Vikipedi, özgür ansiklopedi
Francesco Borromini (gerçek adı Francesoo Castelli) (25 Eylül 1599 - 2 Ağustos 1667) İtalyan asıllı İsviçreli mimar. Çağdaşları Gian Lorenzo Bernini ve Pietro da Cortona ile birlikte barok mimarinin temsilcisi olmuştur.
İsviçre'nin İtalyanca konuşulan bölgesinde, Lugano Gölü'nün doğu kıyısındaki Bissone'de bir duvarcının oğlu olarak doğdu. Kendisi de iş hayatına duvarcı olarak başlayan Castelli, bu işi öğrenmek ve icra etmek içinMilano'ya yerleşti. 1619 yılında Roma'da soyadını Borromini olarak değiştirdi ve Aziz Petrus Bazilikasında uzaktan akrabası Carlo Maderno için çalışmaya başladı. Mikelanj tarzını ve İlk Çağ kalıntılarını etüt etti ve kendine özgün ve kararlı bir tarz geliştirdi. 1667 yazında, sinirsel bozukluklar ve depresyon geçiren Borromini, Falconieri Şapelini tamamladıktan sonra intihar etmiştir.
Mimarın önemli eserleri San Carlino (San Carlo alle Quattro Fontane), Sant'Agnese in Agone ve Sant' Ivo alla Sapienza'dır. Bu binaların üçü de Roma'dadır.
Francesco Borromini (1599-1667)
Roma Barok mimarisinin üç büyük ustasından biri olan Francesco Borromini bir duvarcının oğlu olarak Lugano Gölü kenarında bulunan Bissone de doğdu ve basit bir taş yontucusu olarak çalıştığı sırada, 1614 de Roma ya gitti. Orada önce Carlo Maderna ile çalıştı, sonra da Bernini nin yanına yardımcı olarak girdi. Bernini nin yanından ayrıldığı sırada ona şöhret kazandıran S. Carlo alie Quattro Fontane (1638-41, cephe 1665-7, Roma) yi yapmaya davet edildi. Hayatını intihar ederek sonuçlandıran bu içine kapanık, sinirli, yalnız adam son derece kendine has bir özellikle eksantrik, alışılmamış yapılarla yeni mimari ifadeler aramıştır. Çok dar ve elverişsiz bir arsada fırtına yaratan bir eser ortaya koymuştur. Son derece cüretli ve hareketli cephe iç bükey ve dışbükeylerle, içleri heykelli nişlerle canlandırılıp hareketlendirilmiştir.
Cephedeki dalgalanma iki kat arasındaki kalın bir kornişle daha da belirlenmiştir. Yapının plânı da cephesi kadar ilgi çekicidir. Burada Borromini, Rönesans ın daire planını, Gotik in bazilikal uzunlamasına planı ile birleştirerek oval elde etmiştir. Kapıdan içeri girildiğinde akan ve dalgalanan hareket mihraba doğru uzanır. Burada üzerinde durulacak bir taraf da yapının esas çekir deği ile binanın sokak cephesi arasındaki ilişkidir. Sokak cephesi ile esas yapı çekirdeği arasında sağlam bir bağlantı yoktur. Cepheadeta kilisenin esas iç duvarı önüne getirilmiş bir paravan veya süs fasadı olmuştur.
Borromini nin Roma da Üniversite kilisesi olan S. Ivo delhi Sapienza (1642-50) sının altı dilimli kubbesinde altıgen fener ve üstündeki burgu şeklindeki tepeliğinde nefes alır gibi bir hareket buluyoruz. Borromini, 1653-55 yılları arasında. Rainaldi tarafından başlanan, Roma da Piazza Navona ya bakan S. Agnese Kilisesi nde de çalıştı. 1666 da tamamlanan kilisede yapıya hakim olan çift kule ve kubbede Borromini nin payı çoktur.

Sponsorlu Bağlantılar
Francesco Borromini, gençliğinde (ressamı bilinmiyor)
Francesco Borromini (gerçek adı Francesoo Castelli) (25 Eylül 1599 - 2 Ağustos 1667) İtalyan asıllı İsviçreli mimar. Çağdaşları Gian Lorenzo Bernini ve Pietro da Cortona ile birlikte barok mimarinin temsilcisi olmuştur.
İsviçre'nin İtalyanca konuşulan bölgesinde, Lugano Gölü'nün doğu kıyısındaki Bissone'de bir duvarcının oğlu olarak doğdu. Kendisi de iş hayatına duvarcı olarak başlayan Castelli, bu işi öğrenmek ve icra etmek içinMilano'ya yerleşti. 1619 yılında Roma'da soyadını Borromini olarak değiştirdi ve Aziz Petrus Bazilikasında uzaktan akrabası Carlo Maderno için çalışmaya başladı. Mikelanj tarzını ve İlk Çağ kalıntılarını etüt etti ve kendine özgün ve kararlı bir tarz geliştirdi. 1667 yazında, sinirsel bozukluklar ve depresyon geçiren Borromini, Falconieri Şapelini tamamladıktan sonra intihar etmiştir.
Mimarın önemli eserleri San Carlino (San Carlo alle Quattro Fontane), Sant'Agnese in Agone ve Sant' Ivo alla Sapienza'dır. Bu binaların üçü de Roma'dadır.

Francesco Borromini (1599-1667)
Roma Barok mimarisinin üç büyük ustasından biri olan Francesco Borromini bir duvarcının oğlu olarak Lugano Gölü kenarında bulunan Bissone de doğdu ve basit bir taş yontucusu olarak çalıştığı sırada, 1614 de Roma ya gitti. Orada önce Carlo Maderna ile çalıştı, sonra da Bernini nin yanına yardımcı olarak girdi. Bernini nin yanından ayrıldığı sırada ona şöhret kazandıran S. Carlo alie Quattro Fontane (1638-41, cephe 1665-7, Roma) yi yapmaya davet edildi. Hayatını intihar ederek sonuçlandıran bu içine kapanık, sinirli, yalnız adam son derece kendine has bir özellikle eksantrik, alışılmamış yapılarla yeni mimari ifadeler aramıştır. Çok dar ve elverişsiz bir arsada fırtına yaratan bir eser ortaya koymuştur. Son derece cüretli ve hareketli cephe iç bükey ve dışbükeylerle, içleri heykelli nişlerle canlandırılıp hareketlendirilmiştir.
Cephedeki dalgalanma iki kat arasındaki kalın bir kornişle daha da belirlenmiştir. Yapının plânı da cephesi kadar ilgi çekicidir. Burada Borromini, Rönesans ın daire planını, Gotik in bazilikal uzunlamasına planı ile birleştirerek oval elde etmiştir. Kapıdan içeri girildiğinde akan ve dalgalanan hareket mihraba doğru uzanır. Burada üzerinde durulacak bir taraf da yapının esas çekir deği ile binanın sokak cephesi arasındaki ilişkidir. Sokak cephesi ile esas yapı çekirdeği arasında sağlam bir bağlantı yoktur. Cepheadeta kilisenin esas iç duvarı önüne getirilmiş bir paravan veya süs fasadı olmuştur.
Borromini nin Roma da Üniversite kilisesi olan S. Ivo delhi Sapienza (1642-50) sının altı dilimli kubbesinde altıgen fener ve üstündeki burgu şeklindeki tepeliğinde nefes alır gibi bir hareket buluyoruz. Borromini, 1653-55 yılları arasında. Rainaldi tarafından başlanan, Roma da Piazza Navona ya bakan S. Agnese Kilisesi nde de çalıştı. 1666 da tamamlanan kilisede yapıya hakim olan çift kule ve kubbede Borromini nin payı çoktur.
Avrupa Sanatı, Nurhan Atasoy

Biyografi Konusu: Francesco Borromini nereli hayatı kimdir.

Francesco Borromini
