Hayz ve Nifas
Ziyaretçi
Hayz ilminin önemiKadın erkek her Müslümanın ilmihâl bilgilerini öğrenmesi farzdır. Bunun için, kadın ve kocasının hayz ve nifas bilgilerini öğrenmeleri gerekir. Kocası, kadına öğretmeli, kendisi bilmiyorsa, bilen kadınlardan öğrenmesi için izin vermelidir. Kocası izin vermeyen kadının, ondan izinsiz gidip öğrenmesi lazımdır. Çünkü abdest, namaz, Kur'an-ı kerim, oruç, hac, bâlig olmak, evlenmek, boşanmak, iddet beklemek gibi hususlar ve ibadetler için, hayz ilmini öğrenmek şarttır.
Bir kız, hayz görmeye başlayınca bâliga, yani kadın olur. Hayz görmeyen kız, 15 yaş tamam olunca, büluğa ermiş [bâliga] olur. 8 yaşını tamamlayan kıza, anasının, anası yoksa, ninelerinin, ablalarının, hala ve teyzelerinin hayz ve nifas ilmini öğretmeleri farzdır. Öğretmezlerse, kendileri ve kocaları büyük günaha girerler.
Hayz bilgisi o kadar zor değildir. Zor olsaydı dinimiz, âlim cahil herkesin öğrenmesini emretmezdi. Buhara’da Ahmed bin Hafs isminde bir genç evlenmişti. İlk gece, kız buna, ”Hayz ilmini öğrendin mi?” dedi. Hayır deyince, kız “Allahü teâlâ, (Kendinizi ve emrinizde olanları ateşten koruyun) buyurdu. Cahil olan nasıl koruyabilir?” dedi. Bu söz gence çok tesir etti. Hanımını Allahü teâlâya emanet ederek, Merv’de yıllarca ilim tahsil edip âlim olarak evine döndü. Hocası, buna Ebu Hafs-i kebir ismini koydu.
Özel günler defteriBir kadının hayz ve temizlik zamanı çok defa, her ay aynı gün ve sayısında olur. Burada bir ay demek, bir hayz başından, ikinci hayz başına kadar geçen zaman demektir. Her kadının kendi hayz ve temizlik gün sayılarını, yani âdetlerini bilmesi lazımdır. Âdetleri genelde değişmez. Değişirse, yeni âdetlerini, [hayz ve temizlik günlerini] ezberlemeli ve her ay özel günler defteri’ne veya bir çizelgeye ayın hangi günlerinde temiz, hangi günlerinde kan geldiğini yazmalı. Kesinlikle bu defteri veya çizelgeyi ihmal etmemeli. Bir kadının hayzlı mı, istihazalı mı olduğu bu defterden anlaşılır.
Hayz bilgilerini öğrenmek için, hayzda kullanılan kelime ve deyimleri de bilmek gerekir. Bunlardan bazıları bir sonraki maddede yazılmıştır.
Hayzla ilgili deyim ve kelimeler
Hayz: Âdet kanı demektir. Aybaşı veya regl de denir. 9 yaşındaki sağlıklı bir kızdan veya 55 yaşından küçük, tam temizlik geçmiş olan kadından gelen ve en az 3,en fazla 10 gün devam eden kana denir. Buna sahih kan da denir. Beyazdan başka her renk hayz kanıdır.
Sahih kan: Hayz olan kan.
Fâsid kan: Hayz olmayan, istihaza, yani özür olan kan. Hayz için geçersiz olan kan.
İstihaza: Yeni başlayan için 10 günden çok sürüp de, on günden fazla gelen ve yeni olmayanlarda 10 günü aştığında, âdetten sonraki günlerde gelmiş olan kana denir. Gebe, ayise ve 9 yaşından küçük kızlardan gelen kanlar istihazadır. Geçersiz kan olan istihazaya fâsid kan da denir. İstihazalıya müstehaza [özürlü] denir. İstihazalı iken her ibadet yapılır.
Özür: Hayz olmayan istihaza kanı. Bu kadın, Kur’an okur, her ibadeti yapar.
Sahih temizlik: Âdetten sonra başlayan 15 veya daha çok gün içinde hiç kan görülmeyen, öncesi ve sonrası hayz günleri olan temiz günlere denir. Buna Tam temizlik de denir.
Tam temizlik: Sahih temizlik.
Fâsid temizlik: 15 veya daha çok temiz günden önce veya sonra yahut iki sahih temizlik arasında fâsid kan olan günlerdir. 15 günden az olan kansız günlere de fâsid temizlik denir.
Âdet zamanı: En az 3, en fazla 10 gün süren hayz kanının, görüldüğü andan kesildiği güne kadar olan gün sayısına denir.
Ay: Âdette bir ay, bir hayz başından, ikinci hayz başına kadar geçen zamandır. Âdeti en az 3 gün, temizliği de en az 15 gün olan kadının ayı, 18 gündür, daha az olamaz. Fakat fazlasının bir sınırı yoktur. Mesela 40, 60, 70 gün veya daha fazla olabilir.
İstimrar: Her gün akan kan. Bunun âdet kadarı hayz, geri kalan istihazadır.
Nifas: Doğumdan sonra gelen kan. Hanefi-Hanbeli’de azami 40, Şafii-Maliki’de 60 gündür.
Kürsüf: Akıntı için kadınların çamaşırlarına koyduğu pamuk, bez veya ped.
Cima: Karı kocanın cinsel ilişkisi. Buna vaty de denir.
Ayise: Hayzdan kesilmiş, yaşlı kadın demektir. Ayise yaşı, Hanbeli’de 50, Hanefi’de 55, Şafii’de 60, Maliki’de 70 tir. Bu yaşlardan sonra gelen kan, hayz olmaz, istihaza olur.
İddet: Boşanan veya kocası ölen kadının evlenmesi haram olan zamandır. Bu, Hanefi ve Hanbeli’de ilk temizlik başından, 3. hayzın sonuna kadar olan zamandır. Şafii ve Maliki’de, 3 temizlik geçinceye kadardır. Hayz görmeyende, iddet süresi, talâk [boşanma] için 3 ay, ölüm için 4 ay 10 gündür. Hamilede iddet süresi, doğum yapana kadardır.
Nokta: Bilindiği gibi, rakamlardan sonra gelen nokta (.) inci, üncü anlamına gelir. Mesela 2. [ikinci], 3. [üçüncü], 9. [dokuzuncu] gibi.
Hayz ve Nifaslıya yasak olanlar1- Namaz kılamaz. Hadis-i şerifte de, (Hayzlı kadın namaz kılamaz) buyuruldu. (Buhari, Müslim, Ebu Davud)
2- Oruç tutamaz. [Hz. Âişe validemizin naklettiği hadis-i şerifte, hayzlı iken tutulamayan oruçlar kaza edilir, kılınmayan namazlar affolur. (Buhari)]
3- Kur'an okuyamaz. Hadis-i şerifte, (Hayzlı ve cünüp, Kur'an-ı kerim okuyamaz) buyuruldu. (Tirmizi)
4- Mushafa el süremez. Kur'an-ı kerimde mealen, (Kur'ana temiz olanlardan başkası dokunamaz) buyuruluyor. (Vakıa 79)
Hadis-i şerifte de, (Kur'ana ancak hadesten [abdestsizlikten, cünüplükten, hayz ve nifastan] temiz olan el değdirebilir) buyuruldu. (Nesai)
5- Maliki'de hayzlının Kur'an-ı kerim okuması caiz ise de, Kur'an kursunda okuyan hayzlı bir kız, Maliki'yi taklit ederek Kur'an-ı kerim okuyamaz. Çünkü başka bir mezhebi taklit etmek, ancak bir farzı yapmak için, kendi mezhebinde imkan bulunmadığı veya güç olduğu zaman caiz olur. Hayzlı bir kıza Kur'an okumak farz olmadığı için başka bir mezhebi taklit edemez.
6- Camiye giremez. Hadis-i şerifte (Cünübe ve hayzlıya mescide girmek helal olmaz) buyuruldu. (İbni Mace)
7- Kâbe’yi tavaf edemez. Hadis-i şerifte, (Beytullahı tavaf etmek, namaz kılmak gibidir, yani abdestli olmak lazımdır) buyuruldu. (Tirmizi)
8- Cima edemez. (Bekara 222)
9- Hayzlı iken de, hayzsız iken de kadına dübüründen [anüsünden yani makattan] yaklaşmak haramdır. Oral [ağız ile] seks de, hayzlı iken de hayzsız iken de caiz değildir.
10- Kadın, hayzın başladığını ve bittiğini kocasından gizleyemez. Kocası sorunca söylemezse, büyük günah olur. Hadis-i şerifte, (Hayzın başladığını ve bittiğini kocasından saklayan kadın melundur) buyuruldu. (Cevhere)
11- Yanında kocası veya mahremi olmayan hayzlı kadın, uzun yola çıksa, seferi olamaz. Hayz bitince, bulunduğu yerden 104 Km’den daha fazla giderse, ancak o zaman seferi olur.
Sual: Hat öğreniyorum. Âyet-i kerimeler yazıyoruz. Hayzlı iken âyet-i kerime yazmak caiz mi?
CEVAP
Hayzlının âyet-i kerimeye dokunması caiz olmadığı gibi, yazması da caiz değildir. (Halebi)
Sual: Çocuklar sureleri ezberliyor, hayzlı günümde takıldıkları yerde nasıl yardımcı olabilirim?
CEVAP
Âyet okunmaz. Bir kelime söylenebilir. Mesela, çocuk iyyeke dedi, öyle değil, iyyake denebilir.
Sual: Bazı ilmihâllerde namaz sureleri aslı ile yazıldığı için âdetli kadın o ilmihâlden okuyabilir mi?
CEVAP
İlmihâllerdeki âyetleri okuyamaz, eli ile de dokunamaz, ilmihâl bilgilerini okur.
Sual: Muayyen özrü zuhur eden kadın, evde kocasının, oğlunun veya kızının okuduğu Kur’an-ı kerimi, mukabeleyi dinleyebilir mi?
CEVAP
Kur’an-ı kerime dokunmamak şartı ile mukabele dinlemekte mahzur yoktur. Ancak özürlü kadın, mukabele dinlemek için camiye gidemez. Camiye girmesi haram olur. Hatta camiye abdestsiz de girilmez. (Mevkufat)
(Evde mukabele okumanın sevabı olmaz) diyenler, dinimize iftira ediyorlar. Kadınların camiye gitmeyip, evde, kadın bir hocanın okuyacağı mukabeleyi dinlemeleri çok sevap olur.
Sual: Bir caminin iki kapısı olsa, hayzlının bir kapıdan girip ötekinden çıkması caiz olur mu? Camiye abdestsiz girilebilir mi?
CEVAP
Cünüp veya hayzlı iken camiye girmek, hatta cami içinden geçmek haramdır. Geçecek başka yol bulamazsa veya camide uyuyup cünüp olursa veya camiden başka yerde su bulamazsa, teyemmüm edip girer ve çıkar. Camiye abdestsiz girmek ise mekruhtur. (Dürer)
Sual: Piyasadaki mealleri, tefsirleri hayzlı iken veya abdestsiz iken tutmak caiz mi?
CEVAP
Caiz değildir
Sual: Bazı din kitaplarının sonunda orijinal hâliyle âyetler yazıyor. Hayzlı iken, bu kitapların sadece o sayfasına mı el süremeyiz, yoksa kitaba mı el süremeyiz?
CEVAP
Kitaba değil, sadece o sayfadaki âyetlere el sürülemez.
Sual: Bir bayan hayzlı iken Kur'an-ı kerim öğrenemez mi, mesela Kur'an harflerini okuyup yazamaz mı?
CEVAP
Sadece harfleri yazar okur. Âyetlere dokunamaz ve okuyamaz. Âyetlerde geçen kelimeler de aynıdır, yani bunlara da dokunamaz ve okuyamaz.
Hayzlıya serbest olanlar
Yasak edilenlerin dışında her şey yapabilir. Mesela şunları yapar:
1- Hayzlı kadın, Besmele, salevat-ı şerife, kelime-i tevhid, istiğfar ve bütün duaları okuyabilir, tesbih çeker, zikreder. Fâtiha, Rabbenâ âtina.., Rabbenağfirli... ve daha başka dua âyetlerini dua niyetiyle ezberden okuyabilir. Hayzlı iken kabir ziyaretine gidebilir, dua niyetiyle orada Fatiha okur. Her namaz vaktinde abdest alıp, o namazı kılacak kadar zaman oturup zikreder, tesbih çekerse, en iyi kıldığı namazın sevabını kazanır.
2- Cünübe saç ve tırnak kesmek mekruh, ama hayzlıya mekruh değildir. Cünüpken de, hayzlı iken de saç boyatabilir. Hayzlı iken yiyip içilebilir; fakat cünüpken ağzını yıkamadan yiyip içmek mekruhtur ve fakirliğe sebeptir. Oruç için sahura kalkan kimsenin, vakit dar ise, elini ağzını yıkadıktan sonra, yiyip içmesi, daha sonra gusletmesi günah değildir. (Halebi)
3- Kadın cünüp iken hayz görse, cünüplük için gusletmesi iyi olur, hayz bitinceye kadar bekleyip, sonra ikisi için bir gusletmesi de caizdir. Cünübün ağzını yıkamadan yiyip içmesi tenzihen mekruhtur. Çünkü ağzına aldığı su, müstamel olur. Müstamel suyu içmek ise mekruhtur. Hayzlı böyle değildir. Hayz iken gusletmesi emredilmedi. Hayzlı kadın, göğsünü yıkamadan, çocuğunu emzirebilir. Cünüp kadının, yıkamadan emzirmesi mekruhtur. (Hadika)
4- Tilavet secdesini işiten cünüp kimse, temizlendikten sonra tilavet secdesi yapar. Fakat hayzlı ve nifaslı olana temizlendikten sonra da tilavet secdesi gerekmez.
5- İstihaza günlerindeki kadın, idrarını tutamayan, devamlı burnu kanayan veya bir akıntısı olan kadın gibi, özür sahibi olur. Namaz kılması ve oruç tutması lazım olur ve kan gelirken de vaty caiz olur. İstihaza kanı hastalık alametidir. Çok akarsa doktora gitmelidir.
Sual: Abdestsiz iken dua, salevat söylenir mi?
CEVAP
Abdestsiz, dua okumak, istiğfar çekmek, salevat-ı şerife getirmekte mahzur yoktur. Boş dururken de, iş yaparken de bunları okumak çok iyi olur. Abdestli olursa daha çok sevap olur. Abdestsiz olursa da, hatta muayyen özürlü iken de mahzuru olmaz.
Sual: Muayyen günlerde Mektubat, İlmihâl okunur mu ve elimizde taşınır mı?
CEVAP
Okunabilir ve ihtiyaç olunca elde taşınır.
Sual: Mübarek gecelerde namaz kılın, gündüz oruç tutun, Kur’an okuyun diyorsunuz. Hayzlı kadınlar bunların hiç birisini yapamaz. Bizim ne yapmamızı tavsiye edersiniz?
CEVAP
Hayzlı kadın şunları yapabilir:
1- Sadaka verebilir.
2- Evde birisi Kur’an-ı kerim okursa dinleyebilir.
3- Her çeşit zikir ve dua edebilir.
4- Hepsinden daha kıymetlisi de ilim öğrenebilir. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Bir saat ilim öğrenmek gece sabaha kadar ibadet etmekten kıymetlidir. Bir gün ilim öğrenmek, üç ay [nafile] oruç tutmaktan kıymetlidir.) [Ebu Nuaym]
(İlim öğrenmek, namaz, oruç, hac ve cihaddan daha kıymetlidir.) [Deylemi]
(İlim öğrenip de amel etmeyen bile; bin rekat [nafile] namaz kılmasından daha fazla sevap alır. Eğer öğrendiği ilimle amel ederse veya başkasına öğretirse, hem bunun sevabını alır, hem de kıyamete kadar bununla amel edenlerin sevabını alır.) [Hatib]
(İlimden bir mesele öğrenmek, dünyadaki her şeyden kıymetlidir.) [Taberani]
İlmin bu önemi, ibadetlerin sahih olması içindir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Fıkhı bilmeden ibadet eden, gece karanlıkta bina yapıp, gündüz yıkana benzer.) [Deylemi]
Belki ilmi nereden ve nasıl öğrenebiliriz diye sorabilirsiniz. En uygun ilim, ilmihal okumaktır. Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabı ise en uygun ilim kitabıdır.
Sual: Hayzlı iken, kabir ziyaretinde Fatiha okuyup ölünün ruhuna bağışlayabilir miyiz?
CEVAP
Evet, okuyabilir ve bağışlayabilirsiniz.
Sual: Her hafta hatmi tehlil okuyoruz. Hayzlı iken de okuyup hediye edebilir miyiz?
CEVAP
Evet, okuyabilir ve hediye edebilirsiniz.
Hayzı düzensiz olanın namazı
Kız ilk olarak ve kadın âdetinden en az 15 gün sonra, kan görmeye başlasa, namazı ve orucu bırakır. Eğer, 3 gün olmadan kesilse, namazın son vaktine [o namazı kılacak] kadar bekler, abdest alıp namazını kılar. Kan gelirse, namaz kılmaz. 3 güne kadar böyle devam eder, gusül gerekmez. Çünkü bunun âdet kanı olmama ihtimali vardır. Yalnız abdest kifayet eder.
Eğer, 3 günden sonra kan kesilse, yine namaz vaktinin sonuna kadar bekler, gelmezse, bu üç günün âdet kanı olduğu anlaşıldığından gusledip namazını kılar. Fakat gusletse bile, vaty helal olmaz. Kan geldiği müddetçe, 10 güne kadar böyle devam eder. 10 günden sonra gusledip namaza başlar. 10 günden sonra gelen kan istihaza olacağı için artık gusletmeden abdest alıp namazını kılar, vaty caiz olur.
Ramazanda hayzlının durumu
Ramazanda imsak vaktinden sonra, hayzı kesilse, o gün oruçlu gibi durur. İmsak vaktinden sonra hayz gören, o gün gizli yiyip içer. Her iki durumda da o günkü orucunu sonra kaza eder. Vakit içinde, namaz kılmadan önce, hayz gören, o vaktin namazını kaza etmez.
İmsak vaktinden önce kan kesilse, sabah namazı vaktine, yalnız gusledip elbisesini giyecek kadar zaman olur da, Allahü ekber diyecek kadar fazla zaman kalmazsa, o günün orucunu tutar. Fakat, yatsıyı kaza etmesi lazım olmaz. Tekbiri söyleyecek kadar da zaman olursa, yatsıyı kaza etmesi de lazım olur. İftardan önce hayz başlarsa, orucu bozulur. Ramazandan sonra kaza eder. Namaz içinde hayz başlarsa, namazı bozulur.
Hayzın [Âdetin] DeğişmesiKaide [kural]: Âdet zamanı belli olan, mesela 5 gün olan kadın, bir kere, başka sayıda, mesela 7 gün sahih kan görünce âdeti 7 gün olarak değişmiş olur.
Bu değişmeler, en fazla on güne kadar olur. 11 veya daha fazla kan devam ederse, önceki âdetten fazlası özür olur. Temizlik sayısı da, bir kere, başka sayıda, mesela 20 gün iken, 25 güne çıkar veya en az 15 güne inerse, temizlik günü değişmiş olur. On günlük hayz süresi içinde, kan görülen günler arasında bulunan temizlik günleri, fâsid temizlik olduğu için hayz kabul edilir, on günden sonraki kanlı günler ise, fâsid olduğu için temiz kabul edilir.
Kaide: Yeni hayzdaki kan süresi, 10 günü geçerse ve bunun 3 veya daha fazla günü, önceki âdet zamanı günlerine rastlamazsa, âdet zamanı değişir; fakat gün sayısı değişmez.
Âdet zamanına rastlarsa, rastladığı gün sayısı hayz, kalanı istihaza olur. 3 günden [72 saatten] 5 dakika bile az süren kan, hayz olmaz. Yeni başlayan için 10 günden çok sürse, 10 günü hayz, fazlası istihaza olur. Yeni olmayanlarda âdetten çok olup, 10 günü de aşınca, âdetten sonraki günlerde gelmiş olan kan hayz olmaz, istihaza olur. Kan, âdet zamanını aşıp, 10 günden önce kesilince, sahih temizlik görse, yani kan kesildikten sonra 15 gün içinde hiç gelmezse, kan geldiği günler hayzdır, âdet günü değişmiş olur. 15 gün içinde bir kere kan gelirse, âdetini aşmış olanlar hayz olmaz, istihaza olur.
Kaide: Fâsid kan ve fâsid temizlik, âdeti değiştirmez.
Mesela: Âdeti 5 gün olan kadın, 10 günden fazla, mesela 13 gün kan görse, âdeti olan 5 günden fazla olan 8 günü istihaza, yani özür olur, âdeti değişmez, yine 5 gündür. Sahih temizliği 20 gün olan bu kadın, 13 gün kan görünce, sahih temizliğinin içine 8 gün fâsid kan karışmıştır. 20 günlük sahih temizlik, fasid temizlik haline dönmüştür, âdeti yine 5 gün, temizliği de 20 gündür.
Bir kadın, genel olarak 10 günü geçmemek ve 3 günden az olmamak şartı ile, bir önceki âdetinin sayısına uygun kan görmezse âdeti değişir. Mesela, âdeti 6 iken, 7’ye, 8’e 9’a veya 10’a çıkarsa, yahut 5’e, 4’e veya 3’e inerse âdet sayısı değişir.
Âdeti 10 günden az olanlar:
Kaide: Âdeti 5 gün iken, sahih temizlikten sonra 6 veya 7 veya 8 veya 9 veya 10 gün kan gelse, sonra tekrar sahih temizlik görse, kan gördüğü günler yeni hayz olur. Yani önceki âdeti 5 gün iken, yeni âdeti kan gördüğü gün kadar olur.
Misaller:
1) 5 kan ve 25 temiz iken, âdet zamanında 3 gün kan gelse, âdet sayısı 5 iken 3 olur.
2) 5 kan ve 25 temiz iken 26 temiz 4 kan görse, âdeti değişerek 4 gün olur.
3) 5 kan ve 25 temiz iken, 6 kan olursa, 6 günden sonra 15 gün temizlik olursa, âdeti 6 güne, 7 kan olursa, âdeti 7 güne, 8 kan olursa, âdeti 8 güne, 9 kan olursa, âdeti 9 güne, 10 kan olursa, âdeti 10 güne çıkar. Yani on güne kadar kaç kan görülürse âdeti o kadar gün olur. Temizlik süresi de 25 ten 15’e düşer.
4) 5 kan ve 55 temiz iken, 5 kan, 64 temiz, 7 kan görse, 7’si hayzdır.
5) 6 kan, 24 temiz iken, 27 temiz, 9 kan görse ve 15 gün temiz olsa, 9 günün hepsi hayzdır.
Âdeti 10 günden fazla sürenler:
Kaide : Âdeti 10 günden fazla süren kadın, istihazalı yani özürlü demektir. Çünkü âdetin en fazla süresi 10 gündür. Hayzının kaç gün olduğunu tespit etmek için, bir önceki aydaki temizlik süresi ve âdet sayısını bilmek şarttır.
Misaller:
Âdeti 24 gün temiz, 6 gün kan iken,
1) 29 temiz, 12 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 6’sı istihazadır. Temizlik süresi 29 olur.
2) 30 temiz, 11 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 5’i istihazadır. Temizlik süresi 30 olur.
3) 21 temiz, 13 kan görse, âdeti yine 6 gündür, baştan 3, sondan 4 kanlı gün istihazadır.
4) 28 temiz, 12 kan görse, bunun 2 günü önceki âdet zamanına rastlar. 3’ten az olduğu için, ilk 6 günü hayz, geri kalan 6 günü istihaza olur. Temizlik süresi 28’e çıkar.
5) 29 temiz, 11 kan görse, âdeti değişmez, yine âdeti 6 gün olur. son 5 günü de istihazadır
6) 30 temiz, 13 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 7 günü de istihazadır.
7) 31 temiz, 2 kan, 3 gün temiz, 7 kan görse, önceki âdeti 6 gün olduğu için, 2 kanlı, 3 temiz ve kanlı olan 7 günün 1. günü olmak üzere, âdeti yine 6 gündür. 7 kanın günün son 6’sı istihazadır. Yani toplam 12 günün ilk 6’sı hayz, son 6 günü ise istihazadır.
8) 32 temiz, 4 kan, 2 temiz, 5 kan görse, önceki âdeti 6 gün olduğu için, 4 kanlı, 2 temiz olmak üzere yine âdeti 6 gün olur. Sondan 5 kanlı gün ise istihazadır.
9) 33 temiz, 6 kan, 2 temiz, 3 kan görse, âdeti yine 6 gün olur. 3 kanlı gün istihazadır.
10) 34 temiz 7 kan, 1 temiz, 4 kan görse, âdeti yine 6 gündür, sonraki kanlar istihazadır.
11) 35 temiz, 2 kan, 3 temiz, 7 kan görse, 2 kanlı, 3 temiz ve kanlı olan 7 günün 1. günü olmak üzere, âdeti yine 6 gündür. Sondan 6 kanlı gün istihazadır.
12) 36 temiz, 7 kan, 2 temiz, 3 kan görse, âdeti yine 6 gün olur, sonraki kanlar istihazadır.
13) 37 temiz, 8 kan, 2 temiz, 4 kan görse, âdeti yine 6 gün olur, sonraki kanlar istihazadır.
Âdeti 5 kan ve 55 gün temiz iken,
1) 5 kan, 15 temiz ve 11 kan görse, önceki âdeti içine kan rastlamaz. Âdetin sayısı değişmez. 11 günün ilk 5’i hayz, geri kalan 6 gün istihazadır. Temizlik de 15 güne iner.
2) 46 temiz, 11 kan görse, 11 günün son ikisi, önceki âdet zamanı içinde ise de, 3’ten az olduğundan, sadece âdet zamanı değişir. İlk 5 günü hayz, geri kalan 6’sı istihazadır.
3) 47 temiz, 12 kan görse, bu 12 kanın 8’i önceki temizlik ve 4’ü âdet günleri içindedir, âdeti 4 gün olur. Geri kalan 8 gün istihazadır.
4) 48 temiz, 12 kan görse, 12 günün 7’si temizlik ve 5’i önceki âdet içindedir, âdeti yine 5 gündür. İlk 7 günü görülen kan istihazadır.
5) 49 temiz, 11 kan görse, 11 günün 6’sı temizlik ve 5’i önceki âdet içindedir, âdeti yine 5 gündür. Kan görülen ilk 6 gün istihazadır.
6) 50 temiz, 11 kan görse, 51-55. gün arasındaki 5 gün ile son 1 gün yani 61. gün istihaza, önceki âdet zamanına rastlayan 56 dan 60. güne kadar olan [60. gün de dahil olmak üzere] 5 gün hayzdır.
7) 51 temiz, 12 kan görse, 12’nin 4’ü baştan, 3’ü sondan olmak üzere 7’si önceki temizlik zamanı ve 5’i de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
8) 52 temiz, 11 kan görse, 11’ in 3’ü baştan, 3’ü sondan olmak üzere 6’sı önceki temizlik zamanı ve 5’i de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
9) 53 temiz, 12 kan görse, 12’nin 2’si baştan, 5’i sondan olmak üzere 7’si önceki temizlik zamanı ve 5’i de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
10) 54 temiz, 1 kan, 14 temiz, 1 kan görse, 55. günü gelen 1 kan, temizliğin son günü olur. 14 gün, fasid temizlik kan demektir, bu 14 günün baştan 5 günü hayzdır. Diğer kanlı günlerin hepsi de istihazadır. Temizlik yine 55 gündür.
11) 57 temiz, 3 kan, 14 temiz, 1 kan görse, 3 kanlı gün önceki âdet zamanına rastladığı için âdeti 3 gün olur. Bundan sonraki 14 gün kan sayılıp, kanlı ve istihazalı günler 10 günü aştığı için son 15 gün istihaza olur. Âdetin zamanı ve sayısı değişir.
12) 55 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazadır. Âdetin yalnız zamanı değişir, sayısı değişmez. Temizlik yine 55 gün olur.
13) 54 temiz, 12 kan görse, yine hayz günü eski âdetine uygun olarak 55 günden sonra başlar, 5 gün hayz olur. Baştan 1, sondan 6 gün istihaza olur. Temizlik yine 55 gün olur
14) 56 temiz, 11 kan görse, görülen kanın 4 günü, önceki âdet zamanına rastladığı için, ilk 4 gün yeni âdeti olur. Sondan 7 günü de istihazadır.
15) 48 temiz 11 kan görse, 4 günü önceki hayzının içinde olduğu için yeni âdeti 4 gün olur. Baştan 7 gün istihazadır.
16) 59 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazadır.
17) 65 temiz, 13 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 8’i istihazadır.
18) 62 temiz, 12 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 7’si istihazadır.
19) 63 temiz, 14 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 9’u istihazadır.
20) 20 temiz, 13 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 8’i istihazadır. Temizlik de 20 güne iner. Âdetin yalnız zamanı değişir, sayısı değişmez. Temizlik de değişir.
21) 64 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazadır. Âdetin yalnız zamanı değişir. Sayısı değişmez. Temizliği de 55 iken 64 gün olur.
Yeni âdeti önceki âdetine rastlayanlar:
Kaide: On günden fazla kan görüp, 3 veya daha fazla kan günleri, önceki âdet günleri içinde bulunursa, yalnız bu günleri hayz olup, kalanı istihaza olur.
Mesela: 25 temiz, 5 kan iken, 26 temiz, 11 kan görse, ilk 4 günü hayz, son 7 günü de istihaza olur.
Kaide: Yeni hayzı 10 günü aşarak istihaza olursa ve bunun 3 veya daha çok günü önceki âdeti olan günlerine rastlar ve önceki âdetinin kalan son kısmı yeni sahih temizliğe rastlarsa, âdeti olan günlere rastlayan günler, yeni âdeti olur.
Misaller:
1) 5 kan, 25 temiz iken, 18 temiz, 11 kan görse, bunun 3 günden fazlası, yani 4 günü, önceki âdetine rastladığı için, âdeti 4 gün olur. Baştan ilk 7 günü istihazadır.
2) 6 kan 24 temiz iken, 18 temiz, 11 kan görse, 5 kan, 6 günlük önceki âdet zamanı içine rastladığı için yeni âdeti son 5 gün olur, ilk 6 günü istihazadır. Eğer, 11 yerine 12 kan görse, yeni âdeti, âdet zamanına rastlayan son 6 gündür. Kan süresi 10 günü geçtiği için ilk 6 kan istihazadır. 18 temiz, 18 kan olsaydı ne olurdu? Önceki âdetine 6 gün rastladığı için âdeti yine 6 gündür. Baştan 6, sondan 6 gün istihazadır. Böyle durumlarda âdet zamanı içinde en az 3 günlük kan gelmesine veya başında ve sonunda gelen kana göre hareket edilir.
3) 5 kan, 25 temiz iken, 27 temiz, 12 kan görse, kanlı günlerden 3’ü âdetinin içine rastladığı için âdeti 3 güne iner. Sonraki 9 kanlı gün istihaza olur.
4) 6 kan, 25 temiz iken, 27 temiz, 12 kan görse, kanlı günlerden 4’ü önceki âdetinin içinde olduğu için yeni âdeti 4 güne iner. Sonraki 8 kanlı gün istihaza olur.
5) 7 kan 24 temiz iken, 28 temiz, 11 kan görse ilk 3 günü hayz, sonraki 8 günü istihazadır. Çünküönceki âdet zamanına 3 günü rastlamıştır.
6) 5 kan, 27 temiz iken, 20 temiz 11 kan görse; bu kan, 10 günü aştığı için, fâsiddir. Bunun 3 günden fazlası, yani 4 günü, önceki âdet zamanına rastladığı için yeni âdeti 4 güne iner. [İlk 7 gün istihaza, son 4 gün hayz olur.]
7) 5 kan, 16 temiz iken, 6 kan, 13 temiz ve 1 kan görse, âdeti değişmez, yine 5 gün olur. 6. günkü kan ile 14. günkü kan istihazadır.
Önceki âdet zamanına rastlamayanlar:
Kaide: Önceki sayısından farklı olan sonraki kan günleri, 10 günden fazla olur ve bunun 3 veya daha fazla günü, önceki âdet günleri içinde bulunmazsa; âdetin zamanı değişir, sayısı değişmez, ilk görüldüğü günden başlar.
Misaller:
1) 24 temiz, 5 kan iken, 27 temiz, 11 kan görse, önceki âdetine 2 gün rastladığı için âdeti yine 5 gündür, temizlik süresi de 27’ye çıkar. 11 kanın ilk 5’i âdet, 6’sı istihazadır.
2) 5 kan, 20 temiz iken, 23 temiz, 12 kan görse, bunun 2’si önceki âdet zamanına rastlar. Bu da, 3’ten az olduğu için, ilk 5’i hayz, 7’si istihaza olur. Temizlik de 23’e çıkar.
3) Âdeti 5 gün iken, âdet zamanının baştan 3 gününde görmeyip, sonra 12 gün görse; ilk görülen günden başlayarak hayzı yine 5 gün olup, temizlik süresi değişmiş olur.
4) 35 temiz, 5 kan iken, 38 temiz, 12 kan görse, âdeti yine 5 gündür. Temizlik 38’e çıkar.
5) 45 temiz, 5 kan iken, 40 gün temiz ve 5 kan görse, 5 gün temiz ve 2 kan görse, kanlı olan 5 ve 2 gün istihazadır. Kansız olan 5 gün âdettir. [Kansız olan aradaki 5 gün hep aktı kabul edildiğinden ve önceki âdeti olan 5 güne tam rast geldiğinden.]
6) 26 temiz, 4 kan iken, 21 temiz, 5 kan, 5 temiz, 1 kan görse, ilk 5 kan istihaza, sonraki 5 temizin 4’ü âdet, 1’i istihaza, son 1 kan yine istihaza olur.
7) 25 temiz, 5 kan iken, 20 gün temiz ve 5 kan görse, 5 gün temiz ve 3 kan görse, kanlı olan 5 ve 3 gün istihazadır. Kansız olan 5 gün âdettir.
Kızlarda Hayzın Başlaması
1) Bir kız, 3 kan, 15 temiz, 1 kan, 1 temiz, 3 kan görse, kan görülen ilk 3 gün ile, son 3 kanlı gün, 2 ayrı hayz olur. Çünkü, âdeti 3 gün olacağından, ikinci hayz, aradaki 1 kandan başlamaz. Bu 1 gün istihaza olur.
2) Bir kız, 3 kan, 1 temiz, 1 kan, 2 temiz, 1 kan, 1 temiz, 1 kan görse, bu 10 günün hepsi hayz olur. Eğer onuncu günden sonra, mesela 12. gün kan görse, bu kızın hayzı ilk gördüğü 3 gün olur, diğer günler istihaza olur. Eğer ilk gördüğü kan 5 olsaydı, âdeti 5 gün olurdu.
3) Bir kız, ilk defa, 1 kan, 8 temiz ve 1 kan görse, 10 günün hepsi hayz olur. Fakat, 1 kan, 9 temiz ve 1 kan görse, hiçbiri hayz olmaz. Kan görülen iki gün istihaza olur. Çünkü, onuncu günden sonra görülen kandan önce temizlik günleri, hayz sayılmaz.
İstimrarlı Haller
5 gün kan, 25 gün temiz iken:
1) Yine 5 kan, 25 temiz iken, önceki âdet gününden başlayarak kan akıp 10 günü aşıp devam etse, önceki âdeti kadar 5 gün hayz, diğerleri istihaza olur. Çünkü kan, önceki âdet günlerine rastlamıştır. Kan hep akarsa, bu kanlı günlerin 25’i temiz, 5 günü hayz kabul edilir.
2) 26. gün kan görse, 27.gün temiz, sonra kan akıp 10 günü aşarak devam etse, önceki âdeti kadar 5 gün hayz, diğerleri istihaza olur. Çünkü önceki âdetinin ilk ve son günleri kanlıdır. Kan akmaya devam ederse, bu kanlı günlerin 25’i temiz, 5 günü hayz kabul edilir.
3) 26, 27, 28. günleri kan görse, 29 ve 30. günü temiz olsa, sonra akıp, 10 günü aşarak devam etse, önceki âdetinin ilk 3’ü hayzdır. Çünkü, hayzın ilk ve son günü kanlıdır. Sonra kan akmaya devam etse, kesilene kadar kanlı günlerin 25’i temiz, 3’ü hayz kabul edilir.
4) 26. gün kan, 27 ve 28. günler temiz, 29 ve 30. günleri kan görse, 31 ve 32. gün temiz olsa, sonra hep aksa, hayzı yine 5 gün olur. Çünkü, hayzın ilk ve son günleri [26 ve 30]kanlıdır. Kan böyle akmaya devam ederse, kanlı günlerin 25’i temiz, 5 hayz kabul edilir.
5) 26 ve27. günleri kan, 28 ve 29. günleri temiz, sonra 1 kan 5 gün temiz, sonra kan akmaya devam etse, âdeti değişmez, yine 5 gündür. Çünkü, hayzın ilk ve son günleri kanlıdır.
6) 26 ve 27. günleri temiz, 28, 29 ve 30. günleri kan görse, 5 temizlikten sonra hep akmaya devam etse, âdeti 3 gün olur. Hep böyle devam ederse, 27 günü temiz 3 günü hayz kabul edilir.
7) 26. gün kan, 27. gün temiz, 28. gün kan, 29. gün temiz ve 30. günden sonra akmaya devam etse, âdeti değişmez, ilk 5 günü hayz, ondan sonraki günler istihaza olur.
Kızda istimrar 4 türlü olur:
1) Kaide: İlk görülen kan, akmaya devam ederse, yani hiç kesilmeden günde bir damla olsun akarsa, ilk 10 gün hayz, sonra 20 gün temiz kabul edilir.
2) Kaide: Kız, sahih kan ve sahih temizlikten sonra, herhangi bir zaman kan kesilmeden akarsa, bu kız, âdeti belli olan kadın olur.
Misaller:
a) Bir kızın âdeti 5 kan, 40 temiz iken, kan kesilmeden aksa, 5 günü hayz, 40 günü istihaza kabul edilir. Kan kesilene kadar böyle devam eder, yani kanlı günlerin 5’i hayz, 40’ı istihaza olur.
b) Bir kızın âdeti, 7 kan, 20 temiz iken, yine 7 kan ve 20 temiz olsa, sonra kan akmaya devam etse, bu kanlı günlerin 20’si istihaza, 7’si hayz kabul edilir.
c) Bir kızın âdeti, 3 kan 27 temiz iken, tekrar âdeti görmeye başlayınca kan kesilmeden hep aksa, kan 11 gün akınca, hemen gusledip namaz kılar. Kan kesilene kadar, kanlı günlerin 3’ü hayz, 27’si istihaza olur.
3) Kaide: Fâsid kan ve fâsid temizlik görse, ikisi de âdet kabul edilmez. Bu da iki türlü olur:
a) Temizlik 15 günden az olduğu için fâsid ise:
İlk görülen kan hep akmış gibi kabul edilir. Mesela, 11 kan ve 14 gün temiz olsa, sonra kesilmeden aksa, birinci kan, 10 günü aştığı için fâsiddir. 11. ve istimrarın ilk 5 kan günleri temizlik günleri olup, bu 5. günden sonra, kanlı günlerin 10 günü hayz, 20 günü temiz kabul edilerek devam eder. Açıklama: Bir ay, genel olarak 30 gün kabul edilir. 30 günün 10 günü hayz olunca, 20 günü de temiz, yani istihazadır. Kan kesilinceye kadar böyle devam eder.
b) Temizlik tam olup, kanlı gün karıştığı için fâsid ise:
Böyle Fâsid temizlik ile kan günleri toplamı 30’u geçmezse, yine ilk kan akmaya başlamış gibi kabul edilir. 11 kan ve 15 gün temizlikten sonra kesilmeden kan akarsa, 16 günün ilk günü kanlı olduğu için, 15 temiz gün ve 1 kanlı gün fâsid temizlik kabul edilir. Kan akmaya devam ederse, 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir.
4) Kaide: İstimrarın ilk 4 günü temizlik olur, toplamları 30’u aşar ise, ilk 10 gün hayz olup, sonra istimrara kadar olan günlerin hepsi temiz kabul edilip, istimrardan sonra 10 gün hayz, 20 gün temiz olarak devam eder.
Mesela: 12 kan, sonra 20 gün temizlik, sonra kan akmaya devam ederse, bu kanlı günlerin 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir.
5) Kaide: Sahih kan ve fâsid temizlik görse, sahih kan günleri âdet olur. Sonra 30 güne kadar temizlik kabul edilir.
Mesela: 5 kan ve 14 gün temizlikten sonra akmaya devam ederse, ilk 5 kan ve bundan sonra 25 gün temiz olur. Bu 25 günü tamamlamak için, istimrarın ilk 11 günü temiz kabul edilir. Bundan sonra, 5 günü hayz, 25 günü temiz olarak devam eder.
Nifas kanlarıNifas, doğumdan sonra gelen kan demektir. Elleri, ayakları, başı belli olan düşükte gelen kan da nifastır. Nifas zamanının azı yoktur. Kan kesildiği zaman, gusledip namaza başlar. Ama, önceki nifas âdeti kadar gün geçmeden, cima edemez. En çok zamanı 40 gündür. 40 gün tamam olunca, kan kesilmese de, gusledip, namaza başlar. 40 günden sonra gelen kan, istihaza olur. O halde nifas gününü de ezberlemek ve Özel günler defteri’ne de yazmak gerekir.
Ramazanda, imsakten sonra, hayzdan veya nifastan kesilen o gün yiyip içmez. Fakat, o günü kaza eder. Hayz ve nifas sahurdan sonra başlarsa, ikindiden sonra da olsa, o gün yiyip içer.
Düşükte parmağı, ağzı veya burnu belli olursa, bütün çocuk doğurmuş gibi olur. Hiçbir yeri belli değilse, nifas olmaz. Fakat kan, 3 gün veya daha fazla akarsa ve hayzdan kesileli 15 gün veya daha çok olmuşsa, hayz olur. Eğer 3 günden az ise veya daha hayz kesileli 15 gün olmamış ise, hayz değil, istihazadır. Namazını kılar, orucunu tutar. Vaty için gusül gerekmez.
Hayzın 10 günü veya nifasın 40 günü içinde, bir iki gün kan gelmese, kesildi sanıp, gusledip oruç tutsa, sonra yine süresi içinde kan gelse, hayz veya nifas olacağı için, o oruçları kaza eder. Kesilince yine gusleder. 3 veya daha fazla kan gelip, âdetinden önce kesilse, hayz olduğu için gusledip namazını kılar. Ancak âdeti geçmedikçe vaty caiz olmaz. Nifas da böyledir.
Eğer âdetten fazla kesilse, ama 10 günde veya daha az günde kesilse, hayzdır. Eğer, kan, on günü aşsa, âdetinden ilerisi hayz olmaz, o günlerdeki namazları kaza eder. Nifasın 40 günü de hayzın 10 günü gibidir.
Birkaç örnek verelim:
1- Bir kadın ilk doğumunda, 30 kan görüp kesilse, 40 güne kadar hiç kan gelmese nifası 30 gün olur. İkinci doğumda, 20 kan 15 temiz ve 10 gün kan görse, kan gelmesi 40 günü geçtiği için istihaza vardır. Nifası değişmez, yine 30 gün olur, 10 kanlı gün istihaza olur.
2- Doğumdan sonra 5 gün kan gelip kesilse, 30 gün temiz kaldıktan sonra 5 gün daha kan gelse, aradaki 30 gün kan akmış sayılır. 40 günün tamamı nifas olur. 5 kan ve 30 temiz günden sonra 10 gün daha kan gelse, 40 günü geçen 5 kanlı gün istihaza olur.
3- Bir kadının önceki doğumunda nifası 20 gün iken, ikinci doğumda 5 kan, 30 temiz ve 1 gün kan sonra 15 temiz ve 1 gün kan görse, 52. Gün gördüğü kan, istihaza olur. Nifası da 20 günden 36 güne çıkmış olur.
Maliki’de Hayz ve Nifas
1- Hayzın en azı yoktur. Bir damla gelse de hayz kabul edilir. En fazlası ise 15 gündür. 15 günden fazla gelirse istihaza [özür] olur. [Hanefi’de hayzın en azı 3, en fazlası 10 gündür. Bundan azı veya çoğu istihazadır. Maliki’yi taklit eden kadın, Hanefi’ye göre istihaza olup da, Maliki’ye göre hayz olan günlerde namaz kılmaz, istihaza olan bu günleri daha sonra kaza eder. Mesela bir kadının âdeti 5 gün iken, 8., 12. ve 14. günleri kan görse, Hanefi’ye göre, âdeti yine 5’tir, kan görülen 8., 12. ve 14. günleri istihazadır. Maliki’de hayz olduğu için, bu günlerde de namaz kılmaz, ama daha sonra bu günleri kaza eder.]
2- İkinci hayzın olabilmesi için, aradan en az 15 gün geçmesi gerekir. 15 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır. Gusletmeden namaz kılınır. [Hanefi’de de böyledir.]
3- Ayiseden [70 yaşından sonra] gelen kan hayz değil, istihazadır. [Hanefi’de ayise yaşı 55, Maliki’yi taklit eden kadın, bu günlerde kan gelirse, namaz kılmaz; ama kesilince kaza eder.]
4- Hamileden ve doğumdan önce gelen kan hayzdır. [Hanefi’de istihazadır. Maliki’yi taklit eden kadın, bu kanlı günlerde, orucunu tutar fakat namaz kılmaz. Namazını daha sonra kaza eder.]
5- Sezaryenle, yani karın yarılarak çocuk alınınca gelen kan nifas olmaz. [Hanefi’de nifas olur. Maliki’yi taklit eden Hanefi, burada kendi mezhebi olan Hanefi’ye uyar.]
6- Nifasta kan gelen günlerin toplamının azami süresi 60 gündür. [Hanefi’de, nifasın başlangıcından 40 güne kadar geçen temiz ve kanlı günlerin toplamıdır. Maliki’yi taklit eden, nifas âdetinden sonrasını veya nifas âdeti yoksa, 40 günden sonrasını kaza eder.]
7- Nifas görürken, 15 gün hiç kan gelmese, artık temizlenmiş olur. Bu 15 günlük temizlikten sonra tekrar kan gelirse, bu kan nifas değil, hayz kanıdır. [Hanefi’de ise 40 güne kadar nifastır.]
8- Nifas kanamaları arasındaki temizlik günleri 15 günden az olursa nifas sayılır. Aradaki temizlik günleri hesaptan düşülerek kanama günleri toplanıp 60 günü bulursa, bu durumda kadının nifası sona ermiş olur. Mesela 20 kan, 7 temiz, 17 kan, 10 temiz, tekrar 23 kan görse, kan görülen günler toplamı 60’ı bulduğu için, nifası sona ermiş demektir. [Maliki’yi taklit eden, kadının nifas kanı 40 günü geçerse, âdetinden sonraki kan günleri Hanefi’de istihazadır, bugünlerdeki namazları kaza etmesi gerekir.]
9- Nifasta 15 gün geçmeden yine kan gelirse istihaza olur. 15 gün geçtikten sonra gelirse hayz olur. Nifas kanları arasında 15 veya daha fazla temizlik olursa, artık nifas bitmiş demektir, 60 günü beklemek gerekmez. 15 veya daha sonra kan gelirse bu nifas değil, hayz kanı olur.
10- Hayz veya nifaslı kadının göbekle diz arasına çıplak olarak dokunmak caiz değildir. [Maliki'yi taklit eden Hanefi, kendi mezhebinin hükmüne uyar.]
Şafii’de Hayz ve Nifas1- Hayzın en azı 1 gün, en fazlası ise 15 gündür. 15 günden fazla gelirse istihaza [özür] olur.
2- Temizlik süresi 15 gündür. 15 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır.
3- 9 yaşından küçük kız ve ayiseden [60 yaşından sonra] gelen kan hayz olmaz, özür olur.
4- Nifasın azami süresi 60 gündür. Azı için bir sınır yoktur. Hamileden gelen kan hayzdır.
5- Nifas kanamaları arasındaki temizlik günleri 15 günden az olursa nifas sayılır. Nifas kanları arasında 15 veya daha fazla temizlik olursa, artık nifas bitmiş demektir. 60 günü beklemek gerekmez. 15 veya daha sonra kan gelirse bu nifas değil, hayz kanı olur.
6- Hayz veya nifas sona erince, gusletmeden önce vaty haramdır. [Hanefi’de caizdir.]
7- Hayz veya nifaslı kadının göbek ile diz arasına çıplak olarak dokunmak caiz değildir.
Hanbeli’de Hayz ve Nifas1- Hayzın en azı 1 gün, en fazlası ise 15 gündür. 15 günden fazla gelirse istihaza [özür] olur.
2- İkinci hayzın olabilmesi için, aradan en az 13 gün geçmesi gerekir. 13 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır.
3- 9 yaşından küçük kız ve ayiseden [50 yaşından sonra] gelen kan hayz olmaz, özür olur.
4- Hamileden gelen kan, hayz değil, istihazadır.
5- İstihazalı kadınla vaty haramdır. Diğer üç mezhepte caizdir. Nifaslı kadının kırkı çıkmadıkça temizlense bile vaty caiz olmaz. Diğer üç mezhepte caizdir. Hayz bittikten sonra, gusletmeden vaty üç mezhepte caiz değildir. Hanefi’de caizdir. Hayzlı ve nifaslı kadının, avret yeri hariç, göbek ile diz arasına dokunmak Hanbeli’de caiz, Şafii ve Maliki’de caiz değil. Hanefi’de ise İmam-ı a’zama göre caiz değil, İmam-ı Muhammed’e göre caiz, fetva da böyledir.
6- Nifasın azami süresi Hanefi’deki gibi 40 gündür. Azı için bir sınır yoktur.
7- Nifas görürken, kan gelmediği günler, temizdir, guslederek her ibadetini yapar. Kan geldiği günler namazını, orucunu bırakır. 40 güne kadar böyle devam eder.
Maliki’yi taklit ile ilgili suallerSual 1: Maliki’yi taklit eden bir kadının hayzı, her zaman 10 gün iken 13 gün devam etse, on günden sonra, orucunu tutup namazını kılması gerekir mi?
CEVAP
10 günden sonra 13 güne kadar hayz devam ederse, bu 3 gün namaz kılmaz, fakat oruç tutar. Çünkü oruçta Maliki taklit edilmiyor. Daha sonra 10 günden sonraki kılamadığı 3 günlük namazını kaza eder. Hanefi ve Maliki’de hayz sebebiyle tutulamayan oruçlar kaza edilir.
Sual 2: 6 günlük hayzım bittikten sonra 14. gün kan geldi, 16. günde yine geldi. Bu durumda Maliki’ye göre nasıl hareket etmek gerekiyordu?
CEVAP
Maliki’de 14. gün gelen de hayzdır. 16. günkü istihazadır. 14. gün namaz kılmaz, fakat oruç tutar, namazı da sonra kaza edersiniz. 16. gün istihaza olduğu için namaz kılar oruç tutabilirsiniz.
Sual 3: Âdetim 5 gün idi, şimdi 7. ve 13. gün kan geldi. Maliki’ye göre ne yapmam gerekir?
CEVAP
Hanefi’ye göre 7 ve 13. gün istihazadır. Maliki’ye göre ise hayzdır. Bu günler namaz kılınmaz. Fakat daha sonra kaza etmek gerekir.
Sual 4: İstihaza kanı Maliki’yi taklit eden kadının abdestini bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.
Sual 5: Maliki’ye göre de istihazalı olan günlerde, Maliki’yi taklit etmeyen kadın, istihaza kanı için Maliki’yi taklit etse, istihaza kanı abdestini bozar mı?
CEVAP
İstihaza kanı Maliki’yi taklit edenin abdestini bozmaz. Başka abdesti bozan bir sebep olmazsa, sabah aldığı abdest ile yatsıyı kılabilir.
Sual 6: Maliki’yi taklit eden kız, hayz olmaya başlayınca, kan durmadan aksa, ne yapar?
CEVAP
Hanefi’de ilk 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir. Maliki’yi taklit edince, 15 günü hayz, 15 günü istihaza kabul edilir. Şafii’de de böyledir.
Sual 7: Maliki’yi taklit ediyorum. Her ay hayzım 3 gün iken, bu ay 11 gün sürdü. Hayzım değişti mi? Bu günlerde namaz kılmam gerekir miydi?
CEVAP
Hayz değişmedi, yine 3 gündür. Ancak Maliki’yi taklit ettiğiniz için, 11 gün namaz kılamazsınız. Fakat ondan sonra yıkanıp 3 günden sonraki kanlı günleri kaza edersiniz.
Sual 8: Temizlik günü 23, âdet günü 6 olan Maliki’yi taklit eden bir kadın, 6 günden sonra namazlarını nasıl kılar? Her namaz vakti, az da olsa kan gelmiş ise, her namaz vakti gusül abdesti alması lazım mı? Yoksa bir damla kandan itibaren 24 saat mi hayzlı sayılır? 15 gün süresince nasıl yapması lazım?
CEVAP
Bir damla kan gelse de Maliki’ye göre hayzlı olur. 6 gün hayzdan sonra 15 güne kadar böyledir. Her gün bir damla gelirse o gün hayzlıdır, gelmediği günler yıkanıp namazını kılar. Geldiği günler bırakır. Daha sonra da 6 günden sonraki kılmadığı namazları kaza eder.
Kanın kesildiğine kanaat getirirse, gusledip namazını kılar. En uygunu da, namaz vaktinin sonuna kadar bekleyip kan gelmezse gusledip namazını kılar. Yani bir damla kan gelince bir gün beklemez. Kesildiğinden itibaren namaz kılması gerekir.
Sual 9: Âdet günü 6 gün olan Maliki’yi taklit eden hanefi bir kadının hayzı, normal temizlikten sonra düzensiz olsa, 3 günden önce gelirse ne yapar, 3 günden sonra gelirse ne yapar, bir daha gelene kadar beklediği süre bir namaz vakti midir yoksa 24 saat midir?
CEVAP
Hanefi'de şöyledir: Kadın âdetinden en az 15 gün sonra, kan görmeye başlasa, namazı ve orucu bırakır. Eğer, 3 gün olmadan kesilse, namazın son vaktine [o namazı kılacak] kadar bekler, abdest alıp namazını kılar. Kan gelirse, namaz kılmaz. 3 güne kadar böyle devam eder, gusül gerekmez. Çünkü bunun âdet kanı olmama ihtimali vardır. Yalnız abdest kifâyet eder.
Maliki'de ise bir damla bile gelse hayz olduğu için, kan kesilene kadar namaz kılmaz. Kan kesildiğine kanaat getirince gusledip namazlarını kılar. Her namaz vaktinde bir damla geliyorsa, kan kesilince namaz vaktinin sonuna kadar bekler, sonra gusledip namazını kılar.
Sual 10: Maliki’yi taklit eden bir hanımın lohusalık döneminde hayz ve nifas durumu nasıldır, Hanefi mezhebine göre fark var mıdır?
CEVAP
Hanefi’de lohusalık kırk gün iken, Maliki’de 60 gündür. Kan geldiği günler 60 günü doldurana kadar namaz kılınmaz. Kırk günden sonra temiz olunduğu günler gusledilip namaz kılınır, kan gelirse kılınmaz. Onun için kan gelen günleri hesap etmeniz lazım. Temiz günleri değil, kan gelen günler 60 günü doldurması gerekir. Daha önce kesilirse zararı olmaz. Diyelim ki 20 günde kesildi. O zaman problem kalmaz. Kırk günü geçince hâlâ kan gelirse işte o zaman problem çıkıyor.
Maliki taklit edilince Maliki’ye göre hayz ve nifasın yani lohusalığın hükmünü bilmek gerekir. [Maliki’de hayz ve nifas maddesinde detaylı bilgi verildi.]
Sual 11: Diş dolgusu ve akıntım sebebiyle Maliki'yi taklit ediyorum. İki sualim var:
a- Hayzım on günü geçtikten sonra Kur'an okuyabilir miyim?
CEVAP
On günden sonra gelen kan, istihaza, yani özür kanı olduğu için, hayz hükmünde değildir. Maliki’de ise 15 güne kadar gelen kan hayzdır. Maliki’de hayzlı, Kur’an öğreniyor veya öğretiyorsa, Mushaf’a dokunabilir ve Kur’an okuyabilir.
Dolayısıyla, on gün sonra hayzlı olmadığınız için Kur’an okuyabilirsiniz, zira Maliki’de hayzlının Kur'an öğrenmesi, okuması haram değildir. Şayet haram olsaydı, o zaman okuyamazdınız.
Yani, taklit ettiğimiz mezhebin haram ve farz dediklerine riayet ederiz. Kendi mezhebimizdeki bütün hükümlere de riayet ederiz.
b- Hayzlı iken, Maliki'de hayzlının Kur'an okuması caiz diye, bu mezhebi taklit ederek Kur'an okuyabilir miyim?
CEVAP
Maliki'de hayzlının Kur'an-ı kerim okuması caiz ise de, hayzlı bir kadın veya Kur'an kursunda okuyan hayzlı bir kız, Maliki'yi taklit ederek Kur'an-ı kerim okuyamaz. Çünkü başka bir mezhebi taklit etmek, ancak bir farzı yapmak için, kendi mezhebinde imkan bulunmadığı veya güç olduğu zaman caiz olur. Hayzlı bir kadına veya kıza Kur'an okumak farz olmadığı için başka bir mezhebi taklit edemez.
Nifas ile ilgili sual ve cevaplarSual 1: Çocuk doğmadan önce, kan geliyor. Bu kan nifas mı istihaza mıdır?
CEVAP
Çocuk doğmadan veya gövdesi görünmeden gelen kan istihazadır. Namaz vaktinin sonu ise, istihazalı yani özürlü olarak hemen namazı kılmalıdır.
Sual 2: Kefaret orucu tutuyorum. 60 gün dolmadan, çocuğum olacak. 3-5 gün eksik kalırsa, kalan kısmını nifasım bittikten sonra tutabilir miyim?
CEVAP
Kefaret tutarken araya hayz girerse, kalanı hayzdan sonra tutulur. Fakat Araya nifas girerse, yeni baştan tutmak gerekir.
Sual 3: İlk çocukta, nifasım 25 gün idi. İkinci çocukta kan, 45 gün geldi. Nifasım değişti mi?
CEVAP
Önceki nifas âdetiniz 25 gün idi. Nifasınız 40 günü geçtiği için, 25 günden sonra gelen 20 günü istihaza olur. 20 günlük namazlarınızı kaza etmeniz gerekir.
Sual 4: 1. çocuğumda nifasım 30 gün idi. 2. çocukta kan, 35 gün devam etti. Sonra kesildi. Kırkım çıkınca daha 17 gün kan gelmedi. 30 günden sonra gelen kan, nifas mı, istihaza mı?
CEVAP
35 günün hepsi nifas olur ve nifasınız 30 günden, 35 güne değişmiş olur.
Sual 5: İlk çocuğum doğunca 23 gün kan geldi. 2. çocuğumda ise, yine 23 kan gelip kesildi, 29. gün yine kan geldi. 39. günü akşam kesildi. Bu son gelen 10 gün kan istihaza mı?
CEVAP
Nifastır, nifasınız 39 gün olarak değişmiştir.
Sual 6: İlk çocuğumda 40 gün kan geldi. Sonra 10 gün temiz oldum. 10 gün kan geldi. Ondan sonra 20 gün temiz oldum. Ne yapmam gerekir?
CEVAP
40 gün kandan sonra 15 gün temiz olmanız gerekirdi. O halde kanlı olan 10 günün ilk 5 kanlı günü istihaza son 5 günü ise hayz olur.
Sual 7: İlk çocuğumda nifas kanı 30 gün idi. İkinci çocuğumdaise 30 gün kan geldikten sonra kesildi. 5 gün temiz kaldıktan sonra 7 gün daha kan geldi. Bu 7 gün de nifas mı idi?
CEVAP
Kan gelmesi 40 günü geçtiği için 30 günden sonra gelen kanlar istihazadır.
Sual 8: Birinci ve ikinci çocuğumda nifasım 30 gün sürdü. Üçüncü çocuğumda kan 20 günden sonra kesildi. Bugün 28. günü hâlâ gelmiyor, cima helal olur mu?
CEVAP
Bir önceki nifasınız olan 30 günü geçmeden, cima helal olmaz.
Sual 9: Yeni doğum yaptım. 20 gün kan geldikten sonra kesildi. Şu an 30. gündeyim hâlâ temizim. Önceki çocuktaki nifasımı unuttum. 20 günden sonra namaz kılmam gerekir mi?
CEVAP
Önceki nifasınızı bilmeniz gerekirdi. Unuttuğunuza göre, kan kesildikten sonra gusledip namaz kılmaya başlarsınız, fakat 40 gün geçmeden vaty caiz olmaz. Önceki nifasınız 21 gün olsaydı, kan kesilince gusledip namaza başlar, 22. günden itibaren vaty caiz olurdu.
Sual 10: İlk doğumumdan 10 gün sonra kan kesildi, yıkanıp oruçlarımı tuttum. 20 gün sonra tekrar kan geldi. Temizlik 15 günü geçti. Oruçlarım sahih oldu mu?
CEVAP
Nifasta 40 günden önce, iki kan arasındaki temizlik 15 günden fazla olsa da, yine nifas hükmündedir. Bu bakımdan tuttuğunuz oruçları kaza etmeniz gerekir.
Sual 11: Nifasım 20 iken, bu doğumda 10 kan, 20 temiz, 13 kan geldi. Nifasım değişti mi?
CEVAP
Nifasınız 20 gündür. Çünkü kan 40 günü geçtiği için kanlı olan 13 gün istihazadır.
Sual 12: Nifasım 23 gün iken, bu doğumda 2 kan, 30 temiz, 3 kan ve 7 temiz 1 kan gördüm. Nifasım değişti mi?
CEVAP
Yine baştan 23 günü nifastır. Diğerler kanlı günler istihazadır.
Sual 13: Önceki nifası 20 güniken, 1 kan, 34 temiz, 1 kan, 15 temiz, 1 kan gören kadının nifası değişir mi?
CEVAP
40 günden önce gelen son kandan sonra 15 gün sahih temizlik olduğu için, nifası değişir, 20 günden 36 güne çıkar. (Menhelül varidin)
Sual 14: 30 kan, 15 temiz, sonra tekrar 3 gün kan gören kadının nifası kaç gün olur?
CEVAP
Nifası 30 gün olur. Son gördüğü 3 gün ise hayz olur. (Menhel)
Sponsorlu Bağlantılar
Hayz bilgisi o kadar zor değildir. Zor olsaydı dinimiz, âlim cahil herkesin öğrenmesini emretmezdi. Buhara’da Ahmed bin Hafs isminde bir genç evlenmişti. İlk gece, kız buna, ”Hayz ilmini öğrendin mi?” dedi. Hayır deyince, kız “Allahü teâlâ, (Kendinizi ve emrinizde olanları ateşten koruyun) buyurdu. Cahil olan nasıl koruyabilir?” dedi. Bu söz gence çok tesir etti. Hanımını Allahü teâlâya emanet ederek, Merv’de yıllarca ilim tahsil edip âlim olarak evine döndü. Hocası, buna Ebu Hafs-i kebir ismini koydu.
Özel günler defteriBir kadının hayz ve temizlik zamanı çok defa, her ay aynı gün ve sayısında olur. Burada bir ay demek, bir hayz başından, ikinci hayz başına kadar geçen zaman demektir. Her kadının kendi hayz ve temizlik gün sayılarını, yani âdetlerini bilmesi lazımdır. Âdetleri genelde değişmez. Değişirse, yeni âdetlerini, [hayz ve temizlik günlerini] ezberlemeli ve her ay özel günler defteri’ne veya bir çizelgeye ayın hangi günlerinde temiz, hangi günlerinde kan geldiğini yazmalı. Kesinlikle bu defteri veya çizelgeyi ihmal etmemeli. Bir kadının hayzlı mı, istihazalı mı olduğu bu defterden anlaşılır.
Hayz bilgilerini öğrenmek için, hayzda kullanılan kelime ve deyimleri de bilmek gerekir. Bunlardan bazıları bir sonraki maddede yazılmıştır.
Hayzla ilgili deyim ve kelimeler
Hayz: Âdet kanı demektir. Aybaşı veya regl de denir. 9 yaşındaki sağlıklı bir kızdan veya 55 yaşından küçük, tam temizlik geçmiş olan kadından gelen ve en az 3,en fazla 10 gün devam eden kana denir. Buna sahih kan da denir. Beyazdan başka her renk hayz kanıdır.
Sahih kan: Hayz olan kan.
Fâsid kan: Hayz olmayan, istihaza, yani özür olan kan. Hayz için geçersiz olan kan.
İstihaza: Yeni başlayan için 10 günden çok sürüp de, on günden fazla gelen ve yeni olmayanlarda 10 günü aştığında, âdetten sonraki günlerde gelmiş olan kana denir. Gebe, ayise ve 9 yaşından küçük kızlardan gelen kanlar istihazadır. Geçersiz kan olan istihazaya fâsid kan da denir. İstihazalıya müstehaza [özürlü] denir. İstihazalı iken her ibadet yapılır.
Özür: Hayz olmayan istihaza kanı. Bu kadın, Kur’an okur, her ibadeti yapar.
Sahih temizlik: Âdetten sonra başlayan 15 veya daha çok gün içinde hiç kan görülmeyen, öncesi ve sonrası hayz günleri olan temiz günlere denir. Buna Tam temizlik de denir.
Tam temizlik: Sahih temizlik.
Fâsid temizlik: 15 veya daha çok temiz günden önce veya sonra yahut iki sahih temizlik arasında fâsid kan olan günlerdir. 15 günden az olan kansız günlere de fâsid temizlik denir.
Âdet zamanı: En az 3, en fazla 10 gün süren hayz kanının, görüldüğü andan kesildiği güne kadar olan gün sayısına denir.
Ay: Âdette bir ay, bir hayz başından, ikinci hayz başına kadar geçen zamandır. Âdeti en az 3 gün, temizliği de en az 15 gün olan kadının ayı, 18 gündür, daha az olamaz. Fakat fazlasının bir sınırı yoktur. Mesela 40, 60, 70 gün veya daha fazla olabilir.
İstimrar: Her gün akan kan. Bunun âdet kadarı hayz, geri kalan istihazadır.
Nifas: Doğumdan sonra gelen kan. Hanefi-Hanbeli’de azami 40, Şafii-Maliki’de 60 gündür.
Kürsüf: Akıntı için kadınların çamaşırlarına koyduğu pamuk, bez veya ped.
Cima: Karı kocanın cinsel ilişkisi. Buna vaty de denir.
Ayise: Hayzdan kesilmiş, yaşlı kadın demektir. Ayise yaşı, Hanbeli’de 50, Hanefi’de 55, Şafii’de 60, Maliki’de 70 tir. Bu yaşlardan sonra gelen kan, hayz olmaz, istihaza olur.
İddet: Boşanan veya kocası ölen kadının evlenmesi haram olan zamandır. Bu, Hanefi ve Hanbeli’de ilk temizlik başından, 3. hayzın sonuna kadar olan zamandır. Şafii ve Maliki’de, 3 temizlik geçinceye kadardır. Hayz görmeyende, iddet süresi, talâk [boşanma] için 3 ay, ölüm için 4 ay 10 gündür. Hamilede iddet süresi, doğum yapana kadardır.
Nokta: Bilindiği gibi, rakamlardan sonra gelen nokta (.) inci, üncü anlamına gelir. Mesela 2. [ikinci], 3. [üçüncü], 9. [dokuzuncu] gibi.
Hayz ve Nifaslıya yasak olanlar1- Namaz kılamaz. Hadis-i şerifte de, (Hayzlı kadın namaz kılamaz) buyuruldu. (Buhari, Müslim, Ebu Davud)
2- Oruç tutamaz. [Hz. Âişe validemizin naklettiği hadis-i şerifte, hayzlı iken tutulamayan oruçlar kaza edilir, kılınmayan namazlar affolur. (Buhari)]
3- Kur'an okuyamaz. Hadis-i şerifte, (Hayzlı ve cünüp, Kur'an-ı kerim okuyamaz) buyuruldu. (Tirmizi)
4- Mushafa el süremez. Kur'an-ı kerimde mealen, (Kur'ana temiz olanlardan başkası dokunamaz) buyuruluyor. (Vakıa 79)
Hadis-i şerifte de, (Kur'ana ancak hadesten [abdestsizlikten, cünüplükten, hayz ve nifastan] temiz olan el değdirebilir) buyuruldu. (Nesai)
5- Maliki'de hayzlının Kur'an-ı kerim okuması caiz ise de, Kur'an kursunda okuyan hayzlı bir kız, Maliki'yi taklit ederek Kur'an-ı kerim okuyamaz. Çünkü başka bir mezhebi taklit etmek, ancak bir farzı yapmak için, kendi mezhebinde imkan bulunmadığı veya güç olduğu zaman caiz olur. Hayzlı bir kıza Kur'an okumak farz olmadığı için başka bir mezhebi taklit edemez.
6- Camiye giremez. Hadis-i şerifte (Cünübe ve hayzlıya mescide girmek helal olmaz) buyuruldu. (İbni Mace)
7- Kâbe’yi tavaf edemez. Hadis-i şerifte, (Beytullahı tavaf etmek, namaz kılmak gibidir, yani abdestli olmak lazımdır) buyuruldu. (Tirmizi)
8- Cima edemez. (Bekara 222)
9- Hayzlı iken de, hayzsız iken de kadına dübüründen [anüsünden yani makattan] yaklaşmak haramdır. Oral [ağız ile] seks de, hayzlı iken de hayzsız iken de caiz değildir.
10- Kadın, hayzın başladığını ve bittiğini kocasından gizleyemez. Kocası sorunca söylemezse, büyük günah olur. Hadis-i şerifte, (Hayzın başladığını ve bittiğini kocasından saklayan kadın melundur) buyuruldu. (Cevhere)
11- Yanında kocası veya mahremi olmayan hayzlı kadın, uzun yola çıksa, seferi olamaz. Hayz bitince, bulunduğu yerden 104 Km’den daha fazla giderse, ancak o zaman seferi olur.
Sual: Hat öğreniyorum. Âyet-i kerimeler yazıyoruz. Hayzlı iken âyet-i kerime yazmak caiz mi?
CEVAP
Hayzlının âyet-i kerimeye dokunması caiz olmadığı gibi, yazması da caiz değildir. (Halebi)
Sual: Çocuklar sureleri ezberliyor, hayzlı günümde takıldıkları yerde nasıl yardımcı olabilirim?
CEVAP
Âyet okunmaz. Bir kelime söylenebilir. Mesela, çocuk iyyeke dedi, öyle değil, iyyake denebilir.
Sual: Bazı ilmihâllerde namaz sureleri aslı ile yazıldığı için âdetli kadın o ilmihâlden okuyabilir mi?
CEVAP
İlmihâllerdeki âyetleri okuyamaz, eli ile de dokunamaz, ilmihâl bilgilerini okur.
Sual: Muayyen özrü zuhur eden kadın, evde kocasının, oğlunun veya kızının okuduğu Kur’an-ı kerimi, mukabeleyi dinleyebilir mi?
CEVAP
Kur’an-ı kerime dokunmamak şartı ile mukabele dinlemekte mahzur yoktur. Ancak özürlü kadın, mukabele dinlemek için camiye gidemez. Camiye girmesi haram olur. Hatta camiye abdestsiz de girilmez. (Mevkufat)
(Evde mukabele okumanın sevabı olmaz) diyenler, dinimize iftira ediyorlar. Kadınların camiye gitmeyip, evde, kadın bir hocanın okuyacağı mukabeleyi dinlemeleri çok sevap olur.
Sual: Bir caminin iki kapısı olsa, hayzlının bir kapıdan girip ötekinden çıkması caiz olur mu? Camiye abdestsiz girilebilir mi?
CEVAP
Cünüp veya hayzlı iken camiye girmek, hatta cami içinden geçmek haramdır. Geçecek başka yol bulamazsa veya camide uyuyup cünüp olursa veya camiden başka yerde su bulamazsa, teyemmüm edip girer ve çıkar. Camiye abdestsiz girmek ise mekruhtur. (Dürer)
Sual: Piyasadaki mealleri, tefsirleri hayzlı iken veya abdestsiz iken tutmak caiz mi?
CEVAP
Caiz değildir
Sual: Bazı din kitaplarının sonunda orijinal hâliyle âyetler yazıyor. Hayzlı iken, bu kitapların sadece o sayfasına mı el süremeyiz, yoksa kitaba mı el süremeyiz?
CEVAP
Kitaba değil, sadece o sayfadaki âyetlere el sürülemez.
Sual: Bir bayan hayzlı iken Kur'an-ı kerim öğrenemez mi, mesela Kur'an harflerini okuyup yazamaz mı?
CEVAP
Sadece harfleri yazar okur. Âyetlere dokunamaz ve okuyamaz. Âyetlerde geçen kelimeler de aynıdır, yani bunlara da dokunamaz ve okuyamaz.
Hayzlıya serbest olanlar
Yasak edilenlerin dışında her şey yapabilir. Mesela şunları yapar:
1- Hayzlı kadın, Besmele, salevat-ı şerife, kelime-i tevhid, istiğfar ve bütün duaları okuyabilir, tesbih çeker, zikreder. Fâtiha, Rabbenâ âtina.., Rabbenağfirli... ve daha başka dua âyetlerini dua niyetiyle ezberden okuyabilir. Hayzlı iken kabir ziyaretine gidebilir, dua niyetiyle orada Fatiha okur. Her namaz vaktinde abdest alıp, o namazı kılacak kadar zaman oturup zikreder, tesbih çekerse, en iyi kıldığı namazın sevabını kazanır.
2- Cünübe saç ve tırnak kesmek mekruh, ama hayzlıya mekruh değildir. Cünüpken de, hayzlı iken de saç boyatabilir. Hayzlı iken yiyip içilebilir; fakat cünüpken ağzını yıkamadan yiyip içmek mekruhtur ve fakirliğe sebeptir. Oruç için sahura kalkan kimsenin, vakit dar ise, elini ağzını yıkadıktan sonra, yiyip içmesi, daha sonra gusletmesi günah değildir. (Halebi)
3- Kadın cünüp iken hayz görse, cünüplük için gusletmesi iyi olur, hayz bitinceye kadar bekleyip, sonra ikisi için bir gusletmesi de caizdir. Cünübün ağzını yıkamadan yiyip içmesi tenzihen mekruhtur. Çünkü ağzına aldığı su, müstamel olur. Müstamel suyu içmek ise mekruhtur. Hayzlı böyle değildir. Hayz iken gusletmesi emredilmedi. Hayzlı kadın, göğsünü yıkamadan, çocuğunu emzirebilir. Cünüp kadının, yıkamadan emzirmesi mekruhtur. (Hadika)
4- Tilavet secdesini işiten cünüp kimse, temizlendikten sonra tilavet secdesi yapar. Fakat hayzlı ve nifaslı olana temizlendikten sonra da tilavet secdesi gerekmez.
5- İstihaza günlerindeki kadın, idrarını tutamayan, devamlı burnu kanayan veya bir akıntısı olan kadın gibi, özür sahibi olur. Namaz kılması ve oruç tutması lazım olur ve kan gelirken de vaty caiz olur. İstihaza kanı hastalık alametidir. Çok akarsa doktora gitmelidir.
Sual: Abdestsiz iken dua, salevat söylenir mi?
CEVAP
Abdestsiz, dua okumak, istiğfar çekmek, salevat-ı şerife getirmekte mahzur yoktur. Boş dururken de, iş yaparken de bunları okumak çok iyi olur. Abdestli olursa daha çok sevap olur. Abdestsiz olursa da, hatta muayyen özürlü iken de mahzuru olmaz.
Sual: Muayyen günlerde Mektubat, İlmihâl okunur mu ve elimizde taşınır mı?
CEVAP
Okunabilir ve ihtiyaç olunca elde taşınır.
Sual: Mübarek gecelerde namaz kılın, gündüz oruç tutun, Kur’an okuyun diyorsunuz. Hayzlı kadınlar bunların hiç birisini yapamaz. Bizim ne yapmamızı tavsiye edersiniz?
CEVAP
Hayzlı kadın şunları yapabilir:
1- Sadaka verebilir.
2- Evde birisi Kur’an-ı kerim okursa dinleyebilir.
3- Her çeşit zikir ve dua edebilir.
4- Hepsinden daha kıymetlisi de ilim öğrenebilir. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Bir saat ilim öğrenmek gece sabaha kadar ibadet etmekten kıymetlidir. Bir gün ilim öğrenmek, üç ay [nafile] oruç tutmaktan kıymetlidir.) [Ebu Nuaym]
(İlim öğrenmek, namaz, oruç, hac ve cihaddan daha kıymetlidir.) [Deylemi]
(İlim öğrenip de amel etmeyen bile; bin rekat [nafile] namaz kılmasından daha fazla sevap alır. Eğer öğrendiği ilimle amel ederse veya başkasına öğretirse, hem bunun sevabını alır, hem de kıyamete kadar bununla amel edenlerin sevabını alır.) [Hatib]
(İlimden bir mesele öğrenmek, dünyadaki her şeyden kıymetlidir.) [Taberani]
İlmin bu önemi, ibadetlerin sahih olması içindir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Fıkhı bilmeden ibadet eden, gece karanlıkta bina yapıp, gündüz yıkana benzer.) [Deylemi]
Belki ilmi nereden ve nasıl öğrenebiliriz diye sorabilirsiniz. En uygun ilim, ilmihal okumaktır. Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabı ise en uygun ilim kitabıdır.
Sual: Hayzlı iken, kabir ziyaretinde Fatiha okuyup ölünün ruhuna bağışlayabilir miyiz?
CEVAP
Evet, okuyabilir ve bağışlayabilirsiniz.
Sual: Her hafta hatmi tehlil okuyoruz. Hayzlı iken de okuyup hediye edebilir miyiz?
CEVAP
Evet, okuyabilir ve hediye edebilirsiniz.
Hayzı düzensiz olanın namazı
Kız ilk olarak ve kadın âdetinden en az 15 gün sonra, kan görmeye başlasa, namazı ve orucu bırakır. Eğer, 3 gün olmadan kesilse, namazın son vaktine [o namazı kılacak] kadar bekler, abdest alıp namazını kılar. Kan gelirse, namaz kılmaz. 3 güne kadar böyle devam eder, gusül gerekmez. Çünkü bunun âdet kanı olmama ihtimali vardır. Yalnız abdest kifayet eder.
Eğer, 3 günden sonra kan kesilse, yine namaz vaktinin sonuna kadar bekler, gelmezse, bu üç günün âdet kanı olduğu anlaşıldığından gusledip namazını kılar. Fakat gusletse bile, vaty helal olmaz. Kan geldiği müddetçe, 10 güne kadar böyle devam eder. 10 günden sonra gusledip namaza başlar. 10 günden sonra gelen kan istihaza olacağı için artık gusletmeden abdest alıp namazını kılar, vaty caiz olur.
Ramazanda hayzlının durumu
Ramazanda imsak vaktinden sonra, hayzı kesilse, o gün oruçlu gibi durur. İmsak vaktinden sonra hayz gören, o gün gizli yiyip içer. Her iki durumda da o günkü orucunu sonra kaza eder. Vakit içinde, namaz kılmadan önce, hayz gören, o vaktin namazını kaza etmez.
İmsak vaktinden önce kan kesilse, sabah namazı vaktine, yalnız gusledip elbisesini giyecek kadar zaman olur da, Allahü ekber diyecek kadar fazla zaman kalmazsa, o günün orucunu tutar. Fakat, yatsıyı kaza etmesi lazım olmaz. Tekbiri söyleyecek kadar da zaman olursa, yatsıyı kaza etmesi de lazım olur. İftardan önce hayz başlarsa, orucu bozulur. Ramazandan sonra kaza eder. Namaz içinde hayz başlarsa, namazı bozulur.
Hayzın [Âdetin] DeğişmesiKaide [kural]: Âdet zamanı belli olan, mesela 5 gün olan kadın, bir kere, başka sayıda, mesela 7 gün sahih kan görünce âdeti 7 gün olarak değişmiş olur.
Bu değişmeler, en fazla on güne kadar olur. 11 veya daha fazla kan devam ederse, önceki âdetten fazlası özür olur. Temizlik sayısı da, bir kere, başka sayıda, mesela 20 gün iken, 25 güne çıkar veya en az 15 güne inerse, temizlik günü değişmiş olur. On günlük hayz süresi içinde, kan görülen günler arasında bulunan temizlik günleri, fâsid temizlik olduğu için hayz kabul edilir, on günden sonraki kanlı günler ise, fâsid olduğu için temiz kabul edilir.
Kaide: Yeni hayzdaki kan süresi, 10 günü geçerse ve bunun 3 veya daha fazla günü, önceki âdet zamanı günlerine rastlamazsa, âdet zamanı değişir; fakat gün sayısı değişmez.
Âdet zamanına rastlarsa, rastladığı gün sayısı hayz, kalanı istihaza olur. 3 günden [72 saatten] 5 dakika bile az süren kan, hayz olmaz. Yeni başlayan için 10 günden çok sürse, 10 günü hayz, fazlası istihaza olur. Yeni olmayanlarda âdetten çok olup, 10 günü de aşınca, âdetten sonraki günlerde gelmiş olan kan hayz olmaz, istihaza olur. Kan, âdet zamanını aşıp, 10 günden önce kesilince, sahih temizlik görse, yani kan kesildikten sonra 15 gün içinde hiç gelmezse, kan geldiği günler hayzdır, âdet günü değişmiş olur. 15 gün içinde bir kere kan gelirse, âdetini aşmış olanlar hayz olmaz, istihaza olur.
Kaide: Fâsid kan ve fâsid temizlik, âdeti değiştirmez.
Mesela: Âdeti 5 gün olan kadın, 10 günden fazla, mesela 13 gün kan görse, âdeti olan 5 günden fazla olan 8 günü istihaza, yani özür olur, âdeti değişmez, yine 5 gündür. Sahih temizliği 20 gün olan bu kadın, 13 gün kan görünce, sahih temizliğinin içine 8 gün fâsid kan karışmıştır. 20 günlük sahih temizlik, fasid temizlik haline dönmüştür, âdeti yine 5 gün, temizliği de 20 gündür.
Bir kadın, genel olarak 10 günü geçmemek ve 3 günden az olmamak şartı ile, bir önceki âdetinin sayısına uygun kan görmezse âdeti değişir. Mesela, âdeti 6 iken, 7’ye, 8’e 9’a veya 10’a çıkarsa, yahut 5’e, 4’e veya 3’e inerse âdet sayısı değişir.
Âdeti 10 günden az olanlar:
Kaide: Âdeti 5 gün iken, sahih temizlikten sonra 6 veya 7 veya 8 veya 9 veya 10 gün kan gelse, sonra tekrar sahih temizlik görse, kan gördüğü günler yeni hayz olur. Yani önceki âdeti 5 gün iken, yeni âdeti kan gördüğü gün kadar olur.
Misaller:
1) 5 kan ve 25 temiz iken, âdet zamanında 3 gün kan gelse, âdet sayısı 5 iken 3 olur.
2) 5 kan ve 25 temiz iken 26 temiz 4 kan görse, âdeti değişerek 4 gün olur.
3) 5 kan ve 25 temiz iken, 6 kan olursa, 6 günden sonra 15 gün temizlik olursa, âdeti 6 güne, 7 kan olursa, âdeti 7 güne, 8 kan olursa, âdeti 8 güne, 9 kan olursa, âdeti 9 güne, 10 kan olursa, âdeti 10 güne çıkar. Yani on güne kadar kaç kan görülürse âdeti o kadar gün olur. Temizlik süresi de 25 ten 15’e düşer.
4) 5 kan ve 55 temiz iken, 5 kan, 64 temiz, 7 kan görse, 7’si hayzdır.
5) 6 kan, 24 temiz iken, 27 temiz, 9 kan görse ve 15 gün temiz olsa, 9 günün hepsi hayzdır.
Âdeti 10 günden fazla sürenler:
Kaide : Âdeti 10 günden fazla süren kadın, istihazalı yani özürlü demektir. Çünkü âdetin en fazla süresi 10 gündür. Hayzının kaç gün olduğunu tespit etmek için, bir önceki aydaki temizlik süresi ve âdet sayısını bilmek şarttır.
Misaller:
Âdeti 24 gün temiz, 6 gün kan iken,
1) 29 temiz, 12 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 6’sı istihazadır. Temizlik süresi 29 olur.
2) 30 temiz, 11 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 5’i istihazadır. Temizlik süresi 30 olur.
3) 21 temiz, 13 kan görse, âdeti yine 6 gündür, baştan 3, sondan 4 kanlı gün istihazadır.
4) 28 temiz, 12 kan görse, bunun 2 günü önceki âdet zamanına rastlar. 3’ten az olduğu için, ilk 6 günü hayz, geri kalan 6 günü istihaza olur. Temizlik süresi 28’e çıkar.
5) 29 temiz, 11 kan görse, âdeti değişmez, yine âdeti 6 gün olur. son 5 günü de istihazadır
6) 30 temiz, 13 kan görse, âdeti yine 6 gündür, son 7 günü de istihazadır.
7) 31 temiz, 2 kan, 3 gün temiz, 7 kan görse, önceki âdeti 6 gün olduğu için, 2 kanlı, 3 temiz ve kanlı olan 7 günün 1. günü olmak üzere, âdeti yine 6 gündür. 7 kanın günün son 6’sı istihazadır. Yani toplam 12 günün ilk 6’sı hayz, son 6 günü ise istihazadır.
8) 32 temiz, 4 kan, 2 temiz, 5 kan görse, önceki âdeti 6 gün olduğu için, 4 kanlı, 2 temiz olmak üzere yine âdeti 6 gün olur. Sondan 5 kanlı gün ise istihazadır.
9) 33 temiz, 6 kan, 2 temiz, 3 kan görse, âdeti yine 6 gün olur. 3 kanlı gün istihazadır.
10) 34 temiz 7 kan, 1 temiz, 4 kan görse, âdeti yine 6 gündür, sonraki kanlar istihazadır.
11) 35 temiz, 2 kan, 3 temiz, 7 kan görse, 2 kanlı, 3 temiz ve kanlı olan 7 günün 1. günü olmak üzere, âdeti yine 6 gündür. Sondan 6 kanlı gün istihazadır.
12) 36 temiz, 7 kan, 2 temiz, 3 kan görse, âdeti yine 6 gün olur, sonraki kanlar istihazadır.
13) 37 temiz, 8 kan, 2 temiz, 4 kan görse, âdeti yine 6 gün olur, sonraki kanlar istihazadır.
Âdeti 5 kan ve 55 gün temiz iken,
1) 5 kan, 15 temiz ve 11 kan görse, önceki âdeti içine kan rastlamaz. Âdetin sayısı değişmez. 11 günün ilk 5’i hayz, geri kalan 6 gün istihazadır. Temizlik de 15 güne iner.
2) 46 temiz, 11 kan görse, 11 günün son ikisi, önceki âdet zamanı içinde ise de, 3’ten az olduğundan, sadece âdet zamanı değişir. İlk 5 günü hayz, geri kalan 6’sı istihazadır.
3) 47 temiz, 12 kan görse, bu 12 kanın 8’i önceki temizlik ve 4’ü âdet günleri içindedir, âdeti 4 gün olur. Geri kalan 8 gün istihazadır.
4) 48 temiz, 12 kan görse, 12 günün 7’si temizlik ve 5’i önceki âdet içindedir, âdeti yine 5 gündür. İlk 7 günü görülen kan istihazadır.
5) 49 temiz, 11 kan görse, 11 günün 6’sı temizlik ve 5’i önceki âdet içindedir, âdeti yine 5 gündür. Kan görülen ilk 6 gün istihazadır.
6) 50 temiz, 11 kan görse, 51-55. gün arasındaki 5 gün ile son 1 gün yani 61. gün istihaza, önceki âdet zamanına rastlayan 56 dan 60. güne kadar olan [60. gün de dahil olmak üzere] 5 gün hayzdır.
7) 51 temiz, 12 kan görse, 12’nin 4’ü baştan, 3’ü sondan olmak üzere 7’si önceki temizlik zamanı ve 5’i de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
8) 52 temiz, 11 kan görse, 11’ in 3’ü baştan, 3’ü sondan olmak üzere 6’sı önceki temizlik zamanı ve 5’i de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
9) 53 temiz, 12 kan görse, 12’nin 2’si baştan, 5’i sondan olmak üzere 7’si önceki temizlik zamanı ve 5’i de önceki âdet zamanı içindedir, âdeti yine 5 gündür.
10) 54 temiz, 1 kan, 14 temiz, 1 kan görse, 55. günü gelen 1 kan, temizliğin son günü olur. 14 gün, fasid temizlik kan demektir, bu 14 günün baştan 5 günü hayzdır. Diğer kanlı günlerin hepsi de istihazadır. Temizlik yine 55 gündür.
11) 57 temiz, 3 kan, 14 temiz, 1 kan görse, 3 kanlı gün önceki âdet zamanına rastladığı için âdeti 3 gün olur. Bundan sonraki 14 gün kan sayılıp, kanlı ve istihazalı günler 10 günü aştığı için son 15 gün istihaza olur. Âdetin zamanı ve sayısı değişir.
12) 55 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazadır. Âdetin yalnız zamanı değişir, sayısı değişmez. Temizlik yine 55 gün olur.
13) 54 temiz, 12 kan görse, yine hayz günü eski âdetine uygun olarak 55 günden sonra başlar, 5 gün hayz olur. Baştan 1, sondan 6 gün istihaza olur. Temizlik yine 55 gün olur
14) 56 temiz, 11 kan görse, görülen kanın 4 günü, önceki âdet zamanına rastladığı için, ilk 4 gün yeni âdeti olur. Sondan 7 günü de istihazadır.
15) 48 temiz 11 kan görse, 4 günü önceki hayzının içinde olduğu için yeni âdeti 4 gün olur. Baştan 7 gün istihazadır.
16) 59 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazadır.
17) 65 temiz, 13 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 8’i istihazadır.
18) 62 temiz, 12 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 7’si istihazadır.
19) 63 temiz, 14 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 9’u istihazadır.
20) 20 temiz, 13 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 8’i istihazadır. Temizlik de 20 güne iner. Âdetin yalnız zamanı değişir, sayısı değişmez. Temizlik de değişir.
21) 64 temiz, 11 kan görse, ilk 5’i hayzdır, çünkü önceki âdeti 5 gün idi. 6’sı istihazadır. Âdetin yalnız zamanı değişir. Sayısı değişmez. Temizliği de 55 iken 64 gün olur.
Yeni âdeti önceki âdetine rastlayanlar:
Kaide: On günden fazla kan görüp, 3 veya daha fazla kan günleri, önceki âdet günleri içinde bulunursa, yalnız bu günleri hayz olup, kalanı istihaza olur.
Mesela: 25 temiz, 5 kan iken, 26 temiz, 11 kan görse, ilk 4 günü hayz, son 7 günü de istihaza olur.
Kaide: Yeni hayzı 10 günü aşarak istihaza olursa ve bunun 3 veya daha çok günü önceki âdeti olan günlerine rastlar ve önceki âdetinin kalan son kısmı yeni sahih temizliğe rastlarsa, âdeti olan günlere rastlayan günler, yeni âdeti olur.
Misaller:
1) 5 kan, 25 temiz iken, 18 temiz, 11 kan görse, bunun 3 günden fazlası, yani 4 günü, önceki âdetine rastladığı için, âdeti 4 gün olur. Baştan ilk 7 günü istihazadır.
2) 6 kan 24 temiz iken, 18 temiz, 11 kan görse, 5 kan, 6 günlük önceki âdet zamanı içine rastladığı için yeni âdeti son 5 gün olur, ilk 6 günü istihazadır. Eğer, 11 yerine 12 kan görse, yeni âdeti, âdet zamanına rastlayan son 6 gündür. Kan süresi 10 günü geçtiği için ilk 6 kan istihazadır. 18 temiz, 18 kan olsaydı ne olurdu? Önceki âdetine 6 gün rastladığı için âdeti yine 6 gündür. Baştan 6, sondan 6 gün istihazadır. Böyle durumlarda âdet zamanı içinde en az 3 günlük kan gelmesine veya başında ve sonunda gelen kana göre hareket edilir.
3) 5 kan, 25 temiz iken, 27 temiz, 12 kan görse, kanlı günlerden 3’ü âdetinin içine rastladığı için âdeti 3 güne iner. Sonraki 9 kanlı gün istihaza olur.
4) 6 kan, 25 temiz iken, 27 temiz, 12 kan görse, kanlı günlerden 4’ü önceki âdetinin içinde olduğu için yeni âdeti 4 güne iner. Sonraki 8 kanlı gün istihaza olur.
5) 7 kan 24 temiz iken, 28 temiz, 11 kan görse ilk 3 günü hayz, sonraki 8 günü istihazadır. Çünküönceki âdet zamanına 3 günü rastlamıştır.
6) 5 kan, 27 temiz iken, 20 temiz 11 kan görse; bu kan, 10 günü aştığı için, fâsiddir. Bunun 3 günden fazlası, yani 4 günü, önceki âdet zamanına rastladığı için yeni âdeti 4 güne iner. [İlk 7 gün istihaza, son 4 gün hayz olur.]
7) 5 kan, 16 temiz iken, 6 kan, 13 temiz ve 1 kan görse, âdeti değişmez, yine 5 gün olur. 6. günkü kan ile 14. günkü kan istihazadır.
Önceki âdet zamanına rastlamayanlar:
Kaide: Önceki sayısından farklı olan sonraki kan günleri, 10 günden fazla olur ve bunun 3 veya daha fazla günü, önceki âdet günleri içinde bulunmazsa; âdetin zamanı değişir, sayısı değişmez, ilk görüldüğü günden başlar.
Misaller:
1) 24 temiz, 5 kan iken, 27 temiz, 11 kan görse, önceki âdetine 2 gün rastladığı için âdeti yine 5 gündür, temizlik süresi de 27’ye çıkar. 11 kanın ilk 5’i âdet, 6’sı istihazadır.
2) 5 kan, 20 temiz iken, 23 temiz, 12 kan görse, bunun 2’si önceki âdet zamanına rastlar. Bu da, 3’ten az olduğu için, ilk 5’i hayz, 7’si istihaza olur. Temizlik de 23’e çıkar.
3) Âdeti 5 gün iken, âdet zamanının baştan 3 gününde görmeyip, sonra 12 gün görse; ilk görülen günden başlayarak hayzı yine 5 gün olup, temizlik süresi değişmiş olur.
4) 35 temiz, 5 kan iken, 38 temiz, 12 kan görse, âdeti yine 5 gündür. Temizlik 38’e çıkar.
5) 45 temiz, 5 kan iken, 40 gün temiz ve 5 kan görse, 5 gün temiz ve 2 kan görse, kanlı olan 5 ve 2 gün istihazadır. Kansız olan 5 gün âdettir. [Kansız olan aradaki 5 gün hep aktı kabul edildiğinden ve önceki âdeti olan 5 güne tam rast geldiğinden.]
6) 26 temiz, 4 kan iken, 21 temiz, 5 kan, 5 temiz, 1 kan görse, ilk 5 kan istihaza, sonraki 5 temizin 4’ü âdet, 1’i istihaza, son 1 kan yine istihaza olur.
7) 25 temiz, 5 kan iken, 20 gün temiz ve 5 kan görse, 5 gün temiz ve 3 kan görse, kanlı olan 5 ve 3 gün istihazadır. Kansız olan 5 gün âdettir.
Kızlarda Hayzın Başlaması
1) Bir kız, 3 kan, 15 temiz, 1 kan, 1 temiz, 3 kan görse, kan görülen ilk 3 gün ile, son 3 kanlı gün, 2 ayrı hayz olur. Çünkü, âdeti 3 gün olacağından, ikinci hayz, aradaki 1 kandan başlamaz. Bu 1 gün istihaza olur.
2) Bir kız, 3 kan, 1 temiz, 1 kan, 2 temiz, 1 kan, 1 temiz, 1 kan görse, bu 10 günün hepsi hayz olur. Eğer onuncu günden sonra, mesela 12. gün kan görse, bu kızın hayzı ilk gördüğü 3 gün olur, diğer günler istihaza olur. Eğer ilk gördüğü kan 5 olsaydı, âdeti 5 gün olurdu.
3) Bir kız, ilk defa, 1 kan, 8 temiz ve 1 kan görse, 10 günün hepsi hayz olur. Fakat, 1 kan, 9 temiz ve 1 kan görse, hiçbiri hayz olmaz. Kan görülen iki gün istihaza olur. Çünkü, onuncu günden sonra görülen kandan önce temizlik günleri, hayz sayılmaz.
İstimrarlı Haller
5 gün kan, 25 gün temiz iken:
1) Yine 5 kan, 25 temiz iken, önceki âdet gününden başlayarak kan akıp 10 günü aşıp devam etse, önceki âdeti kadar 5 gün hayz, diğerleri istihaza olur. Çünkü kan, önceki âdet günlerine rastlamıştır. Kan hep akarsa, bu kanlı günlerin 25’i temiz, 5 günü hayz kabul edilir.
2) 26. gün kan görse, 27.gün temiz, sonra kan akıp 10 günü aşarak devam etse, önceki âdeti kadar 5 gün hayz, diğerleri istihaza olur. Çünkü önceki âdetinin ilk ve son günleri kanlıdır. Kan akmaya devam ederse, bu kanlı günlerin 25’i temiz, 5 günü hayz kabul edilir.
3) 26, 27, 28. günleri kan görse, 29 ve 30. günü temiz olsa, sonra akıp, 10 günü aşarak devam etse, önceki âdetinin ilk 3’ü hayzdır. Çünkü, hayzın ilk ve son günü kanlıdır. Sonra kan akmaya devam etse, kesilene kadar kanlı günlerin 25’i temiz, 3’ü hayz kabul edilir.
4) 26. gün kan, 27 ve 28. günler temiz, 29 ve 30. günleri kan görse, 31 ve 32. gün temiz olsa, sonra hep aksa, hayzı yine 5 gün olur. Çünkü, hayzın ilk ve son günleri [26 ve 30]kanlıdır. Kan böyle akmaya devam ederse, kanlı günlerin 25’i temiz, 5 hayz kabul edilir.
5) 26 ve27. günleri kan, 28 ve 29. günleri temiz, sonra 1 kan 5 gün temiz, sonra kan akmaya devam etse, âdeti değişmez, yine 5 gündür. Çünkü, hayzın ilk ve son günleri kanlıdır.
6) 26 ve 27. günleri temiz, 28, 29 ve 30. günleri kan görse, 5 temizlikten sonra hep akmaya devam etse, âdeti 3 gün olur. Hep böyle devam ederse, 27 günü temiz 3 günü hayz kabul edilir.
7) 26. gün kan, 27. gün temiz, 28. gün kan, 29. gün temiz ve 30. günden sonra akmaya devam etse, âdeti değişmez, ilk 5 günü hayz, ondan sonraki günler istihaza olur.
Kızda istimrar 4 türlü olur:
1) Kaide: İlk görülen kan, akmaya devam ederse, yani hiç kesilmeden günde bir damla olsun akarsa, ilk 10 gün hayz, sonra 20 gün temiz kabul edilir.
2) Kaide: Kız, sahih kan ve sahih temizlikten sonra, herhangi bir zaman kan kesilmeden akarsa, bu kız, âdeti belli olan kadın olur.
Misaller:
a) Bir kızın âdeti 5 kan, 40 temiz iken, kan kesilmeden aksa, 5 günü hayz, 40 günü istihaza kabul edilir. Kan kesilene kadar böyle devam eder, yani kanlı günlerin 5’i hayz, 40’ı istihaza olur.
b) Bir kızın âdeti, 7 kan, 20 temiz iken, yine 7 kan ve 20 temiz olsa, sonra kan akmaya devam etse, bu kanlı günlerin 20’si istihaza, 7’si hayz kabul edilir.
c) Bir kızın âdeti, 3 kan 27 temiz iken, tekrar âdeti görmeye başlayınca kan kesilmeden hep aksa, kan 11 gün akınca, hemen gusledip namaz kılar. Kan kesilene kadar, kanlı günlerin 3’ü hayz, 27’si istihaza olur.
3) Kaide: Fâsid kan ve fâsid temizlik görse, ikisi de âdet kabul edilmez. Bu da iki türlü olur:
a) Temizlik 15 günden az olduğu için fâsid ise:
İlk görülen kan hep akmış gibi kabul edilir. Mesela, 11 kan ve 14 gün temiz olsa, sonra kesilmeden aksa, birinci kan, 10 günü aştığı için fâsiddir. 11. ve istimrarın ilk 5 kan günleri temizlik günleri olup, bu 5. günden sonra, kanlı günlerin 10 günü hayz, 20 günü temiz kabul edilerek devam eder. Açıklama: Bir ay, genel olarak 30 gün kabul edilir. 30 günün 10 günü hayz olunca, 20 günü de temiz, yani istihazadır. Kan kesilinceye kadar böyle devam eder.
b) Temizlik tam olup, kanlı gün karıştığı için fâsid ise:
Böyle Fâsid temizlik ile kan günleri toplamı 30’u geçmezse, yine ilk kan akmaya başlamış gibi kabul edilir. 11 kan ve 15 gün temizlikten sonra kesilmeden kan akarsa, 16 günün ilk günü kanlı olduğu için, 15 temiz gün ve 1 kanlı gün fâsid temizlik kabul edilir. Kan akmaya devam ederse, 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir.
4) Kaide: İstimrarın ilk 4 günü temizlik olur, toplamları 30’u aşar ise, ilk 10 gün hayz olup, sonra istimrara kadar olan günlerin hepsi temiz kabul edilip, istimrardan sonra 10 gün hayz, 20 gün temiz olarak devam eder.
Mesela: 12 kan, sonra 20 gün temizlik, sonra kan akmaya devam ederse, bu kanlı günlerin 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir.
5) Kaide: Sahih kan ve fâsid temizlik görse, sahih kan günleri âdet olur. Sonra 30 güne kadar temizlik kabul edilir.
Mesela: 5 kan ve 14 gün temizlikten sonra akmaya devam ederse, ilk 5 kan ve bundan sonra 25 gün temiz olur. Bu 25 günü tamamlamak için, istimrarın ilk 11 günü temiz kabul edilir. Bundan sonra, 5 günü hayz, 25 günü temiz olarak devam eder.
Nifas kanlarıNifas, doğumdan sonra gelen kan demektir. Elleri, ayakları, başı belli olan düşükte gelen kan da nifastır. Nifas zamanının azı yoktur. Kan kesildiği zaman, gusledip namaza başlar. Ama, önceki nifas âdeti kadar gün geçmeden, cima edemez. En çok zamanı 40 gündür. 40 gün tamam olunca, kan kesilmese de, gusledip, namaza başlar. 40 günden sonra gelen kan, istihaza olur. O halde nifas gününü de ezberlemek ve Özel günler defteri’ne de yazmak gerekir.
Ramazanda, imsakten sonra, hayzdan veya nifastan kesilen o gün yiyip içmez. Fakat, o günü kaza eder. Hayz ve nifas sahurdan sonra başlarsa, ikindiden sonra da olsa, o gün yiyip içer.
Düşükte parmağı, ağzı veya burnu belli olursa, bütün çocuk doğurmuş gibi olur. Hiçbir yeri belli değilse, nifas olmaz. Fakat kan, 3 gün veya daha fazla akarsa ve hayzdan kesileli 15 gün veya daha çok olmuşsa, hayz olur. Eğer 3 günden az ise veya daha hayz kesileli 15 gün olmamış ise, hayz değil, istihazadır. Namazını kılar, orucunu tutar. Vaty için gusül gerekmez.
Hayzın 10 günü veya nifasın 40 günü içinde, bir iki gün kan gelmese, kesildi sanıp, gusledip oruç tutsa, sonra yine süresi içinde kan gelse, hayz veya nifas olacağı için, o oruçları kaza eder. Kesilince yine gusleder. 3 veya daha fazla kan gelip, âdetinden önce kesilse, hayz olduğu için gusledip namazını kılar. Ancak âdeti geçmedikçe vaty caiz olmaz. Nifas da böyledir.
Eğer âdetten fazla kesilse, ama 10 günde veya daha az günde kesilse, hayzdır. Eğer, kan, on günü aşsa, âdetinden ilerisi hayz olmaz, o günlerdeki namazları kaza eder. Nifasın 40 günü de hayzın 10 günü gibidir.
Birkaç örnek verelim:
1- Bir kadın ilk doğumunda, 30 kan görüp kesilse, 40 güne kadar hiç kan gelmese nifası 30 gün olur. İkinci doğumda, 20 kan 15 temiz ve 10 gün kan görse, kan gelmesi 40 günü geçtiği için istihaza vardır. Nifası değişmez, yine 30 gün olur, 10 kanlı gün istihaza olur.
2- Doğumdan sonra 5 gün kan gelip kesilse, 30 gün temiz kaldıktan sonra 5 gün daha kan gelse, aradaki 30 gün kan akmış sayılır. 40 günün tamamı nifas olur. 5 kan ve 30 temiz günden sonra 10 gün daha kan gelse, 40 günü geçen 5 kanlı gün istihaza olur.
3- Bir kadının önceki doğumunda nifası 20 gün iken, ikinci doğumda 5 kan, 30 temiz ve 1 gün kan sonra 15 temiz ve 1 gün kan görse, 52. Gün gördüğü kan, istihaza olur. Nifası da 20 günden 36 güne çıkmış olur.
Maliki’de Hayz ve Nifas
1- Hayzın en azı yoktur. Bir damla gelse de hayz kabul edilir. En fazlası ise 15 gündür. 15 günden fazla gelirse istihaza [özür] olur. [Hanefi’de hayzın en azı 3, en fazlası 10 gündür. Bundan azı veya çoğu istihazadır. Maliki’yi taklit eden kadın, Hanefi’ye göre istihaza olup da, Maliki’ye göre hayz olan günlerde namaz kılmaz, istihaza olan bu günleri daha sonra kaza eder. Mesela bir kadının âdeti 5 gün iken, 8., 12. ve 14. günleri kan görse, Hanefi’ye göre, âdeti yine 5’tir, kan görülen 8., 12. ve 14. günleri istihazadır. Maliki’de hayz olduğu için, bu günlerde de namaz kılmaz, ama daha sonra bu günleri kaza eder.]
2- İkinci hayzın olabilmesi için, aradan en az 15 gün geçmesi gerekir. 15 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır. Gusletmeden namaz kılınır. [Hanefi’de de böyledir.]
3- Ayiseden [70 yaşından sonra] gelen kan hayz değil, istihazadır. [Hanefi’de ayise yaşı 55, Maliki’yi taklit eden kadın, bu günlerde kan gelirse, namaz kılmaz; ama kesilince kaza eder.]
4- Hamileden ve doğumdan önce gelen kan hayzdır. [Hanefi’de istihazadır. Maliki’yi taklit eden kadın, bu kanlı günlerde, orucunu tutar fakat namaz kılmaz. Namazını daha sonra kaza eder.]
5- Sezaryenle, yani karın yarılarak çocuk alınınca gelen kan nifas olmaz. [Hanefi’de nifas olur. Maliki’yi taklit eden Hanefi, burada kendi mezhebi olan Hanefi’ye uyar.]
6- Nifasta kan gelen günlerin toplamının azami süresi 60 gündür. [Hanefi’de, nifasın başlangıcından 40 güne kadar geçen temiz ve kanlı günlerin toplamıdır. Maliki’yi taklit eden, nifas âdetinden sonrasını veya nifas âdeti yoksa, 40 günden sonrasını kaza eder.]
7- Nifas görürken, 15 gün hiç kan gelmese, artık temizlenmiş olur. Bu 15 günlük temizlikten sonra tekrar kan gelirse, bu kan nifas değil, hayz kanıdır. [Hanefi’de ise 40 güne kadar nifastır.]
8- Nifas kanamaları arasındaki temizlik günleri 15 günden az olursa nifas sayılır. Aradaki temizlik günleri hesaptan düşülerek kanama günleri toplanıp 60 günü bulursa, bu durumda kadının nifası sona ermiş olur. Mesela 20 kan, 7 temiz, 17 kan, 10 temiz, tekrar 23 kan görse, kan görülen günler toplamı 60’ı bulduğu için, nifası sona ermiş demektir. [Maliki’yi taklit eden, kadının nifas kanı 40 günü geçerse, âdetinden sonraki kan günleri Hanefi’de istihazadır, bugünlerdeki namazları kaza etmesi gerekir.]
9- Nifasta 15 gün geçmeden yine kan gelirse istihaza olur. 15 gün geçtikten sonra gelirse hayz olur. Nifas kanları arasında 15 veya daha fazla temizlik olursa, artık nifas bitmiş demektir, 60 günü beklemek gerekmez. 15 veya daha sonra kan gelirse bu nifas değil, hayz kanı olur.
10- Hayz veya nifaslı kadının göbekle diz arasına çıplak olarak dokunmak caiz değildir. [Maliki'yi taklit eden Hanefi, kendi mezhebinin hükmüne uyar.]
Şafii’de Hayz ve Nifas1- Hayzın en azı 1 gün, en fazlası ise 15 gündür. 15 günden fazla gelirse istihaza [özür] olur.
2- Temizlik süresi 15 gündür. 15 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır.
3- 9 yaşından küçük kız ve ayiseden [60 yaşından sonra] gelen kan hayz olmaz, özür olur.
4- Nifasın azami süresi 60 gündür. Azı için bir sınır yoktur. Hamileden gelen kan hayzdır.
5- Nifas kanamaları arasındaki temizlik günleri 15 günden az olursa nifas sayılır. Nifas kanları arasında 15 veya daha fazla temizlik olursa, artık nifas bitmiş demektir. 60 günü beklemek gerekmez. 15 veya daha sonra kan gelirse bu nifas değil, hayz kanı olur.
6- Hayz veya nifas sona erince, gusletmeden önce vaty haramdır. [Hanefi’de caizdir.]
7- Hayz veya nifaslı kadının göbek ile diz arasına çıplak olarak dokunmak caiz değildir.
Hanbeli’de Hayz ve Nifas1- Hayzın en azı 1 gün, en fazlası ise 15 gündür. 15 günden fazla gelirse istihaza [özür] olur.
2- İkinci hayzın olabilmesi için, aradan en az 13 gün geçmesi gerekir. 13 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır.
3- 9 yaşından küçük kız ve ayiseden [50 yaşından sonra] gelen kan hayz olmaz, özür olur.
4- Hamileden gelen kan, hayz değil, istihazadır.
5- İstihazalı kadınla vaty haramdır. Diğer üç mezhepte caizdir. Nifaslı kadının kırkı çıkmadıkça temizlense bile vaty caiz olmaz. Diğer üç mezhepte caizdir. Hayz bittikten sonra, gusletmeden vaty üç mezhepte caiz değildir. Hanefi’de caizdir. Hayzlı ve nifaslı kadının, avret yeri hariç, göbek ile diz arasına dokunmak Hanbeli’de caiz, Şafii ve Maliki’de caiz değil. Hanefi’de ise İmam-ı a’zama göre caiz değil, İmam-ı Muhammed’e göre caiz, fetva da böyledir.
6- Nifasın azami süresi Hanefi’deki gibi 40 gündür. Azı için bir sınır yoktur.
7- Nifas görürken, kan gelmediği günler, temizdir, guslederek her ibadetini yapar. Kan geldiği günler namazını, orucunu bırakır. 40 güne kadar böyle devam eder.
Maliki’yi taklit ile ilgili suallerSual 1: Maliki’yi taklit eden bir kadının hayzı, her zaman 10 gün iken 13 gün devam etse, on günden sonra, orucunu tutup namazını kılması gerekir mi?
CEVAP
10 günden sonra 13 güne kadar hayz devam ederse, bu 3 gün namaz kılmaz, fakat oruç tutar. Çünkü oruçta Maliki taklit edilmiyor. Daha sonra 10 günden sonraki kılamadığı 3 günlük namazını kaza eder. Hanefi ve Maliki’de hayz sebebiyle tutulamayan oruçlar kaza edilir.
Sual 2: 6 günlük hayzım bittikten sonra 14. gün kan geldi, 16. günde yine geldi. Bu durumda Maliki’ye göre nasıl hareket etmek gerekiyordu?
CEVAP
Maliki’de 14. gün gelen de hayzdır. 16. günkü istihazadır. 14. gün namaz kılmaz, fakat oruç tutar, namazı da sonra kaza edersiniz. 16. gün istihaza olduğu için namaz kılar oruç tutabilirsiniz.
Sual 3: Âdetim 5 gün idi, şimdi 7. ve 13. gün kan geldi. Maliki’ye göre ne yapmam gerekir?
CEVAP
Hanefi’ye göre 7 ve 13. gün istihazadır. Maliki’ye göre ise hayzdır. Bu günler namaz kılınmaz. Fakat daha sonra kaza etmek gerekir.
Sual 4: İstihaza kanı Maliki’yi taklit eden kadının abdestini bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.
Sual 5: Maliki’ye göre de istihazalı olan günlerde, Maliki’yi taklit etmeyen kadın, istihaza kanı için Maliki’yi taklit etse, istihaza kanı abdestini bozar mı?
CEVAP
İstihaza kanı Maliki’yi taklit edenin abdestini bozmaz. Başka abdesti bozan bir sebep olmazsa, sabah aldığı abdest ile yatsıyı kılabilir.
Sual 6: Maliki’yi taklit eden kız, hayz olmaya başlayınca, kan durmadan aksa, ne yapar?
CEVAP
Hanefi’de ilk 10 günü hayz, 20 günü istihaza kabul edilir. Maliki’yi taklit edince, 15 günü hayz, 15 günü istihaza kabul edilir. Şafii’de de böyledir.
Sual 7: Maliki’yi taklit ediyorum. Her ay hayzım 3 gün iken, bu ay 11 gün sürdü. Hayzım değişti mi? Bu günlerde namaz kılmam gerekir miydi?
CEVAP
Hayz değişmedi, yine 3 gündür. Ancak Maliki’yi taklit ettiğiniz için, 11 gün namaz kılamazsınız. Fakat ondan sonra yıkanıp 3 günden sonraki kanlı günleri kaza edersiniz.
Sual 8: Temizlik günü 23, âdet günü 6 olan Maliki’yi taklit eden bir kadın, 6 günden sonra namazlarını nasıl kılar? Her namaz vakti, az da olsa kan gelmiş ise, her namaz vakti gusül abdesti alması lazım mı? Yoksa bir damla kandan itibaren 24 saat mi hayzlı sayılır? 15 gün süresince nasıl yapması lazım?
CEVAP
Bir damla kan gelse de Maliki’ye göre hayzlı olur. 6 gün hayzdan sonra 15 güne kadar böyledir. Her gün bir damla gelirse o gün hayzlıdır, gelmediği günler yıkanıp namazını kılar. Geldiği günler bırakır. Daha sonra da 6 günden sonraki kılmadığı namazları kaza eder.
Kanın kesildiğine kanaat getirirse, gusledip namazını kılar. En uygunu da, namaz vaktinin sonuna kadar bekleyip kan gelmezse gusledip namazını kılar. Yani bir damla kan gelince bir gün beklemez. Kesildiğinden itibaren namaz kılması gerekir.
Sual 9: Âdet günü 6 gün olan Maliki’yi taklit eden hanefi bir kadının hayzı, normal temizlikten sonra düzensiz olsa, 3 günden önce gelirse ne yapar, 3 günden sonra gelirse ne yapar, bir daha gelene kadar beklediği süre bir namaz vakti midir yoksa 24 saat midir?
CEVAP
Hanefi'de şöyledir: Kadın âdetinden en az 15 gün sonra, kan görmeye başlasa, namazı ve orucu bırakır. Eğer, 3 gün olmadan kesilse, namazın son vaktine [o namazı kılacak] kadar bekler, abdest alıp namazını kılar. Kan gelirse, namaz kılmaz. 3 güne kadar böyle devam eder, gusül gerekmez. Çünkü bunun âdet kanı olmama ihtimali vardır. Yalnız abdest kifâyet eder.
Maliki'de ise bir damla bile gelse hayz olduğu için, kan kesilene kadar namaz kılmaz. Kan kesildiğine kanaat getirince gusledip namazlarını kılar. Her namaz vaktinde bir damla geliyorsa, kan kesilince namaz vaktinin sonuna kadar bekler, sonra gusledip namazını kılar.
Sual 10: Maliki’yi taklit eden bir hanımın lohusalık döneminde hayz ve nifas durumu nasıldır, Hanefi mezhebine göre fark var mıdır?
CEVAP
Hanefi’de lohusalık kırk gün iken, Maliki’de 60 gündür. Kan geldiği günler 60 günü doldurana kadar namaz kılınmaz. Kırk günden sonra temiz olunduğu günler gusledilip namaz kılınır, kan gelirse kılınmaz. Onun için kan gelen günleri hesap etmeniz lazım. Temiz günleri değil, kan gelen günler 60 günü doldurması gerekir. Daha önce kesilirse zararı olmaz. Diyelim ki 20 günde kesildi. O zaman problem kalmaz. Kırk günü geçince hâlâ kan gelirse işte o zaman problem çıkıyor.
Maliki taklit edilince Maliki’ye göre hayz ve nifasın yani lohusalığın hükmünü bilmek gerekir. [Maliki’de hayz ve nifas maddesinde detaylı bilgi verildi.]
Sual 11: Diş dolgusu ve akıntım sebebiyle Maliki'yi taklit ediyorum. İki sualim var:
a- Hayzım on günü geçtikten sonra Kur'an okuyabilir miyim?
CEVAP
On günden sonra gelen kan, istihaza, yani özür kanı olduğu için, hayz hükmünde değildir. Maliki’de ise 15 güne kadar gelen kan hayzdır. Maliki’de hayzlı, Kur’an öğreniyor veya öğretiyorsa, Mushaf’a dokunabilir ve Kur’an okuyabilir.
Dolayısıyla, on gün sonra hayzlı olmadığınız için Kur’an okuyabilirsiniz, zira Maliki’de hayzlının Kur'an öğrenmesi, okuması haram değildir. Şayet haram olsaydı, o zaman okuyamazdınız.
Yani, taklit ettiğimiz mezhebin haram ve farz dediklerine riayet ederiz. Kendi mezhebimizdeki bütün hükümlere de riayet ederiz.
b- Hayzlı iken, Maliki'de hayzlının Kur'an okuması caiz diye, bu mezhebi taklit ederek Kur'an okuyabilir miyim?
CEVAP
Maliki'de hayzlının Kur'an-ı kerim okuması caiz ise de, hayzlı bir kadın veya Kur'an kursunda okuyan hayzlı bir kız, Maliki'yi taklit ederek Kur'an-ı kerim okuyamaz. Çünkü başka bir mezhebi taklit etmek, ancak bir farzı yapmak için, kendi mezhebinde imkan bulunmadığı veya güç olduğu zaman caiz olur. Hayzlı bir kadına veya kıza Kur'an okumak farz olmadığı için başka bir mezhebi taklit edemez.
Nifas ile ilgili sual ve cevaplarSual 1: Çocuk doğmadan önce, kan geliyor. Bu kan nifas mı istihaza mıdır?
CEVAP
Çocuk doğmadan veya gövdesi görünmeden gelen kan istihazadır. Namaz vaktinin sonu ise, istihazalı yani özürlü olarak hemen namazı kılmalıdır.
Sual 2: Kefaret orucu tutuyorum. 60 gün dolmadan, çocuğum olacak. 3-5 gün eksik kalırsa, kalan kısmını nifasım bittikten sonra tutabilir miyim?
CEVAP
Kefaret tutarken araya hayz girerse, kalanı hayzdan sonra tutulur. Fakat Araya nifas girerse, yeni baştan tutmak gerekir.
Sual 3: İlk çocukta, nifasım 25 gün idi. İkinci çocukta kan, 45 gün geldi. Nifasım değişti mi?
CEVAP
Önceki nifas âdetiniz 25 gün idi. Nifasınız 40 günü geçtiği için, 25 günden sonra gelen 20 günü istihaza olur. 20 günlük namazlarınızı kaza etmeniz gerekir.
Sual 4: 1. çocuğumda nifasım 30 gün idi. 2. çocukta kan, 35 gün devam etti. Sonra kesildi. Kırkım çıkınca daha 17 gün kan gelmedi. 30 günden sonra gelen kan, nifas mı, istihaza mı?
CEVAP
35 günün hepsi nifas olur ve nifasınız 30 günden, 35 güne değişmiş olur.
Sual 5: İlk çocuğum doğunca 23 gün kan geldi. 2. çocuğumda ise, yine 23 kan gelip kesildi, 29. gün yine kan geldi. 39. günü akşam kesildi. Bu son gelen 10 gün kan istihaza mı?
CEVAP
Nifastır, nifasınız 39 gün olarak değişmiştir.
Sual 6: İlk çocuğumda 40 gün kan geldi. Sonra 10 gün temiz oldum. 10 gün kan geldi. Ondan sonra 20 gün temiz oldum. Ne yapmam gerekir?
CEVAP
40 gün kandan sonra 15 gün temiz olmanız gerekirdi. O halde kanlı olan 10 günün ilk 5 kanlı günü istihaza son 5 günü ise hayz olur.
Sual 7: İlk çocuğumda nifas kanı 30 gün idi. İkinci çocuğumdaise 30 gün kan geldikten sonra kesildi. 5 gün temiz kaldıktan sonra 7 gün daha kan geldi. Bu 7 gün de nifas mı idi?
CEVAP
Kan gelmesi 40 günü geçtiği için 30 günden sonra gelen kanlar istihazadır.
Sual 8: Birinci ve ikinci çocuğumda nifasım 30 gün sürdü. Üçüncü çocuğumda kan 20 günden sonra kesildi. Bugün 28. günü hâlâ gelmiyor, cima helal olur mu?
CEVAP
Bir önceki nifasınız olan 30 günü geçmeden, cima helal olmaz.
Sual 9: Yeni doğum yaptım. 20 gün kan geldikten sonra kesildi. Şu an 30. gündeyim hâlâ temizim. Önceki çocuktaki nifasımı unuttum. 20 günden sonra namaz kılmam gerekir mi?
CEVAP
Önceki nifasınızı bilmeniz gerekirdi. Unuttuğunuza göre, kan kesildikten sonra gusledip namaz kılmaya başlarsınız, fakat 40 gün geçmeden vaty caiz olmaz. Önceki nifasınız 21 gün olsaydı, kan kesilince gusledip namaza başlar, 22. günden itibaren vaty caiz olurdu.
Sual 10: İlk doğumumdan 10 gün sonra kan kesildi, yıkanıp oruçlarımı tuttum. 20 gün sonra tekrar kan geldi. Temizlik 15 günü geçti. Oruçlarım sahih oldu mu?
CEVAP
Nifasta 40 günden önce, iki kan arasındaki temizlik 15 günden fazla olsa da, yine nifas hükmündedir. Bu bakımdan tuttuğunuz oruçları kaza etmeniz gerekir.
Sual 11: Nifasım 20 iken, bu doğumda 10 kan, 20 temiz, 13 kan geldi. Nifasım değişti mi?
CEVAP
Nifasınız 20 gündür. Çünkü kan 40 günü geçtiği için kanlı olan 13 gün istihazadır.
Sual 12: Nifasım 23 gün iken, bu doğumda 2 kan, 30 temiz, 3 kan ve 7 temiz 1 kan gördüm. Nifasım değişti mi?
CEVAP
Yine baştan 23 günü nifastır. Diğerler kanlı günler istihazadır.
Sual 13: Önceki nifası 20 güniken, 1 kan, 34 temiz, 1 kan, 15 temiz, 1 kan gören kadının nifası değişir mi?
CEVAP
40 günden önce gelen son kandan sonra 15 gün sahih temizlik olduğu için, nifası değişir, 20 günden 36 güne çıkar. (Menhelül varidin)
Sual 14: 30 kan, 15 temiz, sonra tekrar 3 gün kan gören kadının nifası kaç gün olur?
CEVAP
Nifası 30 gün olur. Son gördüğü 3 gün ise hayz olur. (Menhel)
