Kişilik Tipleri
Çeşitli kişilik testleri belli gruptan insanlar arasındaki benzerlikleri vurgular. Yine de, diğerleriyle olan tüm benzerliklerine rağmen her insan gerçekte eşsizdir. Bu yüzden hiç bir test ve sınıflandırma bir insanı tam olarak tanımlamaya yetmez. Testlerle ve sınıflandırmalarla bir insan hakkında ancak genel bir fikir edinebiliriz. Bizler yine de hem kendimizi hem de çocuklarımızı daha iyi tanıyabilmek ve anlayabilmek amacıyla bazı genellemeler yaparız.
Kişiliğimiz içimizden gelen dürtülere ve yaşadığımız çevrenin koşullarına bağlı olarak gelişir.
Doğuştan getirdiğimiz bu dürtülere yaratılış özellikleri ya da mizaç diyebiliriz.
Mizaç + Çevreyle etkileşim = Kişilik
Bir insanın “tez canlı” ya da “ağır kanlı”oluşu onun doğuştan getirdiği mizacıyla ilgilidir.
İndigo ve kristal özellikler, çocuğumuzun yapısıyla ilgili genel bir fikir edinmemize yardımcı olacaktır. Ancak bazen daha fazla bilgi edinmek isteriz. Her çocuğun eşsiz ve biricik olmasından yola çıkarak, çocuğumuz hakkında daha fazla veriye ihtiyaç duyarız. Bunda amacımız;
- çocuğumuzun kişisel ihtiyaçlarını fark edebilmek
- onu nelerin güdülediğini bulabilmek
- öğrenmesi ve kendini sağlıklı biçimde ifade edebilmesi için ona en uygun ortamı sağlayabilmektir.
Kişilik yapılarını anlama amacıyla oluşturulmuş yöntemlerden biri Enneagramdır.
Enneagrama göre, 9 farklı kişilik tipinin özellikleri her bireyde değişik derecelerde yer alır.
Yetişkinlerin kişilik yapılarını belirlemek için geliştirilmiş bu envanter çocuklara da uyarlanmıştır. Ancak, çocukların sürekli bir değişim içinde oldukları unutulmamalıdır. Çocuklar büyüme süreçleri içersinde çeşitli tutumları, davranış modellerini değişen seviyelerde denerler. Zamanla –çocukluk çağının sonlarına doğru kişilikleri belirlenmeye başlar. Bu olana dek, onları değerlendirirken kesin kanılardan, yargılardan kaçınmak sağlıklı bir tutum olacaktır. Çocukların, her türlü sınıflandırmanın dışında yer alan varlıklar olduğunu unutmamalıyız. Enneagram ile varmak istediğimiz nokta, çeşitli kişilik özellikleri ile ilgili bilincimizi geliştirmek, çocuklarımızın özbenliklerini derinlemesine anlayabilmektir.
Enneagram Yöntemine göre çocuklarda da başlıca 9 kişiliğin özellikleri görülür: - Kusursuzluk arayan
- Yardımcı
- Başarılı
- Romantik
- Gözlemci
- Güven arayan
- Serüvenci
- Girişken
- Barışçı
Bu teoriye göre, baskın olan kişilik tipinin yanı sıra, daha az baskın olan bir ya da bir kaç kişilik tipinin özellikleri bir arada görülür. Her kişilik tipi, iki yanındaki kişilik tiplerinin ve oklarının ucundaki kişilik tiplerinden birinin ya da ikisinin etkisi altındadır. İki yandaki kişilik tiplerine “kanatlar” denir. Yani 7 numarayla gösterilen kişilik 6 ve 8 in de etkisi altındadır. 6 ve 8, 7 numaranın kanatlarıdır. 9 numaralı kişiliğin kanatları 1 ve 8 dir.
Oklar ise, enneagram sayımızı diğer kişilik özelliklerine bağlayan çizgilerin ucundaki kişilik özellikleridir. Kanatlar ve oklar bir kişilik tarzı içinde çeşitlemeler oluştururlar. Örneğin; (4) Romantik kişilik, (5) Gözlemcinin etkisi altında içe dönük olabilir. Ya da (3) Başarılının etkisi altında dışa dönük özellikler gösterir. 4 aynı zamanda (1) Kusursuzluk arayan okunun etkisi altında da olabilir.
Enneagram kişilik tarzlarını üç gruba ayırır: - 5-6-7 Beyin-zihin merkezlidir: Korkuya odaklanırlar.
- 8-9-1 Karın-duygu merkezlidir: Öfkeyle ilgili sorunları vardır.
- 2-3-4 Kalp merkezlidir: İmgeleme ve ilişkilerle ilgilidirler.
Çocuklar büyüme süreçleri boyunca, içinde bulundukları duruma bağlı olarak bunların çoğunu ya da bazılarını değişen seviyelerde sırayla deneyebilirler. Kriterleri inceleyerek çocuğumuzun güncel olan baskın kişilik özelliklerini fark edebilirsiniz.
BAKINIZ Kişilik Nedir? Kişiliğin Yapısı ve Özellikleri Kişilik Bozuklukları 
