Bangladeş
Asya'nın güneyinde bir kıyı ülkesidir. Güneyde Bengal Körfezi'ne bakan Bangladeş batı, kuzey ve kuzeydoğuda Hin­distan, güneydoğuda Birmanya ile çevrilidir. Daha önce Pakistan'ın bir parçası olan ve Doğu Pakistan olarak bilinen Bangladeş, 1971'de bağımsızlığına kavuştu. Görünüşte bir cumhuriyet olmakla birlikte, 1982'den beri askeri yönetim altındadır. Başkenti Dak­ka (bak. Dakka), en önemli limanı da Çitta-gong'dur.

Bangladeş çok sayıda akarsuyu bulunan düzlük bir ülkedir. Bengal Körfezi'ne dökü­len Büyük Ganj, Brahmaputra ve Meghna ırmakları dünyanın en büyük deltasını oluş­turur. Kıyılarda mangrov bataklıkları, doğu­daki Çittagong çevresinde ise ormanlarla ör­tülü tepeler vardır (bak. Mangrov). Bangla­deş'te nemli ve tropikal bir iklim görülür.

Bol yağış getiren muson rüzgârları, sık sık su baskınlarına yol açarak, insanlara ve ekinlere zarar verir. Yaz başlarında görülen şiddetli fırtınalar kuzeye yöneldiğinde, tüm köyleri sular altında bırakarak büyük zarara neden olur. Bangladeş'in güney kıyısındaki Sundarbans denilen büyük bataklık ormanı, soyu tükenmekte olan Bengal kaplanının son sığı­nağıdır. Bu kaplanın boyu 3 metreye ulaşır. Ayrıca bölgede birçok timsah ve sürüngen hayvan türüne rastlanır.

Bangladeş halkının büyük çoğunluğunu Bengalliler oluşturur. Resmi dili Bengali olan halkın çoğunluğu Müslüman'dır. Ayrıca ülke­de çok sayıda Hindu ve daha az sayıda Budacı yaşamaktadır. Bangladeş'te zengin bir müzik, dans ve edebiyat geleneği vardır. Bangladeş dünyanın en kalabalık ve en yoksul ülkeleri arasında yer almaktadır.

Halkın büyük çoğunluğu çiftçilikle geçinir. Su baskınlarının erişemeyeceği yüksek ırmak kıyıları ve tepeciklerde kurulan tarım alanla­rında pirinç, şekerkamışı, tütün ve sebze yetiştirilir. Ülkede en çok yetişen ve dışarıya satılan jüt işlenerek, çuval ve kaba dokuma­larda kullanılır (bak. jüt). Bangladeş dünya jüt üretiminin beşte dördünü karşılamaktadır. Geliştirilen sulama sistemlerinin tarımsal üretime önemli katkısı olmaktadır.

Nüfusunun çoğu kırsal kesimde yaşayan Bangladeş'te, kentleşme ve sanayileşme ye­tersiz düzeydedir. Köylerde pamuklu doku­ma ve tütün sarma işlemlerinin yapıldığı küçük ev işletmeleri yaygındır. Ormancılık gelişmiştir; Kulna ve Çittagong'da kâğıt üre­tilmektedir. Ülke doğal gaz dışında, maden bakımından yoksuldur. Kara ve demiryolları­nın yanı sıra gelişkin suyolları ülkenin ulaşım sistemini oluşturur. Dünyanın en uzun kum­salının (120 km) yer aldığı Bangladeş, çok sayıda turist çeker.