Arama

Aşar Vergisi (Öşür)

Güncelleme: 19 Mayıs 2012 Gösterim: 45.723 Cevap: 4
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
31 Mayıs 2008       Mesaj #1
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın
Aşar Vergisi (Öşür)

Sponsorlu Bağlantılar
Osmanlı'da tarım ürünleri üzerinden alınan onda bir oranındaki vergi. Aşar, Arapça'da onda bir anlamına gelmektedir. Tanzimat'tan önce tımar ve zeamet sahipleri için sahipleri tarafından tahsil edilen aşar, yerel gereksinimlerin karşılanması ve asker beslemesi için kullanıldı.

Vergi, esasen ve genel olarak onda bir oranı üzerinden tahsil edilmekle beraber bölgeye, vergi yükümlülüğüne ve ürün türüne göre değişen oranların uygulandığı da olmuş, yüzde elliye varan oranların uygulandığı görülmüştür. Verginin ayni olarak, diğer bir ifadeyle ürünün belirli bir kısmını almak suretiyle tahsil edilmesi, imparatorluk dönemindeki ekonomik ve sosyal yapıya uygun düşmüştür, çünkü pazarın gelişmediği kapalı bir ekonomide, ürünün fiyatının tespiti ve nakde çevrilmesi, dolayısıyla verginin para olarak tahsili çok zor olacaktı. Bu bakımdan aşar, uzun dönem başarılı bir vergi yapısı göstermiştir.

Daha sonraları uygulanmasında ve tahsilinde bir takım haksızlıklar yapılmış, vergi halk üzerinde bir baskı ve zulüm aracı haline gelmiştir. Yapılan değişiklikler ve ıslahatlar da bir sonuç vermemiş, verginin uygulamadaki sakıncalarını gidermek mümkün olmamıştır.

İlkel bir vergi niteliğinde olmasına rağmen aşar, kalkınmanın ilk aşamalarında ve tarımın milli hasıla içindeki payının çok yüksek olduğu dönemde, bu sektör üzerindeki en önemli vergiydi. Sermaye birikimi olgusu açısından dünya uygulamasına bir göz atıldığında, ilk birikim aşamalarında tarım kesiminin rolünün çok önemli olduğu görülür. Gerek kapitalist Batı Avrupa ülkelerinde, gerek Sovyet Rusya'da tarımdan sanayi kesimine kaynak aktarımı, sermaye birikiminde hayati bir rol oynamıştır.

Cumhuriyet döneminde de bir süre uygulamada kalan aşar, 17 Şubat 1925'te kaldırıldı. Kaldırılmadan bir yıl önce, 1924 yılında, 27.5 milyon lira ile bütçenin dörtte birini oluşturuyordu. Aşarın bu önemli katkısına rağmen kaldırılmasının nedeni, verginin köylü ve tarım ürünleri üzerinde yoğunlaşan aşırı yükünü azaltmak ve tahsilinden doğan bir takım haksızlıkları engellemekti.

Aşarın kaldırılması ile sermaye birikimi ve ekonomik kalkınma aşamasında ciddi sonuçlar yaratılmıştır. 1925 yılında yapılmış olan bu değişiklik, uzun dönemde sadece tarım dışı sektörleri değil, aynı zamanda tarım sektörünü de olumsuz yönde etkilemiştir.

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen asla_asla_deme; 17 Kasım 2008 12:48 Sebep: Konu Üzerime Geçmiştir
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
7 Kasım 2008       Mesaj #2
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Aşar
Vikipedi & MsXLabs.Org
Sponsorlu Bağlantılar
Aşar (öşür) vergisi; Osmanlı döneminde köylülerden, ürettikleri tarım ürünleri için %10'luk oranında alınan ve 1800'lerde oran artılarak %30'ları bulmuş, İslam dininde bir tür zekat olan şer’i bir vergi. Osmanlı Devleti’nin temel gelir kalemini oluşturup,


Aşar, çıkan mahsülden onda birini vermektir. Eğer arazi para ile sulanıyorsa yirmide biri verilir. Arazi mahsülleri, buğday, arpa, pirinç, darı, karpuz, hıyar, patlıcan, yonca, zeytin, susam, bal, şeker kamışı ve meyveler gibi mahsüllerdir.

Arapça olan öşür sözcüğünün anlamı onda birdir (1/10). Öşrün çoğulu âşardır. Hububat çeşitlerinden bağ, bahçe, bostan, meyveağaçlarından ve otlaklardanaynî, nakdî ve maktû olmak üzere üç şekilde uygulanmıştır. Ziraî ürünlerin çeşidine, yetiştirilme usullerine, ziraî toprakların verimliliği ve mahalli özellikler göz önünde bulundurularak 1/3 ile 1/20 arasında değişen oranlarda öşür alındığı görülmektedir. Eğer arazi, para ile sulanıyorsa bu oran yirmide bir (% 5) olurdu.
% 10 olan bu vergi, 1800'lerde artmış ve %30'ları bulmuştur. Ayrıca, bu verginin, ürün çeşidine ve/veya bölgelere göre farklı oranlarda alındığı, yer yer, zaman zaman % 50'lere vardığı görülmüştür.

Vergi alınan mahsuller olarak, buğday, arpa, pirinç, darı, karpuz, hıyar, patlıcan, yonca, zeytin, susam, bal, şeker kamışı ve meyveler sayılabilir.
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
17 Kasım 2008       Mesaj #3
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın
Birçok eski topluluk arasında ekinle­rinin ya da mal varlıklarının onda birini tanrılarına sunmak bir gelenekti ve bu gele­nek öşür vermek olarak bilinirdi. Romalılar, Yunanlılar, Mısırlılar ve Babilliler'in hepsi de öşür verirlerdi. İncirde kralların, insanları koyun ve üzümlerinin onda birini vermeye zorladıklarından söz edilmektedir. Daha son­ra Yahudiler din adamlarının geçimini sağla­mak için öşür verdiler.
Hıristiyanlık döneminde yasa zoruyla öşür ödemenin ilk örneği 765'te Fransa'da III. Pepin'in (Kısa) hükümdarlığı sırasında görül­dü. Bunlar, piskoposlar, rahipler, kilise yapı­mı ve yoksul insanlar için yapılan ödemelerdi. İngiltere'de ise öşür ödemekle ilgili yasalar 10. yüzyılda çıkarıldı. Burada öşür yılda bir ödenirdi ve başlarda tahıl ya da tay, kuzu, yumurta gibi çoğalması olanaklı şeylerden oluşurdu. Sonradan bunların yerini para aldı.

[flasht=http://img345.imageshack.us/img345/1771/msxbilgi1ld.swf]width=365 height=20[/flasht]

Baş gösteren hoşnutsuzlukların ardından İngiltere'de öşür parlamentonun çıkardığı bir yasa ile 1936'da kaldırıldı. Hükümet öşür sahiplerine büyük miktarda bir para ödedi ve öşür yükümlüleri bu parayı 60 yıllık bir dönem içinde geri ödediler.
Öşür İslam devletlerinde de tarımsal ürün­den alınan temel vergiydi. Osmanlı Devleti öşrü bölgelere göre onda birden beşte bire kadar çıkan farklı oranlarda uyguladı. İltizam usulünün yaygınlaşmasıyla köylüyü ezen ağır bir vergi durumuna gelen öşür 1925'te kaldı­rıldı.


MsxLabs & TemelBritannica
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
The Unique - avatarı
The Unique
Kayıtlı Üye
17 Haziran 2010       Mesaj #4
The Unique - avatarı
Kayıtlı Üye
AŞAR VERGİSİNİN
KALDIRILMASI

17 Şubat 1925'de Osmanlı'ların köylüler üzerine koyduğu, ağır koşullu vergi olan aşar vergisi kaldırıldı.
Köylüye olanaklar tanındı. (Tarımda yenileşme)
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Bir bildiğim varsa hiç bir şey bilmediğimdir. (:
Mira - avatarı
Mira
VIP VIP Üye
19 Mayıs 2012       Mesaj #5
Mira - avatarı
VIP VIP Üye
Öşür
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

İslâm vergi hukukunda, bölge ve zamana göre değişiklikler göstermekle birlikte, genel olarak toprak ürünlerinin 1/10'unun devlet tarafından aynî olarak alınması esasına dayalı vergi. Kelimenin sözlük anlamı "onda bir"dir. Köken olarak İslâm öncesi devirlere kadar dayanır. Asurlulardaki İşruu ve Musevîlerdeki ma'aşer vergi, sözcük olarak da öşüre benzerlik gösterir. Ayrıca İslâm öncesinde Yemen'de de bu vergiyi andıran vergiler vardı. İslâm devletlerinde çeşitli şekillerde uygulandı. Uygulama ülkeden ülkeye, hatta çeşitli mezheplere göre değişiklikler gösterdi. Sulak araziden 1/10 oranında alınırken, kurak araziden 1/20 oranında alındı. Bazı ürünlerden hiç alınmadığı da oldu. Osmanlı İmparatorluğu'nda da uygulanması eyaletten eyalete farklılıklar gösterdi. Mirî arazi düzeninin egemen olduğu dönemlerde doğrudan timar sahipleri tarafından toplanırdı. Elde edilen servetle de timarlı sipahiler yetiştirilirdi. Ancak 16. yüzyıl ortalarından başlayarak mültezimler aracılığıyla toplanmaya başlanınca köylü üzerinde gerçek bir yağma ve zulüm aracı hâline geldi. Bu durum imparatorluğun sonuna kadar devam etti. Cumhuriyet döneminde 17 Şubat 1925'te bu vergi tamamıyla kaldırıldı.
theMira

Benzer Konular

2 Aralık 2013 / Misafir Cevaplanmış
7 Ocak 2009 / MaRCeLLCaT X-Sözlük
13 Ocak 2015 / Misafir Cevaplanmış
11 Aralık 2015 / Safi X-Sözlük