Cacabey

Cacabey

Kırşehir emiridir. Kırşehir’e büyük hizmetler görmüş tarihi şahsiyettir. Cacabey’in babası Ceceli aşiretinin beyi Bahaddin Caca’dır. Caca Bey’in 1240 yılında doğduğu tahmin edilmektedir. Gençliği hakkında bilgi yoktur. Moğol istilası yıllarında Moğollar’ın dikkatini çekerek kısa zamanda büyükler arasına karışmıştır. III. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Anadolu’da pek çok hayrat yaptırmıştır. Eskişehir’den Tokat’a oradan da Kırşehir’e tayin edilmiştir.

Kırşehir’e geldği zaman asi Emirhor Esededdin üzerine yürümüş, hepsini kılıçtan geçirmiştir. Caca Bey, bir ara Mısır Memlük’u Sultan Baybars’a esir düşmüşse de sonradan serbest bırakılmıştır.

Cacabey, 1270 yılında Hacı Bektaş Veli, 1273 yılında Mevlana ile görüşmüştür.

Cacabey, 1272 yılında bir medrese kurarak ismini ebedileştirmiştir. Şehrin tam ortasında olan bu medresenin kubbesi açık ve altında su kuyusu vardır. Bu kuyuya akis eden yıldızları tetkik ederlerdi. Medresede astronomi çalışmaları yapılmakta idi. Şimdi minare olarak kullanılan kulesi rasat kulesi idi.

Caca Bey’ e ait Arapça ve Moğolca 4 vakıfname bulunmaktadır. Bu vakıfnamelerde medresi, mescit , hanıkâa, zaviye, mektep, dar’ül el süleha, türbe ile Kayseri, İskilip ve Eskişehir’de pek çok eserler yaptırdığı yazılmaktadır.</B>

Ceceli aşiretinin beyi olan Emir Bahaddin Caca'nın oğlu olan Cacaoğlu Nureddin Cebrail, 1240'ta Kırşehir'de doğdu. Kırşehir'de büyük hizmetlerde bulunmuş, büyük ve tarihi şahsiyettir. Adı ebedileşmiş bu devlet adamı "Cacabey" adıyla ün kazanmıştır.
Selçukluların son yıllarında düzen bozulduğu için iller valiler ile yönetiliyordu, Eskişehir Emiri olarak görülen Caca Bey, bir süre Tokat'ta kaldıktan sonra Kırşehir'e bey olmuştur.
Kırşehir Beyi iken, Emirhor olan Eseddeddin İsyanı'nı bastırdı. Elbistan Savaşı'na da katıldı. Orada Mısır Memlûk Sultanı Baybars'a esir düştü. Baybars bütün esirleri serbest bırakınca Caca Bey Şam'dan Kırşehir'e döndü. Bir hükümdar gibi Kırşehir'de hüküm süren Caca Bey'in ünü, kısa sürede her tarafa yayıldı.
Genç yaşında zekasını göstererek üstün hizmetlerde bulunan Caca Bey, kısa zamanda büyükler arasına karıştı. Mevlana, yazdığı mektupta onu övmüş, başarısını tescil etmiştir. Aralarındaki birçok görüşmede de bu konuyu dile getirmiştir, öz Türkçe konuşan, emirleri ve devlet yazışmalarında Türkçe yazan Caca Bey, kendi idaresinde olan Hacı Bektaş ile de ilgilenmiş, onu himaye etmiştir.
Anadolu'da bir çok hayır kurumu yaptırmıştır. Bu arada Eskişehir'de bir cami ve bir han yaptırmış, 17 cami ve zaviyeyi de onarıma almıştır. Kırşehir'de bugün bir mimari anıt olarak yükselen Caca Bey Medresesi'ni de yaptırmıştır. Devrin fakültesi gözüyle bakılan bu binada Türkçe eğitimi veriliyordu, Arapça ve Acem dili ile de eserleri vardır. Ayrıca islam Hukuku ile felsefe ve tasavvuf dersleri de öğretiliyordu. Kubbesi açık ve altında bir kuyunun bulunduğu Cacabey Medresesi'nde kuyuya yansıyan yıldızlar incelenir, bunlar üzerinde araştırmalar yapılırdı. Bundan anlaşıldığına göre, bu medresede o dönemlerde astronomi araştırmaları yapılıyor, matematik, fizik, kimya gibi konularda eğitim veriliyordu.
Caca Bey, 1301 yılında Rum tekfurları ile savaşırken şehit düştü. Naaşı Kırşehir'e getirilerek 1272'de yaptırdığı medresenin yanındaki türbeye defnedildi.
Bunlardan dolayı 1968 yılında yapımı tamamlanan okula CACABEY ORTAOKULU adı verildi.
1982 yılında Cacabey İlköğretim Okulu oldu.
1995 öğretim yılında I. ve II. kademe binaları ayrı ayrı İlköğretim okuluna dönüştürüldü.

Caca Bey
MsXLabs.org & Vikipedi, özgür ansiklopedi

Selçuklular döneminde Keyhüsrev zamanında Kırşehir emiri Nurettin Cibril Bin Cacabey (d.1240 İskilip, ö.1301), Türk devlet adamı.

Caca Bey, küçük yaşlarında üstün yetenekleri ile devrin önde gelenlerinin dikkatini çekmiştir. Kırşehir'de devrin fakültesi gözüyle bakılan Caca Bey medresesini yaptırmıştır. Yönetim işlerinde Türkçe konuşan ve yazışmalarında Türkçe kullanan Caca Bey, bu öğretim kurumunda da Türk dilinde eğitim verilmesini sağlamıştır.

Yaşamı
Genç yaşında zekasını göstereren Caca Bey, kısa zamanda büyüklerin arasında yer almaya başladı. Mevlana yazdığı bir mektupta, Caca Bey’in yeteneklerine ve başarılarına övgüde bulunmuş ve kendisiyle bir araya geldiği meclislerde de bu konuyu dile getirmiştir. Caca Bey, kendi idaresinde yaşamakta olan Hacı Bektaş Veli ile ilgilenmiş onu himaye etmiştir. Anadolu'da birçok hayır kurumu ve ayrıca cami, zaviye gibi pek çok kamusal yapının da onarımını yaptırmıştır. Caca Bey, 1301 yılında Bizanslılara karşı savaşırken ölmüştür. Cenazesi, Kırşehir’e getirilerek yaptırdığı medresenin yanındaki türbeye defnedilmiştir.

Kırşehir kent merkezinde bulunan medrese, Caca Bey tarafından 1271-1272 yıllarında bir gözlem evi (rasathane) ve medrese olarak yaptırılmıştır. Yapı daha sonra camiye çevrilmiştir. Türk bilim adamı Uluğ Bey’in Batı Türkistan’da kurduğu medrese ne ise, Caca Bey’in kurduğu bu bilim merkezi de aynı derecede öneme sahiptir. Birkaç kez onarılmış olup, minaresindeki mavi çiniler nedeniyle halk arasında cıncıklı camii adı ile anılmaktadır. Medrese kesme taştan yapılmış olup kare planlıdır. Kubbeli medrese yapı tipine dahildir. Minare yapının arka tarafına alınmıştır.

Döneminde astronomi yüksek okulu olarak hizmet vermiştir. Kubbesi açık ve altında bir kuyunun bulunduğu medresede kuyunun içindeki suya yansıyan yıldızlar incelenir, bunlar üzerinde araştırmalar yapılırdı.