Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, SSCB'nin en küçük cumhuriyetidir. Karadeniz ile Hazar Denizi arasında, Kafkas Dağları'nın uzantısı olan engebeli bölgede yer alır. Batısında Türkiye, güneyindeyse Azerbaycan ile komşudur. Eskiden daha geniş bir alana yayılmış olan Ermenistan bölgesi, Roma İmparatorluğu'yla boy ölçüşebilecek güçte bir krallık tarafından yönetiliyordu. Bölgede yaşayan halkın kendine özgü bir dili, alfabesi ve kültürü vardı.
Genellikle dağlık bir bölge olan Ermenistan'ın yaklaşık yüzde 9ü'ı 900 metreyi aşan yükseltilerden oluşur. En yüksek dağı Aragats 4.090 metredir. Kuzeydoğudaki deprem kuşağında bulunan yaylada ülkenin ikinci büyük kenti Leninakan yer alır. (Bu kent 7 Aralık 1988'de 25 bin kişinin öldüğü depremde çevresindeki birçok kent ile birlikte büyük bir yıkıma uğramıştır.) Doğudaki Sevan Gölü (Gökçegöl) 1.400 knf'lik bir alanı kaplar. Bu gölden çıkan Razdan Irmağı üzerinde, başkent Erivan'daki sanayi kuruluşlarının elektrik gereksinimini karşılayan bir hidroelektrik santralı vardır.
Ülkenin iklimi kuraktır. Tarım ürünleri için gereken su, bölgeyi akaçlayan çok sayıdaki kısa akarsudan sağlanır. Başlıca ürünler pamuk, tütün, şekerpancarı ve üzümdür. Ermenistan şarap ve konyaklarıyla ünlüdür. Üzümden başka şeftali, nar, kayısı gibi meyveler ülkenin güneybatısında, Aras Irmağı' nın akaçladığı verimli bölgede yetiştirilir.
Ermenistan 3 milyonluk nüfusuyla, güçlü tarımsal yapısının yanı sıra hızla sanayileşmekte olan bir ülkedir. Cumhuriyetin en büyük sanayi merkezi ve başkenti Erivan'ın nüfusu 1 milyonun üzerindedir. Burada makine, konserve yiyecekler, yapay kauçuk, kimyasal maddeler ve ipekli dokuma üretilir.
İÖ 6. yüzyılda yöreye yerleşen Ermeniler önce Medler'in, Persler'in ve daha sonra Roma İmparatorluğu'nun egemenliği altına girdiler. İÖ 1. yüzyılda güçlü bir yönetim kuran Kral II. Dikran ülkesinin topraklarını genişleterek Ermeni Krallığı'nı gücünün doruğuna ulaştırdı.
İS 300'de Hıristiyanlık resmi din olarak kabul edildi. İS 5. yüzyılın başlarında Aziz Mesrop'un Ermeni alfabesini geliştirmesinin ardından, özellikle edebiyat, heykel ve mimarlık alanında büyük bir canlanmanın yaşandığı dönemde Ermenistan'da güçlü bir uygarlık kuruldu.
Ermenistan 7. yüzyıldan başlayarak önce Araplar'ın egemenliği altına girdi. 9. ve 11.yüzyıllarda, Bagratlı hanedanının hüküm sürdüğü dönemde ülke yörenin önde gelen bir kültür merkezi oldu. Daha sonraki yüzyıllarda baş gösteren Türk ve Moğol istilalarının ardından, yöre 14. yüzyılda Memlûklar tarafından işgal edildi; 17. yüzyıldan başlayarak Osmanlılar'ın egemenliği altına girdi. I. Dünya Savaşı sırasında Ermeniler'in Rus ordusuyla işbirliği içinde yöredeki Müslüman halka karşı eylemlere girişmesi üzerine, Osmanlı hükümeti Ermeni nüfusun Suriye ve Filistin'e yerleştirilmesini kararlaştırdı. Bu zorunlu göç uygulaması daha sonra Ermeniler'in soykırım iddialarına ve günümüzde de sürmekte olan tartışmalara yol açmıştır.
Ermenistan 1922'de Gürcistan ve Azerbaycan ile birleşerek Transkafkasya Sovyet Federe Sosyalist Cumhuriyeti'ne katıldı. 1936'da kabul edilen yeni SSCB anayasasıyla Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu.
Kaynak: Msxlabs & Temel Britannica