Aşar Vergisi (Öşür)

Aşar
Vikipedi & MsXLabs.Org

Aşar (öşür) vergisi; Osmanlı döneminde köylülerden, ürettikleri tarım ürünleri için %10'luk oranında alınan ve 1800'lerde oran artılarak %30'ları bulmuş, İslam dininde bir tür zekat olan şer’i bir vergi. Osmanlı Devleti’nin temel gelir kalemini oluşturup,

Aşar, çıkan mahsülden onda birini vermektir. Eğer arazi para ile sulanıyorsa yirmide biri verilir. Arazi mahsülleri, buğday, arpa, pirinç, darı, karpuz, hıyar, patlıcan, yonca, zeytin, susam, bal, şeker kamışı ve meyveler gibi mahsüllerdir.

Arapça olan öşür sözcüğünün anlamı onda birdir (1/10). Öşrün çoğulu âşardır. Hububat çeşitlerinden bağ, bahçe, bostan, meyveağaçlarından ve otlaklardanaynî, nakdî ve maktû olmak üzere üç şekilde uygulanmıştır. Ziraî ürünlerin çeşidine, yetiştirilme usullerine, ziraî toprakların verimliliği ve mahalli özellikler göz önünde bulundurularak 1/3 ile 1/20 arasında değişen oranlarda öşür alındığı görülmektedir. Eğer arazi, para ile sulanıyorsa bu oran yirmide bir (% 5) olurdu.
% 10 olan bu vergi, 1800'lerde artmış ve %30'ları bulmuştur. Ayrıca, bu verginin, ürün çeşidine ve/veya bölgelere göre farklı oranlarda alındığı, yer yer, zaman zaman % 50'lere vardığı görülmüştür.

Vergi alınan mahsuller olarak, buğday, arpa, pirinç, darı, karpuz, hıyar, patlıcan, yonca, zeytin, susam, bal, şeker kamışı ve meyveler sayılabilir.

MsXLabs Üye Girişi