Henri de Toulouse-Lautrec

Henri de Toulouse-Lautrec
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sponsorlu Bağlantılar

Henri de Toulouse-Lautrec (d. 24 Kasım 1864, Albi - ö. 9 Eylül 1901), Fransız ressamdır.

Onun dönemine kadar ikinci sınıf olarak görülmekte olan afişin bir sanat olarak değer kazanmasını sağlamış sanatçıdır. Köklü bir Fransız aileye mensup olmasına rağmen yaşamını aristokratların arasında değil, aristokratların hor gördüğü kenar mahallelerdeki eğlence hayatının içinde yaşadı. Özellikle Moulin Rouge pavyonunu anlatan resimleriyle büyük üne kavuştu. 35 yaşında hayatını kaybeden ressam, çok kısa ömründe çok fazla sayıda eser üretti ve Van Gogh gibi ressamlarla birlikte Art izlenimcilik akımının en tanınmış ressamlarından birisi oldu. Tabloları günümüzde dünyanın belli başlı müzelerinde ve galerilerinde sergilenir.

Yaşamı
24 Kasım 1864’de Fransa’nın güneyindeki Albi Kasabası’nda dünyaya geldi. Babası Kont Alphonse de Toulouse-Lautrec, annesi Kontes Adele de Toulouse-Lautre’dir. Anne ve babası kardeş çocukları olan Henri, akraba evliği nedeniyle ne olduğu saptanamayan genetik bir hastalıkla dünyaya gelmişti.
Birkaç yıl sonra doğan kardeşi Richard, 1868’de bir yaşındayken öldü ve anne-babası bu olaydan sonra ayrıldı. Sekiz yaşındaki Henri, 1868 yılında annesi ile birlikte Paris’e taşındı. Fontanes Lisesi’nde öğrenim gördüğü sırada resim merakı başladı. Ders kitaplarının üstüne çizdiği karikatürlerle büyük resim yeteneği ortaya çıktı. İlk resim derslerini hayvan ressamı René Princeteau’dan aldı.
Bu yıllarda bedensel gelişimi nerdeyse duran Henri’nin genetik hastalığından kaynaklanan bir kemik rahatsızlığı olduğu anlaşıldı. Annesiyle birlikte Albi’ye döndüler ve okul yaşamı sona erdi. Özel bakım altında yaşamaya ve özel derslerle eğitimini sürdürmeye başladı. Kırılgan kemikleri ve asimetrik vücut yapısı nedeniyle babası ondan uzaklaşırken, annesi resme yönelmesi için ona destek oldu.
Henri, geçirdiği bir kaza sonucu 1878’de sol bacağı, 1879’daki bir kaza sonucu sağ bacağı kırıldıktan sonra iyileşemedi ve sakat kaldı. Fiziksel acılarla dolu bir gençlik dönemi geçirdi. Amcasının da teşviki ile resimle daha fazla ilgilendi. Gerçekleştiremediği fiziksel etkinliklerinin yerine resmi koyarak genç yaşında farklı tekniklerde binlerce eser üretti. Ressam olma kararını vermesi üzerine annesi ile birlikte Paris’e taşındılar. Bir yıl Princetau’nun stüdyosunda çalıştı ve pek çok ressamla tanıştı.
1882’den itibaren Paris Akademisi öğretmenlerinden Léon Bonnat’ın atölyesinde çalışmalarını sürdürmeye başladı, bir yandan da Ferdon Cormon’un stüdyosuna devam etti. Cormon’un atölyesinde Emile Bernard ve Vincent Van Gogh'la tanışması, izlenimciliğe tepki olarak doğan post-emperyonizme yaklaşmasının ön ünü açtı.
Serbest çalışmaya karar vererek atölyeden ayrılan Lautrec, sanatçı mahallesi Montmarte’a yerleşti. Günlerini resim yaparak ve içki içererek geçirdi. 1884 yılında kabare sahibi Bruant Laturec’ten illüstrasyonlar yapmasını istemiş ve çalışmalarını kabarede sergilemeye izin vermişti. Lautrec bu sayede Montmarte’de kısa sürede adını duyurdu. 1887’de Le Tabourin kabaresinde Van Gogh ile birlikte sergi açtı. Sanatçı en çok izlenimci ressam Edgar Degas’dan ve Japon resim sanatından etkilendi.
Onu üne kavuşturan asıl eser, Paris’in ünlü pavyonu Moulin Rouge'u anlatan 1891 tarihli afiş çalışması oldu. Klasik anlayışın dışına çıkarak poster çalışan Lautrec, reklam amaçlı çalışmalara sanatsal bir dil kazandırdı. Afişlerinde daha çok dönemin ünlü kabare şarkıcılarını ve dansçılarını resmetti.
Sanatçının kendisi Paris’in tüm ünlü pavyonlarının ve kabarelerinin düzenli müşterisi idi ve kentin varoşlarını, fahişelerini, dansçılarının tablolarının ana konusu yaptı. Resimleri dansçı ve fahişeleri konu aldığı için sık sık muhafazakar kesimlerce eleştirildi. Babası, genelev çalışanlarını resmettiği için kendisini evlatlıktan kovdu. Bu olaydan sonra kendisini tamamen bohem yaşama teslim etti; alkol ve eğlence tutkusundan hiç vazgeçmedi, kısa süreli ilişkiler yaşadı.
1891’de ilk taşbaskılarını üreten sanatçı, 1893’de ilk kişisel sergisini açtı. 1894–1897 yılları arasında Avrupa’yı dolaştı, bir çok sergi açtı.
Frengi ve alkol nedeniyle bozulmaya başlayan sağlığı hızla kötüye gitti. Annesinin 1899’da Paris’ten ayrılması, onu ağır bir bunalıma düşürdü. Senatoryumda tedavi gördüğü dönemde aklında kalan sirk ve at yarısı görüntülerini resmetti. 1901’de Paris’ten ayrılıp annesinin yanına döndü. 9 Eylül 1906’da hayatını kaybetti.

Başlıca Yapıtları

Fernando Sirki’nde (1888)

Moulin Rouge’da Dans (1890)

Moulin Rouge’da (1892)

Jane Avril Dans Ediyor (1892)

Henri de Toulouse-Lautrec (1864 Albi-1901 Malromé),
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

Fransız desinatör, ressam ve afişçi.

Soylu ve varlıklı bir ailenin çocuğuydu. 1872'de ailesiyle birlikte Paris'e geldi. Öğrenimini Condoroet Lisesi'nde yaptı. İki kez (1878, 1879) attan düştü ve bacakları kırıldı. Bu kaza bedensel gelişmesini engelledi; cılız ve cüce kalmasına, içe kapanık bir insan olmasına neden oldu. Hayvan resimleri yapan René Princeteau'nun etkisiyle başlangıçta at resimleri ve askerî konulu resimler yaptı.

1883'te liseyi bitirdikten sonra Paris'e giderek önce Léon Bonnat'ın sonra da Fernand Cormon'un atölyesinde çalıştı. Emile Bernard ve 1886'da Van Gogh ile tanıştı. Bir yandan atölyesinde çalışırken bir yandan da gece hayatı yaşıyordu. "Mirliton" adlı kabarenin sürekli müşterisi oldu. Artık resminin konuları dansözler, sokak kadınları, eğlence yerleriydi. 1889'da ilk kez bağımsız ressamlar sergisine katıldı.

1891'de "Moulin-Rouge" (Kırmızı Değirmen) gazinosu için ilk afişlerini yaptı. Hollanda, İngiltere, İspanya ve Belçika'ya yaptığı geziler ruh dünyasını az da olsa etkiledi ve değişik konular üzerinde çalıştı. 1899'da alkol zehirlenmesi geçirdi ve içkiyi bıraktı. Yeniden içkiye başlayınca felç oldu ve annesinin yanında öldü.

Kuvvetli bir gözlemci olan Toulouse-Lautrec, Manet'nin, Degas'nın sanatından, Japon estampının canlı renkler, sade biçimler ve düzenleme tekniklerinden yararlandı; bunlara kendi yorumunu kattı. Bir çeşit tebeşirle çizgi ve yağlıboyayla boyadığı özgün resimleri vardır:

• "Femme Enfilan son Bas" (Çorabını Çeken Kadın, 1894),
• "Au Bal du Moulin de la Galette" (Moulin de la Galette'de Balo, 1889),
• "Jeanne Avril Sortan du Moulin-Rouge" (Jeanne Avril, Moulin-Rouge'dan Çıkarken, 1892),
• "Yvette Guilbert" (1894), "Au Salon" (Salonda, 1894) en ünlü resimleridir.

TOULOUSE-LAUTREC (Henri Marie Raymond de Toulouse-Lautrec-Monfa), fransız ressam ve taşbaskı ustası (Albi 1864 - Malrome şatosu, Gironde, 1901). izlenimciliğe bağlanmakla birlikte, XIX. yy. sonlarında sözkonusu akımın yandaşlarında görülen sulandırmadan etkilenmedi; hatta bunun aksine, izlenimci harekete anlatımcı bir soluk getirdi. Toulouse kontlarının soyundandı. Ailesinde spora karşı ilgi duyulmakla birlikte sanat da ihmal edilmiyordu. Amcaları resim yapıyor, babasıysa heykelle uğraşıyordu. Kemik zayıflığından mustaripti. İki kez düştükten (1878 ve 1879’da) sonra sağlığı iyice bozulunca resme yöneldi, ilk denemelerinden başlayarak dikkate değer bir ustalık sergiledi; Uşağı tarafından izlenen amazon (1879, Albi müzesi), Mail Coach (1881, Petit Palais, Paris), ilk resim derslerini babasının dostu Rene Princeteau'dan aldı.
Güzel sanatlar okulu sınavlarına hazırlanmak üzere 1882'de Paris'te Bonnat’ nın serbest atölyesine girdi. Bu atölyenin eylül ayında kapanması üzerine Cormon’ un atölyesine geçti ve ağustos 1886’ya kadar orada çalıştı. Anquetin, François Gauzi, E. Bernard ve noktacı bir teknikle portresini yaptığı (1887, Van Gogh müzesi, Amsterdam) Van Gogh ile tanıştı. Toulouse-Lautrec kontesinin bahçede portresi (1883, Albi) gibi yapıtlarında izlenimciliğin etkisi hissedilir. Ancak sanatı giderek, arkadaşları Dihaular'ın tanıştırdığı Degas'nınkıne yaklaştı (Sahnede bale, 1886, Thielska Galleriet, Stockholm). O dönemde dost olduğu Forain ve Raffaelli gibi Lautrec de, tarama çizgileri, elektrikli renklerden oluşan tekniğini ve natüraliz- me ilişkin konularını Degas'dan almıştır (içki içen kadın [bu tabloya S. Valadon modellik etmiştir], 1889, Albi).
1886'dan başlayarak, şarkılarından esinlendiği Bruant’ın kabaresi Mirliton'da tablolarını sergiledi: Montrouge'da, Saint Lazare'da. Paris gece hayatının efsanevi kişisi durumuna geldi, Chat noir, Rat mort, Elysöe-Montmartre, Moulin-Rouge gibi çeşitli eğlence yerlerinde çevresindeki arkadaş topluluğuyla birlikte görülmeye başlandı. Jane Avril, Valentin le Ddsosse, la Goulue (Moulin-Rougeda, la Gouluenün sahneye girişi, Museum of Modern Art, New York; Jane Avril dans ederken, 1891-92, Louvre-Orsay müzesi) gibi dansçılara, sirk sanatçılarına (Palyaço kadın, 1895, Reinhardt kol., Winterthur), genelevde çalışan kadınlara (Moulins sokağındaki salonda, 1894, Albi), kadın şarkıcılara (May Bellort, 1895, Cleveland) ilgi duydu. Lautrec, dönemin oyuncularının neredeyse tümünü resimlerinde, desenlerinde ya da gravürlerinde canlandırmıştır: Antoine, Lucien Guitry, Sarah Bemhardt, Jeanne Granier, Yvette Guilbert. Çevre çizgilerini fırçayla çiziyor ve genelde aydınger (düzeltmeler yapmak amacıyla) ve karton üzerinde, benzinle sulandırılmış boyalarla çalışıyor, zaman zaman da guvaşla kimi eklemeler yapıyordu. 1891'den sonra Bonnard'ın öğütlerine göre gerçekleştirdiği taşbaskıları, ilk afişten (Moulin -Rouge'da la Goulue) başlayarak büyük başarı kazandı. 1899'a kadar üç yüzden fazla afiş tasarladı (le Divan japonais ve Jane Avril, 1893; Yvette Guilbert, 1894). La Revue blanchein yabancısı değildi; 1894’ten sonra J. Renard, R. Coolus vb.'nin metinlerini resimledi. 1888'den başlayarak Brüksel'deki Yirmiler salonu’nda, 1889'dan başlayarak Bağımsızlar salonu'nda, 1889-1893 arasında Volney derneği'nde, 1893’ten sonra da Bouteville’ deki Le Barc galerisi’nde, Gravürcüler salonu'nda, la Depeche de Toulouse'da, Yüzler salonu'nda, Özgür estetik salonu'nda yapıtlarını sergiledi. 1893'te Boussod ve Valadon'un (Charles Maurin ile birlikte), 1896’da Manzi-Joyant'ın, 1898'de de Londra'da Goupil'in galerilerinde ve Frochot caddesindeki kendi atölyesinde kişisel sergiler açtı. Meslek yaşamı boyunca Londra, Belçika, ispanya (1896) ve Hollanda’ya (1897) birçok seyahat yaptı, Arcachon havzasında ve annesinin 1883’te satın aldığı Malrome şatosu’nda bir süre kaldı. 1899'da içkiyi bırakmak için tedavi gördü (tedavi sırasında Sirk dizisini gerçekleştirdi). 1901'de bu şatoda alkolden öldü. Yağlıboya tabloları, gravürleri ve desenlerinden oluşan dikkat çekici bir kolek siyon, annesi tarafından Albi müzesi'ne bağışlanmıştır.