Arama

Cemal Reşit Rey

Güncelleme: 1 Mart 2017 Gösterim: 76.174 Cevap: 7
KisukE UraharA - avatarı
KisukE UraharA
VIP !..............!
24 Kasım 2006       Mesaj #1
KisukE UraharA - avatarı
VIP !..............!

Cemal Reşit Rey

Ad:  CemalReşitRey.JPG
Gösterim: 3638
Boyut:  36.4 KB

(d. 25 Eylül 1904, Kudüs - ö. 7 Ekim 1985, İstanbul),
Sponsorlu Bağlantılar
Batı yöntem ve tekniklerinin kullanıldığı çoksesli Türk sanat müziğinin yaratılmasında önemli rol oynayan müzikçi.

Edebiyat-ı Cedide şairlerinden Ahmet Reşit Rey’in oğlu ve Ekrem Reşit Rey’in kardeşidir. Mekteb-i Sultani’de (bugün Galatasaray Lisesi) başladığı ortaöğrenimini ailesinin 1913’te Paris’e göç etmesi üzerine Buffon Lisesi’nde sürdürdü. Bu yıllarda, Paris Konservatuvarı’nın yöneticisi olan ünlü izlenimci besteci Gabriel Faure’nin aracılığıyla Marguerite Long’dan piyano dersleri aldı. I. Dünya Savaşı başlayınca, annesiyle birlikte İsviçre’ye gitti. Ortaöğrenimini Cenevre’de tamamladı, bir yandan da Cenevre Konservatuvan’na devam etti. 1920’de Fransa’ya döndü, Paris Konservatuvarı’nda Edouard Mathe ve Raoul Laparra’nın öğrencisi oldu. Ayrıca Marguerite Long’dan piyano, Gabriel Faure’den müzik estetiği ve Henri Dufosse’tan da orkestra yönetimi dersleri aldı. Ekim 1923’te Türkiye’ye döndü. Darülelhan’da piyano ve kompozisyon öğretmenliğine atandı. 1926’da burada karma bir öğrenci korosu, 1934’te ise gene çoğunluğunu öğrencilerin oluşturduğu bir Yaylı Sazlar Grubu kurdu. 1945-46 öğretim yılında, üflemeli çalgı öğrencilerinin de katılmasıyla İstanbul Şehir Orkestrası adı altında bir senfonik orkestraya dönüştürülen ve Rey’in yönetiminde halka açık konserler veren bu topluluk bugünkü İstanbul Devlet Senfoni Orkestrasının çekirdeğidir. Rey 1946’da, kurulmasına öncülük ettiği Filarmoni Derneği’nin başkanlığına seçildi. 1938-40 arasında Ankara Radyosu’nda Batı Müziği Yayınları şefliği yapmış olan Rey, İstanbul Radyosu’nda uzun yıllar “Piyano Dünyasında Gezintiler” adlı programı hazırlayıp sundu. Ayrıca, İstanbul Şehir Orkestrası üyelerinin oluşturduğu Radyo Senfoni Orkestrasıyla da programlar yaptı. 1970’ten sonra, hemen hemen tek etkinliği olarak, konservatuvarda kompozisyon dersleri verdi ve arada bir İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası’m yönetti. 1982’de kendisine “devlet sanatçısı” unvanı verildi.

Rey 1946’da, kurulmasına öncülük ettiği Filarmoni Derneği’nin başkanlığına seçildi. 1938-40 arasında Ankara Radyosu’nda Batı Müziği Yayınları şefliği yapmış olan Rey, İstanbul Radyosu’nda uzun yıllar “Piyano Dünyasında Gezintiler” adlı programı hazırlayıp sundu. Ayrıca, İstanbul Şehir Orkestrası üyelerinin oluşturduğu Radyo Senfoni Orkestrasıyla da programlar yaptı. 1970’ten sonra, hemen hemen tek etkinliği olarak, konservatuvarda kompozisyon dersleri verdi ve arada bir İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası’m yönetti. 1982’de kendisine “devlet sanatçısı” unvanı verildi.

Türk Beşleri diye adlandırılan beş besteciden biri olan ve çoksesli Türk sanat müziğinin oluşması yolunda çok büyük çaba gösteren Cemal Reşit, bestecilik yaşamının ilk döneminde Je me demande (1919; Soruyorum Kendime), Trois Melodies (1920; Üç Şarkı), Chanson du printemps (1922; Bahar Şarkısı), Douze chants d’Anatolie (1925-26; On İki Anadolu Türküsü) gibi Fransızca başlıklı yapıtlar besteledi. İkinci döneminde, halk türkülerini armonize etti ve çeşitli formlardaki yapıtlarında halk ezgilerinden yararlandı. Uç perdelik operası Zeybek (1926), altı oyun havası Scenes turques (1927-28; Türk Yaşamından Sahneler), senfonik şiir La Leğende du bebek (1928; Bebek Efsanesi), tek perdelik opera Köyde Bir Facia (1929) bu türden yapıtlarıdır.

Rey’in üçüncü döneminin 1931’de başladığı kabul edilebilir. Bu dönem yapıtlarında mistik eğilimleri ağır basan Rey, öğrencilik yıllarından beri etkisinde olduğu izlenimci estetiğin olgun örneklerini de bu dönemde verdi: Orkestra için Instantanes (1931; Enstantaneler), üflemeli çalgılar beşlisi için Beş Sekizlik (1932), piyano için Concerto chromatique (1932-33; Kromatik Konçerto), senfonik şiir Initiation (1935; Ergenlik Töreni), ses ve orkestra için Mystique (1938; Mistik),, Pelerinage dans la ville qui pes t plus que souvenir (1940-41; Hatıradan İbaret Kalan Şehirde Gezintiler), Birinci Senfoni (1941). Aynı yıllarda, ağabeyi Ekrem Reşit Rey’in librettoları üzerine bestelediği ve büyük ilgi çeken birçok operetiyle, çoksesli müziğin dinleyici kitlesini genişletmeyi amaçladı. En sevilen operetleri arasında Lüküs Hayat (1933), Deli Dolu (1934), Saz-Caz (1935), Maskara (1936), Hava- Cıva (1937) sayılabilir. Aynı amaçla Adalar (1934), Alabanda (1941), Aldırma (1942) gibi revüler de besteleyen Rey, 1960’lann sonunda ve 1970’lerin başında üç yeni operet daha yazdı: Yaygara 70 (1969), Uy Balon Dünya (1970), Bir İstanbul Masalı (1971).

Rey 1950’den sonra kendi iç dünyasına eğildi. Bu dönemde, klasik Türk müziğinden yararlandığı ve tasavvuf kavramlarıyla ölüm düşüncesini ele aldığı senfonik şiirler, ilahiler ve başka orkestra yapıtları besteledi: Lappel (1950; Çağrılış), Pieces concertantes (1952-55; Konsertan Parçalar), senfonik şiir Fatih (1953), Colloque instrumental (1957; Sazların Sohbeti), Eski Bir İstanbul Türküsü Üzerine Çeşitlemeler (1961), iki yaylılar orkestrası için Senfonik Konçerto (1963), İkinci Senfoni (1969), senfonik rapsodiler Türkiye (1971), senfonik bölüm Ellinci Yıla Giriş (1973), Eski Bir İstanbul Türküsü Üzerine Çeşitlemeler'm gitar uyarlaması olan Gitar Konçertosu (1978), Vokal Fantezi (1980) bu yapıtlarından bazısıdır. Birkaç oyun, film ve radyo skeci için de müzik yazan Cemal Reşit Rey, Onuncu Yıl Marşı (1933) ve Yüzüncü Yıl Marşı’nın da (1981) bestecisidir.

Kaynak: Ana Britannica

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 2 üye beğendi.
Son düzenleyen Baturalp; 14 Aralık 2016 08:13
Biyografi Konusu: Cemal Reşit Rey nereli hayatı kimdir.
Gerçekçi ol imkansızı iste...
msamed - avatarı
msamed
Ziyaretçi
19 Ocak 2010       Mesaj #2
msamed - avatarı
Ziyaretçi

Cemal Reşit Rey


MsXLabs.org
Sponsorlu Bağlantılar

Cemal Reşit Bey sarayla yakın ilişkileri olan, son Osmanlı ailelerinden birinin oğluydu. 25 Ekim 1904'te Kudüs'te doğdu. Babası Ahmet Reşit Rey, o dönemde Kudüs'e mutasarrıf olarak atanmıştı. Cemal Reşit'in müziğe yeteneği o yıllarda ortaya çıktı. Diğer çocuklar sokakta oynarken o bulduğu bir akordiyonu çalmaya ve ondan çıkan sesleri taklit etmeye çalışıyordu.

Beş yaşındayken ailece İstanbul'a geldiler. Burada bir yandan ilkokula giderken, bir yandan da piyano çalışmaya başlar. Galatasaray Lisesi'nde okumaya başladığı yıllarda babasının politik durumu nedeniyle 1913 yılında zorunlu olarak Paris'e taşınırlar.

Burada özellikle Fransa Cumhurbaşkanı Raymond Poincare aileye sahip çıkar. Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasına çok az zaman vardır ve Ahmet Reşit Bey ve ailesi dünyanın kültür başkenti Paris'te yaşamaya başlarlar. Cemal Reşit Bey daha çocuk yaşlarında Gustav Mahler'i orkestra yönetirken görecek, konservatuvarda onu müdür ve ünlü besteci Gabriel Faure dinleyecektir. Faure onu dinledikten sonra ünlü pedagog Marguerite Long'a telefon açar ve "Madam size bir Türk çocuğu gönderiyorum ve hiçbir şey söylemiyorum, kendiniz göreceksiniz" der. Sonra babasına dönerek "Oğlunuz hayatta müzikten başka hiçbir şey yapamaz" diye onun müzik dehasını hemen keşfeder. Claude Debussy'nin öğrencisi, Maurice Ravel'in en yakın dostlarından ve eserlerini en iyi yorumlayan piyanistlerden biri olan Marguerite Long, 19 yaşına kadar hiç para almadan Cemal Reşit'in eğitimi ile yakından ilgilenecektir.

Ahmet Reşit Bey ve ailesi, savaş başlayınca Paris'te uzun süre kalamazlar. Cenevre'ye yerleşirler. Cemal Reşit eğitimine burada Cenevre Konservatuvarı'nda devam ederken, normal lise eğitimini de sürdürür. Konservatuvarın ustalık sınıfına kadar yükselir ancak 1919'da babası dahiliye nazırlığına atanınca İstanbul'a gelirler. Baba oğlunu hemen İstanbul'da bir piyano öğretmenine götürür. Ancak çocuğun piyano bilgisi öğretmeninkinden fazladır. Cemal Reşit bu kez tek başına Paris'e eğitime gönderilecek, tekrar Marguerite Long'la çalışmaya başlayacaktır. Konservatuvarda Gabriel Faure'den müzik estetiği dersleri alır. Besteci, piyanist ve orkestra şefliği üzerinde eğitim görür. Daha okul yıllarında besteleriyle ilgi çekmeye başlar.

Yukarıdaki yazı Cemal Reşat Rey'in çocukluk dönemini anlatıyor.

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen Baturalp; 14 Aralık 2016 07:28 Sebep: Düzenlendi.
asi_prenses - avatarı
asi_prenses
Ziyaretçi
3 Ocak 2011       Mesaj #3
asi_prenses - avatarı
Ziyaretçi
Türkiye’de çok sesli müziğin kökleşmesi, benimsenmesi ve yaygınlaşması için 60 yıl boyunca olağan üstü bir çaba gösteren bestecimiz Cemal Reşit Rey, aynı zamanda piyanist, orkestra şefi ve eğitimcidir. Babası Ahmet Reşit Bey. Kısa bir süre İçişleri Bakanlığı da yapmış bir yazardı. Siyasal koşullar yüzünden aile, 1913 yılında Paris’e yerleşmiştir.

Rey, Paris’te, lise öğrenimini yaparken Paris Konservatuarı müdürü Gabriel Fauré’nin aracılığıyla ünlü piyanist Marguerita Long’tan dersler almıştır. Birinci dünya savaşı’nın patlaması üzerine annesiyle birlikte İsviçre’ye geçen Cemal Reşit, Cenevre Konservatuarı’nda müzik çalışmalarını sürdürmüştür (1914 – 1920). Savaştan sonra Paris’te yine Marguerite Long ile piyano, Raoul Laparra ile kompozisyon, Henri Defosse ile partisyon ve orkestra şefliği, G. Fauré ile müzik estetiği çalışmıştır.

Cumhuriyetin kurulmasıyla 1923 yılında İstanbul’a yerleşen Cemal Reşit Rey, İstanbul Konservatuarı’nın temeli olan “Darülelhan”da piyano ve kompozisyon öğretmeni olmuş, 1926 yılında çok sesli bir koro, 1934 yılında ise bir “yaylılar orkestrası” kurmuştur. Bu orkestra 1946 yılında “senfonik” nitelik kazanarak İstanbul Şehir Orkestrası’na dönüşmüştür. Cemal Reşit Rey, orkestrayı 1968 yılına kadar yönetmiş, düzenli konserler sunmuştur. 1938 yılında kurulan yeni Ankara Radyosu’nda görev alan ve iki yıl müzik yayınlarını yöneten bestecimiz, 1940 yılında İstanbul’a dönerek konservatuardaki ve orkestradaki işlerinin başına geçmiştir. İstanbul Radyosu’nda uzun yıllar hazırladığı açıklamalı müzik programlarıyla klasik müziğin yaygınlaşmasına ayrıca katkıda bulunmuştur.

Cemal Reşit Rey’in müzik yaşamımıza getirdiği başka bir yenilik, İstanbul Filarmoni Derneği’ndeki çabalarıdır. Bu dernek sayesinde ünlü yabancı şefler ve solistler İstanbul’a getirilmiştir. Kendisinin de açıkladığı gibi, Cemal Reşit Rey’in bestecilik çalışmaları dört ayrı dönemde incelenebilir: 1919 – 1926 yılları arasında bestelediği Fransızca şarkılar, öğrencilik yıllarının bir uzantısı sayılabilir. 1926 yılında yazdığı ve halk müziği motiflerinden yararlandığı “12 Anadolu Türküsü” ile yeni bir çizgiye yönelmiştir. 1931 yılında bestelediği “Enstantaneler” orkestra yapıtı, ezgisel kuruşulundaki özgünlüğün yanı sıra, izlenimciliğin ışıltılarını taşır. Yine 1930’lu yıllarda, metinlerini ağabeyi Ekrem Reşit Rey’in yazdığı operetler ve müzikaller bestelemiştir. Çekici melodileriyle bu sahne yapıtları, halkın çoksesli müziğe yakınlık duymasında rol oynamış, uzun yıllar boyunca yinelenerek sahnelenmiştir.

1950’li yıllara kadar yazdığı yapıtlarında, ulusal renkler sadece bir “alıntı” değil, stili ve armonik dokuyu da koşullayan bir “öz” olarak kendini gösterir. Bestecimiz E. Oğuz Fırat’ın değerlendirmesine göre, Cemal Reşit Rey’in bu dönemdeki yapıtları, “İzlenimciliğin Türk Kolu”nun varlığından söz ettirecek ölçüde özgün ve etkin olarak karşımıza çıkar.

Cemal Reşit Rey, 1950’li yıllarda yeni klasikçiliğe yönelmiştir. Bu dönemde bestelediği yapıtlar “Mistik” bir özellik taşır. “L’appel” ve “Fatih” adlı senfonik şiirleri, bu anlayışın ürünleridir. Daha sonraki dönemde “Ölüm” temasının işlendiği ve Türk makamlarından yararlandığı yapıtlar için “kendi fantezi dünyası içinde” çalıştığını belirtmiştir.

Cemal Reşit Rey’in yapıtlarının tümü, belirli bir makam, ya da tona bağlı armonik bir yapıyı sergiler. Ezgisel çizgiyi ve armoniyi önemsemiştir. 1982 yılında “Devlet Sanatçısı” unvanıyla onurlandırılan Cemal Reşit Rey’in yapıtlarının hakları mirasçılarınındır… Cemal Reşit Rey 1985 yılında ebedi uykusuna çekilirken, Türkiye Cumhuriyeti Milletine ve müzik severlere şu önemli yapıtlarını bırakmıştır…

OPERALARI
  • Faire Sans Dire, tek perde. Libretto: Ekrem Reşit Rey (Alfred De Musset’ten yararlanılarak) 1920.
  • Yarın Marek, üç perde, dört tablo. Libretto: Xaiver Fromentin 1920.
  • Sultan Cem, beş perde, on iki sahne. Libretto: Ekrem Reşir Rey (Roussel Despierre’nin senaryosuna göre) 1924.
  • Zeybek, üç perde. Libretto: Ekrem Reşit Rey 1926.
  • Köyde bir facia, tek perde. Libretto: Ekrem Reşit Rey 1929.
  • Çelebi, dört perde. Libretto: Ekrem Reşit Rey 1942 – 1945. Orkestrasyonunun tamamlanması 1973.
OPERET VE MÜZİKALLERİ
Cemal Reşit Rey’in bu alandaki çalışmalarının librettolarını Ekrem Reşit Rey yazmıştır.
  • La Petit Chaperon Rouge, iki sahne, 1920.
  • Üç saat, üç perde, 1932.
  • Lüküs hayat, üç perde, 1932.
  • Deli dolu, üç perde, 1934.
  • Saz Caz, üç perde, 1935.
  • Maskara, üç perde, 1936.
  • Hava Cıva, üç perde, 1937.
  • Yaygara 70, 1969.
  • Uy balon dünya, 1970.
  • Bir İstanbul masalı, 1971.
Cemal Reşit Rey’in ayrıca üç müzikal komedisi (revü’sü) vardır.
  • Adalar revüsü, 1934.
  • Alabanda, 1941.
  • Aldırma, 1942.
ORKESTRA YAPITLARI
  • Bebek Efsanesi (Senfonik Şiir), 1928,
  • Karagöz (Senfonik Şiir), 1930 – 1931.
  • Enstantaneler (Senfonik İzlenimler), 1931.
  • Scéne Turques (Halk Dansları Üzerine) dört parça, 1928.
  • Paysages de Soleil (Senfonik İzlenimler), 1931.
  • Inıtation (Senfonik Şiir), 1935.
  • Senfoni No:1, 1941.
  • L’appel (Senfonik Şiir), 1953.
  • Fatih (Senfonik Şiir), 1953.
  • Katibim (Piyano ve orkestra çeşitlemeler), 1953.
  • Senfonik Konçerto (İkili Orkestra için), 1963.
  • Senfoni No:2, 1969.
  • Türkiye (Senfonik Rapsodiler).
  • 50. Yıla Giriş (Senfonik Bölüm), 1973.
KONÇERTOLARI
  • Konçerto Kromatik (Piyano ve Orkestra için), 1932 – 1933.
  • Keman Konçertosu, 1939.
  • Piyano Konçertosu, 1949.
  • Gitar Konçertosu, 1978.
KONÇERTANT PARÇALARI
  • Introduction and Dance (Viyolonsel ve Orkestra için), 1928.
  • Konçertant Parçalar (Viyolonsel ve Orkestra için), 1955.
  • Andante ve Allegro (Keman ve Yaylılar Orkestrası için), 1967.
ODA MÜZİKLERİ
  • Sonat (İki Piyano için), 1924.
  • Kentet (Beş Üflemeli Çalgı için), 1932.
  • Ondes Martenot ve Yaylı Çalgılar için Poem, 1934.
  • Yaylı Çalgılar Kuarteti, 1935.
  • Kısa Parça (Keman ve Piyano için), 1936.
  • Kuartet (Piyano ve Yaylılar için), 1938 – 1939.
  • Sextour (Tenor, Piyano ve Yaylılar Dörtlüsü için), 1939.
  • Colloqye Instrumental, 1957.
  • 12 Prelüd ve Füg (İki Piyano için), 1969.
ŞAN VE ORKESTRA ESERLERİ
  • Anadolu Türküleri (Dört Parça), 1926.
  • İki Anadolu Türküsü, 1930.
  • Mystique (Mevlana’nın “Mesnevi” Mukaddimesi), 1938.
  • Üç Anadolu Türküsü, 1970.
  • Vokal Fantezi, 1980.
ŞAN VE PİYANO ESERLERİ
  • Je Me Demande, (Şiir: Ekrem Reşit Rey), 1919.
  • Üç Melodi (Paris’te Fromont Yayınevince basılmıştır), 1920.
  • Initiales sur un Banc (Şiir: Ekrem Reşit Rey), 1921.
  • Chanson du Printemps (Şiir: Ekrem Reşit Rey), 1922.
  • Au Jardin (Şiir: Philoxene Boyer), 1923.
  • L’Offrande Lyrique (sekiz ezgi), 1923.
  • Nocturne (Şiir:Ekrem Reşit Rey), 1925.
  • 12 Anadolu Türküsü (Paris’te Heugel Basımevince yayınlandı), 1925 – 1926.
  • Vatan (Hulusi Öktem’in “Mekteplerde Musıki” adlı kitabında yayınlanmıştır, 1930.
  • Dört Melodi (Şiirler: Baki Süha Ediboğlu), 1956.
KORO ESERLERİ
  • Anadolu Halk Türküleri (Dört sesli koro için), 1926.
  • İki Parça (Eşliksiz kadın korosu için “Yunus Emre’nin şiirleri üzerine”, 1936.
  • On Halk Türküsü (dört sesli koro ve piyano için), 1963.
MARŞLARI
  • 10. Yıl Marşı (piyano ve şan; bando için düzenlemeleri yapılmıştır), 1933.
  • Denizciler Marşı (şan ve piyano için; bando düzenlemeleri yapılmıştır), 1935.
  • Yedek Subay Marşı (piyano ve bando düzenlemesi yapılmıştır), 1940. 4) 100. Yıl Marşı, 1981.
PİYANO YAPITLARI
  • Scéne Turques, Anadolu Türküleri üzerine 6 parça (Heugel yayınevi, Paris), 1928.
  • Paysages de Soleil, (Anadolu Halk Dansları üzerine 6 parça), 1930 – 1931.
  • Sonat, 1936.
  • Pelerinages Dans la Ville Qui N’est Plus que Souvenir (Ankara Devlet Konservatuarı Yayını), 1940 – 1941.
  • Fantezi, 1948.
    6) İki Parça, 1959.
  • On Halk Şarkısı (koro şarkılarının piyano uyarlaması, Ankara Devlet Konservatuarı Yayını), 1967.
SAHNE MÜZİKLERİ
  • Özyurt, 1933.
  • Makbet, 1934.
  • Kral Lear, 1936.
  • Hamlet, 1936.
  • Benli Hürmüz (Radyo Yayını için).
Son düzenleyen Baturalp; 14 Aralık 2016 08:05
Mira - avatarı
Mira
VIP VIP Üye
30 Temmuz 2012       Mesaj #4
Mira - avatarı
VIP VIP Üye

Cemal Reşit Rey


(1904 Kudüs - 1985 İstanbul)

Ahmet Reşit Rey'in oğludur. Müzik öğrenimine küçük yaşta başladı. İlk bestesini 8 yaşında yaptı (1912). Paris'te kaldı (1913). I. Dünya Savaşı başladıktan sonra İsviçre'ye yerleşti (1914). Paris ve Cenevre konservatuvarlarında müzik öğrenimi yaptı. 1923'te İstanbul Konservatuvarı'na öğretim üyesi oldu. Tekrar Paris'e gitti (1926). Türkiye'ye döndükten sonra İstanbul Şehir Tiyatrosu için operetler besteledi. Kendi kurduğu yaylı çalgılar orkestrasını bugünkü Şehir Orkestrası hâline getirdi. "Türk beşleri" diye tanınan bestecilerden olan Cemal Reşit Rey zaman zaman İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nı yönetti. Yapıtlarında genellikle Türk halk müziği motiflerinden yararlandı. Halk türkülerini armonize eden ilk Türk bestecisidir. Başlıca yapıtları: Operalar: "Cem Sultan" (1923), "İki Piyano İçin Sonat" (1924), "Zeybek" (1926), "Çelebi" (1943), "Piyano İçin Fantezi" (1948), "Bir Keman Konçertosu" (1948), "Anadolu Halk Türküleri" (1956), iki yaylılar orkestrası için "II. Senfoni" (1963). Ayrıca, kardeşi tarafından yazılan "Lüküs Hayat", "Deli Dolu" gibi operetlerle de tanınmış, bu alanda son olarak "Yaygara 70" ve "Uy! Balon Dünya" "Maskara", "Hava Cıva", "Saz Caz" adlı müzikli oyunları yazmıştır.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen Baturalp; 14 Aralık 2016 07:29 Sebep: başlık ve sayfa düzeni
Chelsea_Eny - avatarı
Chelsea_Eny
Ziyaretçi
30 Temmuz 2012       Mesaj #5
Chelsea_Eny - avatarı
Ziyaretçi
Cemal Reşit Rey, (25 Ekim 1904, Kudüs – 7 Ekim 1985, İstanbul) Cumhuriyet tarihinin ilk kuşak bestecilerinden, Türk Beşleri grubunun bir üyesi, Onuncu Yıl Marşı, Lüküs Hayat opereti gibi ünlü eserlerin yapımcısıdır.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen Jumong; 8 Haziran 2016 00:23
Jumong - avatarı
Jumong
VIP VIP Üye
8 Haziran 2016       Mesaj #6
Jumong - avatarı
VIP VIP Üye
Ad:  Cemal Reşit Rey.jpg
Gösterim: 1272
Boyut:  6.6 KB

Cemal Reşit Rey

(1904-1985) Türk besteci.
Cumhuriyet döneminde yetişmiş, “Türk Beşleri”nden birisi, uluslararası kariyer yapan ilk Türk piyanist ve orkestra şeflerindendir. 10.yıl marşının ve Lüküs Hayat operetinin bestecisidir. Cemal Reşit Rey 20.yy’ın melodiye başkaldıran karmaşık müzik akımlarına sempati beslememiş, eserlerinde melodiyi ön planda tutmuştur.

İstanbul tutkunu olan Rey, Enstanteneler, Katibim, Çeşitlemeler, Fatih Senfonik Şiiri’nde olduğu gibi Piyano Prelüdleri’nde de İstanbul’dan esinlenmiş; oturduğu son evin bulunduğu Serencebey Yokuşu’ndan inen bir yoğurtçunun sesinden yola çıkarak bestelemişti. İlk uluslararası piyanist ve orkestra şeflerimizden olan Cemal Reşit Rey İstanbul Devlet Senfoni orkestrasının temelini kurmuştur.

karnaval.com
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
🌘 🚀
Baturalp - avatarı
Baturalp
Ziyaretçi
14 Aralık 2016       Mesaj #7
Baturalp - avatarı
Ziyaretçi

Cemal Reşit Rey

Ad:  Cemal Reşit Rey1.JPG
Gösterim: 1774
Boyut:  59.9 KB

( 25 Ekim 1904 Kudüs – 7 Ekim 1985 İstanbul)
Cumhuriyet tarihinin ilk kuşak bestecilerinden, Türk Beşleri grubunun bir üyesi, Onuncu Yıl Marşı, Lüküs Hayat opereti gibi ünlü eserlerin yaratıcısı.

Çocukluğu ve Gençliği


Babasının Kudüs mutasarrıflığı görevinde bulunduğu sırada doğdu. Müziğe küçük yaşta annesinden aldığı piyano dersleriyle başlamıştır. Daha sonraları İstanbul'a yerleşen aile İkinci Meşrutiyet'ten sonra, siyasi sebeplerden 1913 yılında Paris'e göçmek zorunda kaldı. Dönemin kültür başkentinde müzik çalışmalarını piyanist Marguerite Long'la devam ettirdi. I. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine ailesiyle İsviçre'ye giden Cemal Reşit, Cenevre Konservatuvarı'nda eğitimini sürdürmüş ve bestecilikte ustalık sınıfına kadar yükselmiştir. Babasının Dahiliye Nezaretine atanmasıyla anayurda dönerler ancak burada ders aldığı hocasının seviyesini aştığından 1920'de yine tek başına Paris'e dönerek Marguerite Long'la eğitimine kaldığı yerden devam ederken, Paris Konservatuvar'ında Paul Laparra ile bestecilik, Gabriel Faure ile müzik estetiği, Henri Defosse ile orkestra şefliği çalışmıştır. Cumhuriyet'in ilanından kısa bir süre önce Paris Konservatuvarı'ından mezun oldu. 1923'de 19 yaşında Türkiye'ye dönerek, Darül Elhan'da henüz açılmış Klasik Batı Müziği bölümünün aynı zamanda genç Türkiye Cumhuriyeti'nde klasik batı müziğinin kurucuları arasında yer almıştır.

Olgunluk Çağları


Ankara ve İstanbul radyolarında uzun yıllar görev yapan Rey, yurtdışında sayısız konser verdi. Çoksesli Türk müziğini geniş kitlelere yaymak amacıyla, Türk halk müziği ezgilerinden yararlanarak, Lüküs Hayat (1933), Deli Dolu (1934), Saz-Caz (1935), Hava-Cıva (1937) gibi çok sevilen operetler besteledi. Bunların dışında konçertoları, senfonik şiirleri ve başka orkestra yapıtları da olan Rey, meşhur Onuncu Yıl Marşı'nın da bestecisidir.

Son yılları ve ölümü


1970'lerde Cemal Reşit Rey, Haldun Dormen'in sahneye koyacağı bir müzikalin siparişini alır. Erol Günaydın'ın librettosunu yazdığı Yaygara büyük başarı kazanır. Ardından Uy Balon Dünya isimli ikinci bir müzikal yapılır ama aynı başarıyı yakalayamaz. 1980'lerde Rey iyice kendi dünyasına çekilir. 1985'de Lüküs Hayat 51 yıl aradan sonra yine aynı sahnede İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda sahnelenecektir. Cemal Reşit Rey, gala gecesi için özel olarak hastaneden çıkarılır ve Harbiye Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu'na getirilir. Eser yıllar sonra yine büyük bir başarı kazanır. Bundan kısa bir süre sonra İstanbul'da hayata gözlerini yumar.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
1 Mart 2017       Mesaj #8
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye

Cemal Reşit Rey (1904-85)

Ad:  Cemal Reşit Rey.jpg
Gösterim: 1334
Boyut:  33.2 KB

Çok küçük yaştayken piyano Öğrenmeye başladı. İlk bestesini yaptığında yedi yaşındaydı. Ertesi yıl ailesi Paris'e yerleşince, Galatasaray Lisesi'nde başladığı ortaöğrenimini Buffon Lisesi'nde sürdürdü. Bu arada ünlü piyanist Marguerite Long'dan ders aldı. Ailesi Cenevre'ye taşındı; Cemal Reşit de hem Saint-Antoine Koleji'nde, hem de Cenevre Konservatuvarı'nda öğrenimini sürdürdü. Aile 1920'de Paris'e dönünce müzik Öğrenimini Paris Konservatuvarı'nda tamamladı. Ayrıca Gabriel Faure'den müzik estetiği, Henri Dufosse'tan orkestra şefliği dersleri aldı. Ekim 1923'te Türkiye'ye döndü ve bugünkü İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nın çekirdeğini oluşturan Darülelhan'da piyano ve kompozisyon öğretmenliğine başladı. Okulun öğrencileri ile öğretmenlerinin yer aldığı bir yaylı çalgılar orkestrası kurdu ve yönetti. Cumhuriyet'in ilanının 10. yılı için Onuncu Yıl Marşını besteledi. İki yıl Ankara'da kaldıktan sonra 1940'ta İstanbul'a döndü. Yaylı çalgılar orkestrası 1945'te İstanbul Şehir Orkestrası'na dönüştürüldü ve şefliği Cemal Reşit'e verildi. 1949'dan başlayarak Güney Avrupa, Balkan ve Ortadoğu ülkelerinde, "konuk şef" olarak konserler yönetti. Yaşamını çoksesli müziğin Türkiye'de yerleşip gelişmesine adayan Cemal Reşit, geniş kitlelerin kulağını çoksesliliğe alıştırmak amacıyla, revüler ve ağabeyi Ekrem Reşit Rey'in librettoları üzerine birçok operet besteledi. 1982'de "devlet sanatçısı" unvanını aldı.

Gençlik yapıtlarında halk ezgilerinden, daha sonrakilerde ise klasik Türk müziği motif ve melodilerinden yararlanan besteci, Gabriel Faure'nin izlenimci anlayışıyla geleneksel makam müziğimizi kaynaştırmıştır.

Başlıca Yapıtları


  • Sultan Cem (opera, 1923),
  • Zeybek (opera, 1926),
  • Bebek Efsanesi (senfonik şiir, 1928),
  • Köyde Bir Facia (opera, 1929),
  • Birinci Senfoni (1941),
  • Çelebi (opera, 1943),
  • Piyano Konçertosu (1946),
  • Çağrılış (senfonik şiir, 1950),
  • Konsertan Parçalar (viyolonsel ve orkestra için, 1952),
  • Fatih (senfonik şiir, 1953),
  • Sazların Sohbeti (oda orkestrası için, 1957),
  • Eski Bir İstanbul Türküsü Üzerine Çeşitlemeler (piyano ve orkestra için, 1961) ve İkinci Senfoni'dir (iki yaylı çalgılar orkestrası için, 1963).
  • Üç Saat (1932), Lüküs Hayat (1933),
  • Deli Dolu (1934), Saz-Caz (1935),
  • Maskara (1936) ve Hava-Cıva (1937)

Cemal Reşit Rey'in operetleri;


  • Adalar (1934),
  • Alabanda (1941) ve Aldırma (1942) ise revüleridir.

10. YIL MARŞI


Cumhuriyet'in 10. yıl kutlamaları için 1933'de bir marş yarışması düzenlenir. Cemal Reşit Rey, güftesi Behçet Kemal Çağlar ve Faruk Nafiz Çamlıbel'e ait olan şiir üzerine bir beste yapmaya karar verir. Uzun süre uğraşıp, herkesin coşku ile birlikte söyleyeceği bir marş oluşturmaya çalışır. Ancak ağabeyi Ekrem Reşit'e yaptığı çalışmayı bir türlü beğendiremez. Sonunda mehter ritmi gelir aklına Cemal Bey'in besteyi yapar ve herkesin rahatlıkla söyleyebileceği bir eser çıkar ortaya.

Ankara'da eseri piyanoda çalarak kendi seslendirir. Marşı degerlendirecek olan heyetin içinde bulunan dönemin Milli Eğitim Bakanı Cemal Bey'in "cumhuriyet" sözcüğünde majörden minöre geçtiğini bunu da cumhuriyeti küçük düşürmek için yaptığını iddia eder ancak Cemal Reşit şu örnekle durumu kurtarır:

"Minör küçük anlamına gelir ama müzikte bu anlamda kullanılmaz. Beethoven'in Napoleone'un kahramanlıkları için yazdığı Eroica'nın ikinci bölümü de do minör tonundadır."

Jüride bulunan bir başkası ise bir kahramanlık öyküsü olan Marseillaise'in de minör tonundan olduğunu söyleyince durum tatlıya bağlanır. Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. Yıl Marşı böylece ortaya çıkmış olur. Bu marşın ardından Cemal Reşit, Yedeksubay Marşı, Denizciler Marşı, Himaye-i Etfalin isimli çocuk marşı ile Atatürk için 100. Yıl Marşı'nı besteler.

CUMHURİYETİN 10 YIL MARŞI


  • Şiir: Behçet Kemal Çağlar/ Faruk Nafiz Çamlıbel
  • Müzik:Cemal Reşit Rey
Çıktık açık alınla on yılda her savaştan
On yılda on beş milyon genç yarattık her yaştan
Başta bütün dünyanın saydığı başkumandan
Demir ağlarla ördük ana yurdu dört baştan

Bir hızda kötülüğü geriliği boğarız
Karınlığın üstüne güneş gibi doğarız
Türküz bütün başlardan üstün olan başlarız
Tarihten önce vardık tarihten sonra varız

Çizerek kanımızla öz yurdun haritasını
Dindirdik memleketin yıllardır süren yasını
Bütünledik her yönden istiklal kavgasını
Bütün dünya öğrendi istiklal kavgasını

Örnektir milletlere açtığımız yeni iz
İmtiyazsız, sınıfsız kaynaşmış bir kütleyiz
Uyduk görüşte bilgi, gidişte ülküye biz
Tersine dönse dünya yolumuzdan dönmeyiz.

( Dört satırda bir)

Türküz Cumhuriyetin göğsümüz tunç siperi
Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde Türk ileri

Ödülleri


  1. Cenevre Konservatuarı Solfej Birincilik Ödülü (1914-1915)
  2. Cenevre Konservatuarı Piyano Birincilik Ödülü (1914-1915)
  3. Cenevre Konservatuarı Erkek Birincilik Ödülü (1915-1916)
  4. Cenevre Konservatuarı parnak Birincilik Ödülü (1915-1916)
  5. İspanyol Hükümeti’nin Alfonso X el Sabio Nişanı (1953)
  6. İtalyan Hükümeti’nin Stella della Solidarietà Italiana Nişanı (1957)
  7. Fransız Hükümeti’nin Chevalier de la Legion d’Honneur payesi
  8. Fransız Hükümeti’nin Officier de la Legion d’Honneur payesi
  9. TİSAV Elli Yıl Sahnede Kalanlar Ödülü (1980)
  10. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Osman Hamdi Ödülü (1981)
  11. Atatürk Sanat Armağanı (1981)
  12. Devlet Sanatçısı Ünvanı (1981)
  13. Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı Profesörü (1984)
  14. Sevda-Cenap And Vakfı Altın Onur Madalyası (1985)
-derlemedir.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.

Benzer Konular

22 Kasım 2015 / ThinkerBeLL X-Sözlük
14 Aralık 2016 / Misafir Cevaplanmış
30 Temmuz 2012 / KisukE UraharA Edebiyat tr
30 Temmuz 2012 / Misafir Edebiyat tr
14 Aralık 2016 / Misafir Cevaplanmış