TÜRK DİL KURUMU
BİLİM KURULUNUN KAMUOYUNA DUYURUSU Son günlerde 1982 Anayasası'nda yapılması düşünülen değişikliklerle ilgili olarak Anayasanın "Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir" biçimindeki 3. maddesinin de gündeme getirildiği ve özellikle bu maddede geçen "Dili Türkçedir" hükmünde değişiklikler yapılması üzerinde durulduğu görülmüştür.
Bu konuda Türk Dil Kurumu, kuruluş yasasının verdiği sorumluluğa dayanarak aşağıdaki görüşleri kamuoyuna iletmeyi anayasal bir görev saymaktadır.
Anayasanın 4. maddesi; 1., 2. ve 3. maddelerinin "değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez" hükmünü içermektedir.
Bu 4. madde, sözü geçen ilk üç maddenin millî varlığımız açısından taşıdığı değerin altını çizmektedir.
Görüşümüze göre, 3. madde bir bütün olarak değerlendirilmek zorundadır. 3. maddenin "Türkiye Devleti ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür" hükmünü taşıyan bölümü "Dili Türkçedir" hükmü ile bütünleşmektedir; çünkü ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünü sağlayan temel öğe dildir. Nitekim Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Atatürk de, bu gerçeği en açık bir şekilde dile getirmiştir:
"Türk milleti demek Türk dili demektir. Türk dili, Türk milleti için kutsal bir hazinedir. Çünkü Türk milleti geçirdiği nihayetsiz felâketler içinde ahlâkının, an'anelerinin, hatıralarının, menfaatlerinin, kısacası bugün kendi milliyetini yapan her şeyinin dili sayesinde muhafaza olduğunu görüyor. Türk dili
Türk milletinin kalbidir, zihnidir."
Bu durum karşısında sözü geçen maddede değişiklik yapılmasının, maddenin bütünlüğüne ve özüne ters düşeceği inancındayız.
Türk dili konusundaki sorumluluğumuzun gereği olan duyarlılıkla kamuoyuna saygı ile duyurulur.
Ankara,
Türk Dil Kurumu
Bilim Kurulu
