Selanik

Yunanistan'ın ikinci büyük şehir ve Yunan Makedonya bölgesinin başşehridir.

Türkiye'de Selânik olarak bilinir. Mustafa Kemal Atatürk'ün 1881'de doğduğu şehirdir. Jöntürk hareketi de büyük ölçüde bu şehirde gelişmiştir. 1912'de Balkan savaşları sonunda şehir Yunanistan yönetimine geçmiştir. 1924 nüfus mübadelesi sonunda pek çok Anadolu'lu Rum göçmen bu şehre yerleşmiştir. Nüfusu 1,000,000 civarındadır ve coğrafi koordinatları 40°38′ N 22°58′ E'dır. En önemli turist ziyaret yerleri Beyaz Kule ve Arkeoloji Müzesi'dir. Sahil şeridinin İzmir'i andırdığı söylenir. Selanik 1997'de Avrupa kültür başkenti seçilmiştir.

Tarihi

Kent M.Ö. 315 yılında Makedonya kralı Cassander tarafından bugünkü Thermi'de kurulmuştur.

Osmanlı dönemi

boyunca kente Selanik 1430 tarihinde padişah II. Murat'ın yönettiği bir Osmanlı ordusu tarafından fethedildi. 15. yüzyılAnadolu'dan getirilen çok sayıda Türk yerleşti. 1492 yılında Osmanlılar İspanya'dan kovulan Sefardi Yahudilere kapılarını açtıklarında Selanik Yahudilerin yerleşmek için en fazla tercih ettikleri şehir oldu. Selanik 500 yıla yakın bir süre boyunca bir Osmanlı şehri olarak kaldı. Çeşit çeşit Hristiyan, Yahudi ve Müslüman toplumların hep birlikte uyum içinde yaşadığı önemli bir kültür ve ekonomi merkezi haline geldi. 1800'lü yılların sonlarına doğru Selanik'te 90.000 Yahudi, 30.000 Yunan ve 10.000 Türk yaşamaktaydı.

17. yüzyılda Sabetay Sevi tarafında başlatılan Sabetayizm hareketi Selânik'teki Yahudiler arasında çok rağbet buldu. Sabetay Sevi'yi izleyerek Müslüman olan Yahudiler Selânik'te Osmanlı Devleti'nin yenileşme çabalarına büyük katkılarda bulundular. Jöntürk hareketi büyük ölçüde Selanik'te gelişti. Osmanlı padişahı II. Abdülhamit tahttan indirildikten sonra 1909 yılında Selanik'e sürgüne gönderildi. Fakat 3 yıl sonra Selanik Yunanlıların eline geçince İstanbul'a geri gönderilmek zorunda kaldı.

Yunanistan dönemi

1912'de Balkan Savaşları sonunda şehir Yunanistan yönetimine geçti. Osmanlı orduları, şehri Yunan çetelerine savaşmadan, ancak şehirdeki Türklerin can güvenliğinin sağlanması koşuluyla bıraktılar. Osmanlı Ordusu'nun Selanik'te bulunan kuvvetleri de silahlarını Yunan çetelerine teslim ettiler. Ancak Yunan çeteleri şehri teslim aldıkları günün gecesi kentte yaşayan pekçok Türkü, aralarında Osmanlı askerleri de bulunmak üzere katletmişlerdir. Şehrin simgesi olan Osmanlıların inşa ettiği Beyaz Kule sembolik bir vaftiz işleminden geçerek beyaza boyandı. O günden beri Beyaz Kule adıyla anılan bu yapının beyaz boyaları zamanla aşınıma uğradı ve eski rengini tekrar kazandı.

1917 yılında çıkan büyük bir yangın şehrin Türk bölgesini neredeyse tamamen yok etti. 1924 nüfus mübadelesi sonunda şehirde geride kalan bütün Türkler Türkiye'ye göç etmek zorunda bırakıldı ve Anadolu'dan gelen Rum göçmenler giden Türklerin yerini aldı. Kısa bir süre içinde şehrin nüfus yapısı tamamen değişti. Yunanlılar Selanik'te azınlıktayken kısa bir süre içinde ezici bir çoğunluk haline geldiler. Böylece Selânik'in Osmanlı- Türk kültüründe oynadığı rol son bulmuş oldu. Atatürk 10. Yıl Nutku'nda "Keşke Selanik'i de misak-ı milli sınırları içerisine alabilseydik" diyerek kentin Türkler için önemini vurgulamıştır.

İklim
Selânik Akdeniz İklimine sahiptir. Şehrin kuzeyi Balkan iklimi etkisi altında kaldığı için kışlar daha soğuk geçer.