Battal Gazi, SEYYİD BATTAL GAZİ olarak da bilinir.

(ü. 7-8. yy)
Arap komutan. 8. yüzyılda Emevilerin Bizans’a karşı yürüttükleri seferlerde ün kazanmış, Arap ve Türk halk destanlarına konu olmuştur. Adı Arap kaynaklarında Abdullah; Türk kaynaklarında ise Cafer olarak geçer.

Kimi kaynaklara göre Arap asıllı olmayan azatlı bir köleydi. Antakyalı (Antiokheia) ya da Şamlıydı. 685’te Emevi halifesi Abdülmelik bin Mervan tarafından Misis (bugün Ceyhan’a bağlı Yakapınar) valiliğine atandı ve 705’e değin bu görevde kaldı. Emevilerin 717-718’de gerçekleştirdikleri İstanbul kuşatmasına ve 740’a değin yaptıkları bütün Bizans seferlerine katıldı. 740’ta hacca gitti ve aynı yıl Akronion (Afyonkarahisar) yakınlarındaki bir savaşta öldü. Bugün onun adıyla anılan Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde türbesi vardır.

Arap ve Türk destanlarının kahramanı olan Battal Gazi, Bizanslılar arasında da ün kazanmıştı. Onunla ilgili iki büyük destan bulunmaktadır. İlki Arapça Zâtül Himme, İkincisi Türkçe Battalname’dir. İlk Battalname’nin Danişmendlilerin egemen olduğu Malatya yöresinde yazıldığı sanılır. Konusu Bizans’la yapılan savaşlar olmakla birlikte, olayların geçtiği yüzyıl farklıdır.