Ülseratif Kolit ve Crohn Hastalığı Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman önerisi değildir. Bir milyondan fazla Amerikalı, en sık görülen enflamatuar bağırsak hastalıkları(IBH) olan ülseratif kolit ya da Crohn hastalığına sahiptir. Bu ağrılı ve kuvvetten düşüren rahatsızlıklar, sindirim kanalının kronik iltihabına neden olmaktadır. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı birbirleriyle karıştırılacak derecede çok benzerlik göstermektedir. Her ikisi de sindirim sisteminin çeperinde iltihap yapar, her ikisi de sulu ishale ve karın ağrısı nöbetlerine yol açabilir. Ancak Crohn hastalığı sindirim sisteminin herhangi bir yerinde meydana gelebilmekte ve çoğu zaman etkilenen dokuların katlarının derinliğine kadar nüfuz edebilmektedir. Öte yandan, ülseratif kolit genellikle kalın bağırsağınızın (kolon) ve rektumunuzun en iç tabakasını (mukoza) etkilemektedir. Amerika Birleşik Devletlerinde her 100.000 kişiden 10 ila 15 kadarında ülseratif kolit, 7’sinde ise Crohn hastalığı meydana gelmektedir. İmmün cevabınız ve bazı kalıtsal ve çevresel faktörlerin etkisi olabilmesine rağmen, bu hastalıkların nedeni hâlâ tam olarak bilinmemektedir. Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı için bilinen herhangi bir tedavi yoktur. Ancak, mevcut olan tedaviler, belirti ve bulgularınızı büyük ölçüde azaltabilmekte ve hatta uzun süreli remisyonlar sağlamaktadır.Crohn hastalığı ve ülseratif kolit ciddi bir sindirim kanalı hastalığıdır. Bulgu ve Belirtiler Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı birçok ortak belirtiyi paylaşmaktadır. Yavaş yavaş ya da aniden başlayan bu bulgu ve belirtiler arasında şunlar bulunmaktadır: • Kronik ishal. İltihap, bağırsaklarınızdaki etkilenen bölgelerdeki hücrelerin bol miktarda su ve tuz salgılamasına neden olmaktadır. Bağırsağın normal emilim mekanizması bozuk olduğundan, kolonunuz bu aşırı sıvıyı geri ememez ve ishal meydana gelir. Ayrıca, dışkının yumuşak olmasına neden olacak şekilde bağırsaklarınız normalden daha fazla kasılır. • Karında ağrı ve kramp. Bağırsaklarınızın duvarı iltihaplanır ve şişer, daha sonra da nedbe dokusu ile kalınlaşır. Bu bağırsak muhtevasının sindirim kanalı içinde hareketine mani olmakta ve ağrı, kramp veya kusmaya neden olabilmektedir. • Dışkınızda kan. Sindirim kanalından geçen gıdaların hareketi iltihaplı dokunun kanamasına da neden olur. Tuvalette taze kırmızı kan veya dışkınızla karışık daha siyah renkli bir kan fark edebilirsiniz. Göremeyeceğiniz kanamanız da olabilir (gizli kan). • İştah azalması. Bazen karında ağrı, kramp ve bağırsak duvarınızdaki iltihabi reaksiyon yemek yeme isteğinize azaltabilir. • Kilo kaybı. Özellikle ince bağırsağınız da iltihaplı ise, kilo kaybınız olması mümkündür, yediğinizin çoğunu sindiremez veya absorbe edemezsiniz. • Ateş. Bu bulguya, ağır İBH vakalarında sık rastlanmaktadır. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı çeşitli kilit noktalarda da farklılıklar gösterebilir. Crohn hastalığı çoğu zaman ince bağırsağın alt kısmını (ileum) veya kolonu etkilemesine rağmen, ağızdan anüse kadar sindirim kanalının herhangi bir bölümünde alevlenebilir. Genellikle, bu iltihaplanmada bağırsak duvarı derinliğince uzanan büyük ülserler vardır. İltihaplanma aynı anda birkaç yerde birden, aralarında sağlıklı doku olacak şekilde ortaya çıkabilir. Ülseratif kolitiniz varsa, kolon ve rektumunuzun sadece en iç tabakasında iltihabın olması mümkündür. Etkilenen alanlar, aralarında normal doku alanları olmadan süreklilik gösterebilir. Küçük kanayan ülserler gelişebilir. Her iki hastalığın bulgu ve belirtileri hafiften şiddetliye kadar değişkenlik gösterebilir. Eğer hafif bir Crohn hastalığınız varsa, karnınızda biraz rahatsızlığınızın olması beklenir, dışkılarınız daha yumuşaktır ya da her zamankinden daha sıktır. Eğer durumunuz ağır ise, iş yapamaz duruma getiren karın ağrısı ve günlük faaliyetlerinizi ve uykunuzu bölen sık dışkılama gereksinimi duyabilirsiniz. Kilo kaybı, ateş ve diğer komplikasyonlarınız da olabilir. Hafif ülseratif kolite ait bulgu ve belirtiler arasında, uyurken bile bağırsaklarınızı acil boşaltma isteği, sık dışkılama, yumuşak veya sıvı dışkılama ve dışkıda kan bulunmaktadır. Daha ağır vakalarda, yukarıdaki bulgu ve belirtilerin yanı sıra, ateş, kilo kaybı, enerjinizin düşüklüğü ve artrit gibi gastrointestinal sistem belirtileri dışında başka belirtiler olabilir. Ancak, genellikle, İBH’ nin seyri büyük ölçüde değişkenlik göstermektedir. Hastalığın başlangıçtaki ilk bir iki nöbetinden sonra, hiçbir bulgu ve belirtiniz olmayabilir. Ya da tekrarlayan karın ağrısı, ishal ve bazen ateş veya kanama dönemleriniz olabilir. Nedenleri İBH’ ye neyin sebep olmadığına dair bir görüş birliği olmasına rağmen, neyin sebep olduğundan kimse emin değildir. Stres belirtilerin şiddetini arttırabilir, ancak araştırmacılar, stresin tek suçlu olduğuna artık inanmamaktadırlar. Aksine, bugünkü görüş aşağıdaki ihtimaller üzerinde durmaktadır: • Bağışıklık sistemi. Bazı bilim adamları, bilinmeyen bir bakteri veya virüsün İBH’ ye neden olduğunu düşünmektedirler. Bağışıklık sistemi saldıran mikroorganizmayla savaşırken, sindirim kanalı iltihaplı hale gelmektedir. İltihabın bizzat virüs veya bakteriden kaynaklanabilmesi de mümkündür. • Kalıtım. Ülseratif koliti veya Crohn hastalığı olanların yüzde 20 kadarının ana babalarında, kardeşinde veya çocuğunda bu hastalık bulunmaktadır. Bilim adamları İBH’ ye yatkın kılan gen veya genleri bulmaya çalışmaktadırlar. • Çevre. İBH, şehirde ve sanayileşmiş ülkelerde daha sık görülmekte olduğundan, yağdan zengin veya rafine yiyeceklerle beslenme de dahil olmak üzere tüm çevresel faktörlerin rol oynaması mümkündür. Risk Faktörleri İBH aynı sayıda kadın ve erkeği etkilemektedir. Risk faktörleri arasında şunlar bulunmaktadır: • Yaş. Crohn hastalığı ve ülseratif kolit her yaşta meydana gelebilir, ancak İBH’ ye genç yaşta yakalanmanız daha mümkündür. Çoğu insana 15 ile 35 yaş arasında tanı konmaktadır. • Etnik köken. Bu hastalığa yakalanma riski beyazlarda en yüksek olmasına rağmen, herhangi bir ırkı da etkileyebilir. Avrupa kökenli iseniz, İBH’ nızın olma ihtimali dört ile beş kez daha fazladır. • Aile geçmişi. Ebeveyniniz, kardeşiniz veya çocuğunuz gibi yakın bir akrabanızda bu hastalık varsa, riskiniz daha yüksektir. Eğer kız veya erkek kardeşinizde İBH mevcutsa, hastalığın sizde ortaya çıkma riski genel nüfustan 30 kat daha fazladır. • Yaşadığınız yer. Kentte veya sanayileşmiş bir ülkede yaşıyorsanız, sizde Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gelişmesi daha olasıdır. Doktora Basvurma Zamanı Bağırsak alışkanlıklarınızda 10 günden uzun süren bir değişiklik varsa veya karın ağrısı, dışkıda kan, reçeteye tabi olmayan ilaçlarla geçmeyen ishal atakları ya da bir veya iki gün süren açıklanamayan ateş gibi İBH’ ye ait bulgu ve belirtilerin olması halinde doktorunuza başvurun. Crohn hastalığı ve ülseratif kolit genellikle öldürücü olmamalarına rağmen, ciddi hastalıklar olup hayatı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilirler. Ülseratif kolitin en ciddi akut komplikasyonu toksik megakolondur. Kolonlarınız paralize olduğunda, bağırsak hareketleri ve gaz çıkışı durduğunda görülür. Bulgu ve belirtiler arasında, karında ağrı ve şişme, ateş ve halsizlik bulunmaktadır. Aynı zamanda zihin karışıklığı veya sersemlik yaşayabilirsiniz. Toksik megakolon tedavi edilmezse, kolonunuz patlayarak, acil cerrahi müdahale gerektiren hayatı tehdit eden bir durum olan peritonite neden olabilir. Neyse ki bu durum nadirdir. Ülseratif kolitiniz varsa, cilt, eklem ve göz iltihabının yanı sıra karaciğer hastalığınız da olabilir. Kişisel Bakım Bazen Crohn hastalığı veya ülseratif kolit ile mücadele ederken kendinizi çaresiz hissedebilirsiniz. Ancak, beslenmenizde ve hayat tarzınızda yapacağınız değişiklikler, belirtilerinizi kontrol altına almanızda ve hastalıktaki alevlenmeler arasındaki sürenin uzatılmasında yardımcı olabilir.
ALINTIDIR:
www.barsakforum.com 
: Anasayfa | ülseratif kolit crohn bağırsak inflamatuvar barsak Son düzenleyen Daisy-BT; 11 Ekim 2009 19:11
