Huşağacı (Betula pendula)
Bu zarif görünümlü orman ağaçlarının yaklaşık 40 türü vardır. Huşgiller familyasının Betula cinsini oluşturan bu türlerden çoğu kolayca soyulan açık renk kabuklarıyla tanınır. Türlerden bazıları çalı ya da ağaççık boyutlarını aşmazken bazıları 30 metreye kadar boylanabilir. Soğuğa çok dayanıklıolan huşağaçları kuzey yarıkürenin en soğuk bölgelerinde, hatta Kuzey Kutup Dairesi'nde bile yaygın olarak bulunur. Bodur türler ise rüzgâra açık tundraların tipik bitkileridir. Oldukça çabuk büyüyen huşağaçları, yangından sonra çıplak kalan alanları yeşillendiren ilk ağaçlar arasında yer alır.
Huşağaçlarının yaprakları ilkbaharda altın sarışıdır; yazın koyu yeşile döner, sonbaharda yeniden sararır. Kışa doğru dökülen yapraklar çürüdüğünde toprak için değerli bir gübre olur.
Birevcikli bitkilerden olan huşağaçlarında, sarkık tırtıl biçimindeki erkek çiçekler ile daha küçük ve dik tırtılsı dişi çiçekler aynı ağaçta bulunur. Erkek çiçekler bütün kış boyunca ağaçta kalır ve ertesi yıl ilkbaharda açan dişi çiçekleri döllemek üzere çiçektozlarını rüzgârla çevreye saçar. Döllenen çiçeklerden minicik, kanatlı meyveler gelişir. Gerçekte bu meyveler iki küçük kanadı olan birer tohumdan başka bir şey değildir ve huşağaçlarının çok geniş alanlara dağılmış olmasının başlıca nedeni bu kanatlı tohumların rüzgârla çok uzaklara taşınabilmesidir.
Türkiye'de huşağaçlarının üç türü Doğu Anadolu'nun yüksek yerlerinde ve Kuzeydoğu Anadolu'da tek tek ya da başka ağaçlarla karışık olarak bulunur. Bunlardan en yaygını, bütün Avrupa kıtasına dağılmış olan ve siğilli huşağacı olarak da bilinen adi huşağacıdır (Betula pendula). Ülkemizde bu ağaçların kerestesi pek değerli sayılmaz. Ama Kuzey Amerika'da kontrplak, yer döşemesi ve odunkömürü yapımında kullanılan bazı türler ekonomik açıdan önem taşır. Gene bu kıtaya özgü olan kâğıt huşağacının (Betula papyrifera) beyaz odunundan makara ve kürdan yapılır. Su geçirmeyen gövde kabuğunu da Kanada Yerlileri kano yapımında kullanırlar.
MsxLabs & TemelBritannica
