-A- Harfi İle Başlayan Kelimeler - Sayfa 10

ARSLAN AROUN

, Alparslan'ın oğlu (?-1097). Kardeşi Melikşah'ın ölümü (1092) üzerine Horasan ve Belh eyaletlerine el koydu. Üzerine gönderilen kardeşi Böri- bars’ı Herat yakınlarında yendi ve öldürttü (1095). Kölelerinden biri tarafından öldürüldü.

ARSLANŞAH I (? -1145), Kirman Selçuklu hükümdarı (1101-1142). iranşah'ın öldürülmesi üzerine tahta çıktı, içte barışı sağladı, batıdaki Irak Selçukluları ile iyi ilişkiler kurdu. Saltanatının son yıllarında, etkisinde kaldığı eşi Zeytun Hatun'dan olan
oğlu Klrmanşah'ı veliaht yapmak istediyse de, başka bir kadından olan oğlu Muhammet tarafından tahttan indirildi ve hapsedildi (1142).

ARSLANŞAH II

, Kırman Selçuklu hükümdarı (? -1177) Tuğrulşah'ın oğlu. Babasının ölümü (1170) üzerine kardeşleri Behramşah ve Turanşah ile giriştiği taht kavgaları sırasında üç kez Kirman Selçuklu tahtını ele geçirdi. Turanşah ile Ci- ruft önünde yaptığı savaşta öldü.

ARSLAN PAŞA

, türk vezir (XVII. yy.) Yanya valiliğine getirildi (1600). Yanya kalesi yakınında, Aya Yanı manastırı'nın yerinde, adıyla anılan camiyi yaptırdı. Tepe- delenli Ali Paşa vali atanıncaya kadar (1788) Yanya'yı oğulları ve torunları yönetti.

ARSLAN BEY

(Mehmet), türk siyaset adamı (Lazkiye ? - İstanbul 1909). İkinci meşrutiyet sonrasında Lazkiye mebusu seçildi. 31 mart vakası'nda, ayaklananlar tarafından öldürüldü (Tanin gazetesi başyazarı Hüseyin Cahit Bey’e benzetilerek öldürüldüğü ileri sürülür). Cenazesi Laz- kiye'ye götürülüp gömüldü.

ARSLAN GİRAY

, Kırım hanı (1702 -Kavşan, Kırım 1767).Devlet Giray’ın oğlu. Selim Giray'ın ölümü üzerine han seçildi (1747). Rusya ve Lehistan ile iyi ilişkiler kurmaya çalıştı. 1756’da azledildi; önce Sakız’da sonra Gelibolu'da oturmaya zorlandı. 1767'de ikinci kez han oldu, aynı yıl içinde öldü.

ARSLANŞAH BİN MESUT

(? 1118) Gazneli hükümdarı (1116-1117). Kardeşi Şirzat’ın yerine hükümdar oldu. Öteki kardeşi Behramşah’ın Büyük Selçuklu sultanı Sencer’in yardımını sağlayarak Gazne tahtını ele geçirmesi üzerine Hindistan’a kaçtı. Kardeşiyle taht kavgasına gırıştıyse de yakalanarak öldürüldü.

ARSONİK

sıf. (fr. arsonique). Org. kim. Arsonik asit, genel formülü RAsö3H2 olan organik asitlerin genel adı. (Arsani- lik asit bir arsonik asittir.)

ARSONYUM

a. (fr arsonium). Org. kim. Genel formülü R4As+ olan organik katyonların genel adı.

ARSUF

, bugün Tel-Arşaf, İsrail’de, Akdeniz kıyısında, Tel-Aviv'in kuzeyinde sit. ilkçağdaki adı Apollonia'dır; Süleyman dönemindeki Asor kentinin yerinde kurulduğu sanılmaktadır. İ.S. 57’de yeniden ya- pıldı.Haçlılar zamanında Arsur adını aldı ve 1101'de, Arsur frank senyörlüğünün merkezi oldu. Bu senyörlük 1265'e dek varlığını sürdürdü.

ARŞETİP

-» İLKÖRNEK'in eşanlamlısı.

ARŞİKORTEKS

a. (fr archicortex: yun. arkhaios, ilk, eski, ve lat. cortex. beyin ka- buğu’ndan). Nöroanat. Denizatı (hippo- carhpus) denen beyin parçasının kabuk bölümü.

ARŞİTEKTONİ

a (fr arehiteetonie: yun. arkhitektonia. mimarlık, inşaat'tan) Nöroanat. Merkez sinir sistemine ait çeşitli birimlerin, bulundukları yerdeki yerleşme biçimi ve düzeni.

ARŞİTEKTONİK

sıf. (fr. architectonı- que). Fels. Aristoteles’te. İkincisinin amaçları birincisinin temel amaçlarına bağlı olan iki bilim arasındaki ilişki için kullanılır. a. Fels. Kant’da. insanın bilgisinde, tam anlamıyla bilimsel olarak bulunan şeye ilişkin kuram.

ARŞİTRAV

(fr. archıtrave) Mim. başta- BAN ın eşanlamlısı.