İkinci El Otomobil Satarken Dikkat Edilecek Hususlar

İkinci el araç almanın püf noktaları. 2. el otomobil almaya karar verdiyseniz motorundan şanzımanına, kaportadan döşemeye dikkatle inceleyin!

Otomobilin motorundan şanzımanına, kaportadan döşemesine kadar dikkatle inceleyin. Mümkünse satın almaya bir otomobil tamircisi ile gidin.
Otomobilin çalıntı olup olmadığını anlamak için motor ve şase numaralarını, ruhsattaki motor ve şase numaraları ile karşılaştırın. Çalıntı otomobil aldıysanız ödediğiniz paradan olacağınız gibi, çalmadığınızı ispatlayana kadar uğraşmanız gerekecektir.
Otomobili mutlaka deneyin. Tanıdığınız bir tamirci veya kaportacıya götürüp kontrol ettirin. Kaza geçirip sonradan toplanmış olabilir.
Vergi numarası uygulaması sayesinde artık ruhsatı üzerinize almamak gibi bir durum söz konusu değildir. Yine de aykırı uygulamalar olabilmekte. Bunun için mutlaka Ruhsat sahibi ile anlaşmaya çalışın.
Otomobil sahibi ile anlaştığınızda, otoyu ücretini ortaklaşa ödeyeceğiniz bir otoparka teslim edin. Trafik Şube Müdürlüğü’nden otomobilin hilesiz olup olmadığını öğrendikten sonra, otomobilin sahibi ile birlikte otomobili çözün.

Son zamanlarda rent a car şirketlerinden kiralananlar oto pazarında satılmakta. Bu otomobilleri alan kişiler ise mağdur durumda kalabiliyorlar.Bu nedenle otomobilin sicilini araştırmadan asla kaparo vermeyin.

ALMAYI DÜŞÜNDÜĞÜNÜZ OTOMOBİLE BAKMAYA GİTMEDEN ÖNCE:

Eski elbiselerinizi giyin:

Yeni elbiselerinizi kirletmekten çekindiğiniz için onlardan çok daha pahalıya malolacak arızaları göremeyebilirsiniz. yanınızda ellerinizi silecek bez ya da kağıt havlu alın

Diğer gerekli malzemeler:
Cep feneri

Bulabilirseniz küçük bir mıknatıs
Küçük bir not defteri
Kalem Ekteki çeklist’in (kontrol listesi) fotokopileri
Bulabilirseniz bir “Buji Anahtarı”

PÜF NOKTALARI

Her zaman otomobile bakmaya gündüz gidin!
Yağmursuz bir hava işinizi daha da kolaylaştıracaktır.
Eğer mümkünse otomobilin geceyi geçirdiği yere gitmeyi tercicih edin, bu size ilk çalışmadaki sorunları gösterecektir.
Satıcıya otomobil hakkında hiçbir şey sormaktan kaçınmayın.
Kontrol için yeterli zaman ayırın, aceleci davranmayın
Deneme sürüşünü mümkünse 20-50 kilometre hızla bir duvar boyunca yapın, Duvardan yankkılanan ses alışılmamış gürültüleri duymanıza yardımcıı olacaktır. Eğer bir aracınız varsa bu kontrolü daha önceden kendi arabanızla test edip kulağınızı eğitebilirsiniz.

Satıcıyla randevulaşmışsanız 15 dakika önce gidin, otomobil için yapılan hazırlığı görmüş olursunuz. Mümkünse size yardımcı olacak bir arkadaşınızı yanınıza alın

DIŞ GÖRÜNÜŞ - KAPORTA

Otomobilin etrafında gezerek pas çürük ve boya hatalarını görmeye çalışın, ağır hasar görmüş bir arabayı dahi onarmak mümkündür. Ancak mükemmel onarım her zaman mümkün değildir.
Otomobile her iki tarafından boylu boyunca bakın otomobilin üstündeki yansımalar bozuk olmayan kesintisiz bir hat izlemelidir. Onarım görmemiş bir otomobil, çıtaları düz bir hat izliyor ve boya üzerindeki yansımalar düzgün değildir. Onarım görmüş bir otomobil; kaporta üzerindeki yansımalar düzgün değil.
Otomobilin kapı ile çamurluk aralarında üst ve alt aralıklarına dikkat edin üst ve alt aralıklar arasında fark olmamalıdır.
Cam kenarını ve kapı açma kollarını/kilitlerini gözden geçirin; buralardaki boya hatalarını ya da kauçuk/metal aksam üzerindeki boya kalıntılarını bulmaya çalışın, bu tür izler otomobilin tekrar boyandığını gösterir.
Kapıları açıp kapı iç kenarlarında kilit aksamı, elektrik kablo tesisatı kapı fitili gibi yerlerde boya izleri arayın. Kaputu açıp kaput bağlantı menteşelerindeki cıvata kenarında boya sıyrılma veya yer değiştirme izlerine bakın. Çamurluk ağızlarına, marşpiye altına paslar için bakın.
Mıknatısınızı otomobilin değişik yerlerine (özellikle köşelerine ve tavanına) yapıştırın; mıknatısın değişik çekim gücü gösteriyorsa, bu boyanın altında macun tabakası olduğunu ve aracın anarıma girdiğini gösterir.
Otomobilin dört köşesine gidip yukarıdan aşağıya sallamaya çalışın ve bırakın sağlıklı bir süspansiyon (amortisörler) 1-2 kez yukarı aşağıya hareket ettikten sonra duracaktır.
Aynı akstaki lastiklerin hepsi (ön arka çiftler) aynı marka ve model olmalıdır.
Otomobile dışardan bakın düz bir zeminde öne-arkaya veya sağa sola yatık duruyorsa yine süspansiyon sisteminde sorun vardır.

MOTOR (ÇALIŞMAZKEN)

Kaputu, motor çalıştırmadan açıp motora ve kablo demetlerine dikkatlice bakın yağ sızıntılarını ve sonradan bantlanmış kabloları tespit etmeye çalışın, sonradan bantlanmış kablolar gelişi güzel yapılmış onarımları işaret eder.
Yağ kapağını açın ve fenerinizle içeriyi görmeye çalışın içerideki parçalar yağlı fakat kurumsuz, temiz olmalıdır.
Yağ çubuğunu çekip ucundaki yağın rengini kontrol edin yağ eğer yeni ise koyu sarı olması çok önemli değildir. Çubuğun ucundaki yağı parmaklarınızın arasında ezip içinde çok küçük metal parçalar olup olmadığını hissetmeye çalışın; eğer metal parçalar hissederseniz motorun durumu sağlıklı değildir.
Motor kayışlarını ve su seviyesini kontrol edin. Bunu yapmak için radyatör kapağını açmanız gerekecektir. Bu koşullarda motorun soğuk olduğundan emin olun; sıcak su yanıklara yol açabilir.

MOTOR (ÇALIŞIRKEN)
Motoru çalıştırın; kolay çalışıp çalışmadığını kontrol edin, 3-5 dakika gaza basmadan çalıştırın bu sırada olağandışı sesleri dinleyin. Daha sonra 1 dakika yarım gaz verip egzozdan çıkan gazın rengine bakın;
Mavi renkli gaz motorun yağ yaktığını ve onarıma girmesi gerektiğini gösterir (bu durum satıcı tarafından daha yoğun bir motor yağı 30 numara-konarak veya bir motor katkısı konarak berteraf edilebilir ancak bu durumda da buji kontrolü size gerçeği söyleyecektir.)
Siyah renkli duman motorun gereğinden fazla yakıt tükettiğini gösterir; motor ve yakıt sistemi bakımsızdır.
Yoğun beyaz duman silindirlere su karıştığını gösterir, motorun açılması gerekmektedir.
Motor eğer soğuksa az miktarda beyaz duman ve bir miktar su damlaması normaldir. Çünkü zaten benzinin yanmasıyla bir miktar su oluşur.
Motor ısındığında rolantide motorun normalin üstünde sarsılıp sarsılmadığını kontrol edin Eğer sarsılıyorsa düzensiz ateşleme veya yakıt kesintisi olmaktadır. Ateşleme sistemi veya yakıt sistemi bakımı gerektirir.
Motora gaz verdiğinizde egzozdan gelen sesi dinletin patlat susturucu veya egzoz sızıntılarını belirlemeye çalışın.

SÜRÜŞ TESTİ
1.vitesi takın ve el frenini bırakmadan otomobili yavaşça hareket ettirmeye çalışın otomobil hareket ederse el freni çalışmıyordur buna dikkat edin. Hareket etmezse el frenini indirip hareket edin. Olağan dışı bir sarsılma olursa debriyajınızda bir sorun var demektir.

Otomobili hareket ettirdikten sonra hızlanmadan önce henüz 1. vitesteyken yavaşça frene basıp frenlerin çalışıp çalışmadığına bakın. Çalışmıyorsa el freni ile durmaya çalışın.

Otomobili sürün ve sesini başta belirtildiği gibi dinlemeye çalışın, olağan dışı vuruntu, gıcırtı, tıkırtı gibi sesleri tespit etmeye çalışın.

Tek seferde 180 derecede dönüş yapabileceğiniz bir yer bulun ve dönerken akslardan gelen sesi dinleyin aks uçları aşınmışsa dönerken tıkırtılar gelecek, otomobil düzeldiğinde bu tıkırtılar kesilecektir.

Düz bir hatta giderken kontrollü bir şekilde direksiyonu bırakın otomobil sağa sola çekerse rot ayarında bir sorun vardır. Düz bir hatta seyrederken direksiyon düz değilse rot ayarı gerekmektedir. Düzgün bir yolda hızlandığınızda otomobil ve direksiyon titriyorsa lastiklerin balansı bozulmuştur, balans ayarı gerekmektedir. Aynı şekilde hızlandığınızda otomobil sağa sola sapıyor ve direksiyonu kontrol etmekte güçlük çekiyorsanız arka lastiklerden biri inik olabilir ya da ön takımda (rot ve rotiller, akslar, salıncak burçları) sorun vardır. Rot ve balans ayarları bozuk bir otomobili bu ayarları yaptırmadan almayın birçok durumda ayar bozukluklarına bozuk bir parça neden olmaktadır

İkinci el otomobilini satanların, daha sonra sorun yaşamamak için noter sözleşmelerindeki satış bedelini, kasko bedelleri üzerinden göstermek yerine anlaşılan rakamı belirtmeleri gerektiği bildirildi.

Sıfır otomobillerde son yıllarda artan fiyatlar dolayısıyla ikinci el otomobile yönelen vatandaşların, araç alım satımlarını, kasko bedelleri üzerinden değil de noter sözleşmelerinde anlaşılan değere göre yapmaları gerektiği bildirildi.​

Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkanı Aydın Ağaoğlu, son zamanlarda ikinci el otomobil satışlarının arttığını, ancak bu alım satımlardan dolayı bazı vatandaşların mağdur duruma düştüğünü söyledi.

Her işlem kanuna uygun olarak yapılıyormuş gibi gösterilse de aracını satan kişilerin farkında olmadan dolandırıcıların eline düşebileceğini dile getiren Ağaoğlu, otomobilini satanların birkaç ay sonra para ödemek zorunda kalabileceğini vurguladı.

Noter satış sözleşmelerindeki kasko bedellerinin Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği tarafından taşıtın cinsi, markası, modeli, tipi, imal yılı gibi hususlar göz önünde bulundurularak tespit edildiğini anımsatan Ağaoğlu, "İkinci el araç satışlarında Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği tarafından belirlenen bedel, o nakil vasıtasının alım, satım vergisine esas alınacak matrahtır. Oysa satışı yapılan her aracın bedelini kendi koşulları içinde değerlendirmek gerekmektedir. Aracın fiyatı günümüz koşullarında daha önce kaza geçirip geçirmediği, araçta montaj hatası olup olmadığı, araçla kaç kilometre yol alındığı, satıcının nakit ihtiyacı, piyasa koşulları gibi hususlarla belirlenmektedir" ifadelerini kullandı.

Özellikle noter satış sözleşmelerine vatandaşlara sorulmadan anlaşılan miktar değil de kasko bedelinin yazıldığını aktaran Ağaoğlu, "İkinci el araç alan veya satan vatandaşların çoğu bu konuda bilgi sahibi değil. Bu konuda noterlerde de bilgi verilmiyor. Daha sonra oluşan uyuşmazlık durumunda konu mahkemeye taşındığında ve dava açıldığında resmi evrak niteliğinde olan noter satış sözleşmesi dikkate alınıp bu rakam üzerinden değerlendirme yapabiliyor" dedi.

"UCUZA SATTIĞINIZ ARAÇ İÇİN ALICIYA PARA ÖDEMEK ZORUNDA KALABİLİRSİNİZ"

Ağaoğlu, ikinci el araç alan veya satan kişilerin çok dikkatli olması gerektiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Örneğin piyasa değeri 40 bin lira olan aracınızı nakde ihtiyacınız olduğu için 35 bin liraya sattınız. Aracın kasko bedeli ise 45 bin lira çıktı ve noter satış sözleşmesine de bu rakam yazıldı. Satış yapıldıktan bir süre sonra alan kişi, araçta kusur olduğunu iddia ederek size dava açtı. Eğer karşınızdaki kişi art niyetliyse mahkemede 'Ben bu aracı 45 bin liraya aldım. Ben alırken aracın kazalı olduğu söylenmedi. Daha sonra araştırdığımda aracın kazalı olduğunu öğrendim. Mağdur oldum ve zararımın giderilmesini istiyorum' diyebilir. Bu durumda aracı satan kişi, satış esnasında kendisine ödenen parayı veya satış rakamını ispat edemezse mahkeme, noter satış sözleşmesindeki rakamı dikkate alıp ona göre karar verebilir. Satıcı zaten ucuza sattığı aracının üzerine bir miktar karşı tarafa para ödemek zorunda kalabilir."

Ağaoğlu, sonradan mağduriyet yaşanmaması için kasko değeri üzerinden vergisi ödense bile noter satış sözleşmelerine tahsil edilen bedelin yazdırılması gerektiğini vurgulayarak, "Satışlarda parayı elden vermek yerine daha sonra ne kadar ödendiğini ispatlayabilmek için karşı tarafın banka hesabına yatırılmalı. Ayrıca noter sözleşmesinin haricinde alıcı ve satıcı arasında ikinci bir sözleşme yapılması ve bu sözleşmeye araçların kilometre, plaka, şasi numarası ve hasar bilgilerinin yazılarak alan ve satan kişinin imzalayıp bir nüshasını saklanması iyi olur. Tarafların elinde yazılı belge bulunması hukuki durumlarda kişinin elini güçlendirecektir" dedi.