Emre Aracı

Emre Aracı

Emre Aracı, (d. 22 Aralık 1968, Ankara) Türk müzikolog, orkestra şefi, besteci.

Hayatı

1987 senesinden beri İngiltere'de yaşamakta olan Emre Aracı, evde piyano çalan ağabeyinin de etkisiyle ilk müzik derslerine 7 yaşında Rana Erksan'ın piyano öğrencisi olarak İstanbul'da başladı. Ciddi olarak müziğe yönelmesi 18 yaşından sonra liseyi bitirdikten sonra gerçekleşen Aracı bu dönemde kısa bir süre Gülseren Sadak ile piyano, Okan Demiriş ile teori ve I. Ionescu-Galati ile orkestra şefliği çalıştı. Londra'da gördüğü üç senelik ön lisans eğitimi sırasında tavsiye üzerine çalmağa başladığı viyola enstrümanı ile Londra Okulları Senfoni Orkestrası'na kabul edildi. 1990 senesinde girdiği Edinburgh Üniversitesi Müzik Fakültesi'nden 1994'te BMus (Hons.) ve 1999'da PhD dereceleriyle mezun oldu.
Lady Lucinda Mackay ve Inchcape Vakfı'ndan almış olduğu maddi destek sayesinde çağdaş Türk bestecisi Ahmed Adnan Saygun'un hayatı ve eserleri Edinburgh Üniversitesi'nde yazdığı doktora tezinin konusu oldu.
Öğrencilik yıllarında kurduğu ve beş sene şefliğini yaptığı yaylı çalgılar orkestrası, Edinburgh University String Orchestra, ile İskoçya'nın çeşitli şehirlerinin yanısıra İskoçya dışında da konserler verdi. Bu konserlerde Türk bestecilerinin eserlerini ve kendi bestelerini de idare etme fırsatını buldu. Bunu Londra'da kurduğu ve 1998-2003 yılları arasında faaliyet gösteren The London Academy of Ottoman Court Music grubu takip etti. Bu grupla St James's Piccadilly ve St John's Smith Square gibi Londra'nın tanınmış konser mekânlarında Osmanlı padişahlarına ait polka, vals ve marş türündeki eserleri kendi hazırladığı orkestrasyonlarla müzikseverlerin ilgisine sundu.

Araştırmaları, kayıt ve konserleri

Osmanlı İmparatorluğu'nda Batı Müziği konusunda geniş araştırmaları olan sanatçı TC Dışişleri Bakanlığı’nın desteğiyle Ottawa’dan İslamabad’a kadar pek çok Türk büyükelçiliği bünyesinde konferans ve konserler verdi. Bunun yanısıra British Museum, Royal Academy of Arts, Cambridge, Oxford, New York, Saraybosna, Viyana ve Ottawa Üniversiteleri gibi kurumlarda tebliğler sunan Aracı, Andante, Cumhuriyet Dergi, The Court Historian, Cornucopia, International Piano ve The Musical Times gibi yerli ve yabancı dergilerde de makaleler yayımladı.
İzmir ve İstanbul Festivalleri’ne katılarak, Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası, Antalya Devlet Opera ve Balesi, Borusan ve İstanbul Oda Orkestraları gibi orkestralarla çalışan Dr Aracı 2006 Aralık ayında Amsterdam Sinfonietta ile birlikte Hollanda Kraliçesi Beatrix’in huzurunda bir konser gerçekleştirdi. Sanatçı 4 Aralık 2007 akşamı da İtalya'nın Bergamo şehrindeki Donizetti Tiyatrosu'nda Donizetti Paşa'nın anıldığı özel bir konseri idare etti. 2008 Mayıs ayında ise Rusya'daki Türk yılı etkinlikleri kapsamında Alexander Rudın'in orkestrası Musica Viva'yla bir konser verdi. Yakın zamanda Letonya ve Estonya'da; Tartu ve ardından Tallinn'deki tarihi Kadriorg Sarayı olmak üzere, konserler idare etti. Bunu 20 Ekim 2008 akşamı Aya İrini'de Deniz Kuvvetleri Bandosu ve İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası ile verdiği konser takip etti.
Çalışmalarını 1999-2002 yılları arasında Türk Ekonomi Bankası'nın desteği ile Cambridge Üniversitesi Skilliter Osmanlı Araştırmaları Merkezi’nde yürüten Dr. Aracı, kayıtlarını Ateş Orga'nın yapımcılığında Londra ve Prag’da yaptığı ve Türkiye’de Kalan Müzik tarafından basılan Osmanlı Sarayı’ndan Avrupa Müziği, Savaş ve Barış: Kırım 1853-56, Boğaziçi Mehtapları’nda Sultan Portreleri ve İstanbul’dan Londra’ya albümlerini yayınladı. Yapı Kredi Yayınları tarafından basılan Adnan Saygun – Doğu Batı Arası Müzik Köprüsü (1999) kitabını Donizetti Paşa – Osmanlı Sarayının İtalyan Maestrosu (2006) takip etti. İlk iki CD’si Warner Classics tarafından Invitation to the Seraglio adı altında dünya piyasalarına sunuldu. Bunu 2007 sonbaharında son iki CD'sinden oluşan ve yeni bir kompilasyon olarak Brilliant Classics'ten çıkan Euro-Ottomania albümü takip etti. Albüm Gramophone Dergisi'nden (Nisan 2008) “beklenmedik şekilde çekici bir koleksiyon, ve müzikal sunum uzmanca, deyimsel ve canlı” yorumuyla övgü aldı.
İngiltere'de yaşamına devam eden Dr. Emre Aracı beste çalışmalarını ve müzik araştırmalarını halen Çarmıklı Ailesi ve Nurol Holding’in desteği ile sürdürmektedir.
The Royal Over-Seas League, The Savile Club, The Donizetti Society, Anglo-Turkish Society ve The National Trust üyelikleri bulunmaktadır.

Başlıca Eserleri

Şan ve Orkestra

• Farewell to Halûk [Tevfik Fikret’in Halûk'un Vedaı şiiri üzerine], (bariton ve büyük orkestra), 1994

Orkestra

• Elegy for Erkel [Osman Erkel için Ağıt], (yaylı çalgılar ve timpani), 1993
• Marche Funèbre et Triomphale [Cenaze ve Zafer Marşı], (yaylı ve vurmalı çalgılar), 1995
• Turkish Ambassador’s Grand March [Türk Büyükelçisi’nin Merasim Marşı], Bay ve Bayan Özdem Sanberk’e ithaf (yaylı çalgılar), 1998
• In Search of Lost Time [Kayıp Zamanın İzinde], Kraliçe II. Elizabeth’in Altın Jübilesi için / for the Golden Jubilee of HM Queen Elizabeth II (büyük orkestra), 2002

Solo Çalgı ve Orkestra

• Bosphorus by Moonlight / Boğaziçi Mehtapları [Abdülhak Şinasi Hisar’ın Boğaziçi Mehtapları’ndan esinlenerek], Keman Konçertosu (yaylı çalgılar), 1997

Şan ve Piyano

• In Memoriam Lord Leighton [Lord Leighton’ın Anısına - sözsüz], (soprano), 2002
• Idyllic Prague [Siegfried Sassoon’un Idyll şiiri üzerine], (bariton), 2003

Piyano

• Prelude alla Turca, 2004

Kitap ve CD'leri

• Osmanlı Sarayı’ndan Avrupa Müziği (Kalan, CD 177)
• Savaş ve Barış: Kırım 1853-56 (Kalan, CD 257)
• Boğaziçi Mehtapları’nda Sultan Portreleri (Kalan, CD 303)
• İstanbul’dan Londra’ya (Kalan, CD 349)
• Invitation to the Seraglio (Warner Classics, 2564-61472-2)
• Euro-Ottomania (Brilliant Classics, 93613)
• Adnan Saygun – Doğu Batı Arası Müzik Köprüsü (YKY, 2001)
• Donizetti Paşa – Osmanlı Sarayının İtalyan Maestrosu (YKY, 2006)

Makaleleri

• ‘Saygun ve Tippett’, Orkestra, Eylül 1996, 15-20
• ‘İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth’in Sultan III. Mehmed’e hediyesi’, Orkestra, Kasım 1996, 7-11
• ‘Adnan Saygun’u hatırlarken’, Orkestra, Ocak 1997, 12-17
• ‘Londra’da bir kitapçının tezgahındaki Türk marşı notası’, Orkestra, Şubat 1997, 18-22
• ‘Sir Michael Tippett’, Orkestra, Nisan 1997, 20-26
• ‘Franz Liszt’in İstanbul macerası’, Toplumsal Tarih, Haziran 1997, 33-35
• ‘Reforming Zeal’, The Musical Times, Eylül 1997, 12-15
• ‘Tchaikovsky: Tolstoy ile başlayan dostluk ve İstanbul’dan geçen yolculuk’, Orkestra, Kasım 1997, 17-21
• 'George Malcolm vefat etti', Orkestra, Kasım 1997, 38-39
• ‘Londra Crystal Palace’ta Abdülaziz şerefine verilen konser’, Toplumsal Tarih, Ocak 1998, 29-33
• ‘Ekselansın besteci eşi’, Cumhuriyet Dergi, 8 Mart 1998, 4-5
• ‘İngiliz müziğinin vicdani retçisi’, Cumhuriyet Dergi, 15 Mart 1998, 4-5
• ‘Michael Tippett’ten Adnan Saygun’a mektuplar’, Toplumsal Tarih, Mayıs 1998, 47-50
• ‘Luigi Arditi ve Türk Kasidesi’nin çözülen esrarı’, Toplumsal Tarih, Eylül 1998, 23-27
• ‘Ekselansları Ömer Paşa’nın eşi ya da Macar asıllı Ida Hanım’, Cumhuriyet Dergi, 6 Eylül 1998, 2-3
• ‘Bir festival şehri’, Cumhuriyet Dergi, 18 Ekim 1998, 18-19
• ‘Londra’da bir Türk kasidesi’, Cumhuriyet Dergi, 31 Ocak 1999, 6-7
• ‘Barbaros’un İskoçya’daki kılıcı’, Cumhuriyet Dergi, 8 Ağustos 1999, 2-4
• ‘Rossini’nin Abdülmecid Marşı’, Milliyet Sanat, Aralık 1999, s. 68
• ‘Ode to a Sultan’, Cornucopia, no. 20, cilt. 4, 2000, 88-93
• ‘Music to a Sultan’s ear’, Cornucopia, no. 22, cilt. 4, 2000, 26
• ‘Ekselansları Ömer Paşa’nın besteci karısı’, Toplumsal Tarih, Şubat 2000, 13-16
• ‘Ekselansları Ömer Paşa’nın Zevcesi’, Skylife, Şubat 2000, 87-94
• ‘Orgun sultana yolculuğu’, Cumhuriyet Dergi, 6 Şubat 2000, 12-14
• ‘Mozart Türkiye’de’, Toplumsal Tarih, Mayıs 2000, 58-60
• ‘Franz Liszt İstanbul’da’, Cumhuriyet Dergi, 14 Mayıs 2000, 12-13
• ‘Savaş bitti şimdi dobro dosli’, Cumhuriyet Dergi, 11 Haziran 2000, 10-12
• ‘Orgalar: Parçalanmış bir aile’, Cumhuriyet Dergi, 29 Ekim 2000, 2-3
• ‘Batı’da Mehter Modası’, Cumhuriyet Dergi, 1 Temmuz 2001; ['Avrupa'nın mehterleri' adı altında Andante'de de yayımlanmıştır, bkz: Mozart özel sayısı, 20-31 Mart 2004]
• ‘Franz Liszt at the Ottoman court’, International Piano Quarterly, Kış 2001, 14-19
• ‘Giuseppe Donizetti Pasha and the family archive in Istanbul’, Newsletter of the Donizetti Society, No: 83, Haziran 2001
• 'Lord Byron'un evinde', Cumhuriyet Dergi, 15 Eylül 2002, 10
• The Levantine Donizetti, The Musical Times, Sonbahar 2002, 49-56
• ‘Viktorya dönemi popüler müzik kültüründe Osmanlı temaları’, Andante, Ekim-Kasım 2002, sayı: 1, 44-46
• ‘Giuseppe Donizetti Pasha and the Polyphonic Court Music of the Ottoman Empire, The Court Historian, vol: 7, Aralık 2002, 135-143
• ‘Adnan Saygun ve Yunus Emre’, Andante, Nisan-Mayıs 2003, sayı: 4, 23-25
• ‘Levanten bir hayat Giuseppe Donizetti Osmanlı Sarayı’nda I’, Andante, Nisan-Mayıs 2003, sayı: 4, 61-63 [The Musical Times dergisinin sonbahar 2002 sayısında yayımlanan makalenin Türkçe tercümesidir]
• ‘Levanten bir hayat Giuseppe Donizetti Osmanlı Sarayı’nda II’, Andante, Haziran-Temmuz 2003, sayı: 5, 47-49
• ‘Dolmabahçe’den Bayreuth’a uzanan yardım eli’, Andante, Aralık 2003-Ocak 2004, sayı: 8, 29-31
• ‘Boğaziçi mehtaplarında opera tadı’, Andante, Ağustos-Eylül 2003, sayı: 6, 32-35 (Emre Aracı, Selim İleri ve Serhan Bali sohbeti)
• ‘Boğaziçi mehtaplarında sultanlarla vals’, Andante, Ağustos-Eylül 2003, sayı: 6, 83-84
• ‘Dolmabahçe’den Oxford ve Eton’a’, Andante, Kasım-Aralık 2004, sayı: 13, 38-40
• ‘Gian Carlo Menotti: İskoçya’nın ilk ve son İtalyan grand maestrosu’, Andante, Şubat-Mart 2004, sayı: 9, 20-24
• ‘Beethoven tutkunu bir halife’, Hanedandan bir ressam Abdülmecid Efendi, YKY 2004, 113-122
• ‘Bartók, d’Indy ve Schola Cantorum: Adnan Saygun’un etkisinde kaldığı müzik adamları ve akımları’, Biyografya, sayı: 5, 2004
• ‘Emre Aracı, 21. yüzyılda yalnız bir neo-romantik’, Andante, Haziran-Temmuz-Ağustos 2004, sayı: 11, 16-23 (Serhan Bali’nin Emre Aracı ile röportajı)
• 'Vedat Kosal'ın anısına', Andante, Temmuz-Eylül 2005, sayı: 17 (Ek), 6-7
• ‘İstanbul’dan Londra’ya’, Andante, Eylül-Kasım 2005, sayı: 18, 24-25
• ‘Istanbul to London: 19th century Ottoman choral and symphonic music’, Kadir Has University “Culture and Arts” Lecture Series, selected talks 2003-2005, 125-133
• ‘Food, music, Rossini and the Sultan’, Turkish Cookery, Saqi Books, 2006
• ‘İsmail Paşa, Verdi ve Saint-Saëns: Kahire’de kayıp bir müzik geçmişini arayış…’, Andante, Kasım-Aralık 2006, sayı: 25, 20-22
• ‘In search of ruined castles and rainy skies, rolling hills and Highland mist’, Gusto Turkey, Aralık 2006-Ocak 2007, sayı: 2, 66
• ‘Emre Aracı ile Donizetti Paşa üzerine’, Andante, Ocak-Şubat 2007, sayı: 26, 30-31
• ‘İskoçya’nın son grand maestrosu yaşama veda etti’, Andante, Mart-Nisan 2007, sayı: 27, 14-15
• ‘Liszt’in öğrencisinin öğrencisiyle bir öğleden sonra’, Andante, Mart-Nisan 2007, sayı: 27, 44-46
• ‘Guatelli Paşa: Osmanlı sarayının ikinci İtalyan maestrosu’, Metin And’a Armağan Kitabı, 2007, 285-297
• ‘Théâtre Impérial de Dolma-Baktché / Boğaz Kıyısındaki Versailles Operası’, Sanat Dünyamız, Bahar 2007, sayı: 102, 74-83
• ‘A. Adnan Saygun: Evrensellik yolunda filozof bir besteci’, 21. Uluslararası İzmir Festivali Kitabı, 2007, 31
• 'Da Donizetti a Guatelli: Musicisti italiani alla corte ottomana', Gli Italiani di Istanbul, (Istituto Italiano di Cultura di Istanbul), Torino 2007, 273-280
• 'İstanbul saray müziğinde İtalyan ayak izleri / Influenze Italiane nella musica di corte del palazzo imperiale di Istanbul', İstanbul'daki İtalyan İzi / Presenze Italiane a Istanbul, Ferroli 2008, 180-193
• 'Sanatın müzikle buluştuğu Prag operaları', Antik Dekor, Şubat-Mart 2008, sayı: 105, 132-137
• ‘Donizetti Paşa'yı Donizetti Tiyatrosu'nda anmak ve anlatmak’, Andante, Şubat-Mart 2008, sayı: 32, 78-80
• ‘İngiltere sarayına sunulan itimatnameler’, Antik Dekor, Nisan-Mayıs 2008, sayı: 106, 96-100
• ‘Ainola'da Sibelius'un ruhuna ulaşmak’, Andante, Ağustos-Eylül 2008, sayı: 35, 47-49
• ‘Geoffrey Lewis'in ardından’, Kitap-lık, Eylül 2008, sayı: 119, 5-6
• ‘Wagner, Ludwig, Lohengrin ve Tristan’, Andante, Ekim-Kasım 2008, sayı: 36, 66-70
• ‘Metin And - Gönlü Yüce Türk’, Andante, Ekim-Kasım 2008, sayı: 36, 82-83
• ‘Reminiscences of a concert at Bellapais’, Cyprus Times, 11 Kasım 2008, sayı: 1300, 4
• ‘Bartók'un oğluyla bir saat’, Andante, Aralık 2008-Ocak 2009, sayı: 37, 50-53
• ‘Giray ve Ross'un yeni Saygun keman konçertosu edisyonu’, Andante, Aralık 2008-Ocak 2009, sayı: 37, 96-97
• 'Bavyera kralı II. Ludwig'in Alpler'in eteğindeki beyaz şatosu', Antik Dekor, Şubat-Mart 2009, sayı: 111, 80-89