Antakya’daki Ortodoks cemaati sekiz bin kişiden oluşuyor. Sami ırkının bir kalıntısı olan bu cemaat de Museviler gibi Arap asıllı bir orijinden geliyor. Bu yüzden kilisede İncil Arapça okunuyor. Kilise ve tapu kayıtlarında geçen “Rum” kelimesine rağmen İstanbul’daki Fener Rum Patrikhanesi ile bir ilgileri bulunmuyor. Antakya Ortodoks cemaati İncil’i Arapça okuyor.

Antakya Ortodoks Cemaati Başkanı Josef Naseh’in deyimiyle bugün yeryüzünde Antakya’dan başka beş patrikhaneyi barındıran ikinci bir şehir bulunmuyor. Bu renklilik yalnızca Hıristiyan cemaatleri için geçerli değil elbette.

Antakya, Hıristiyan aleminin Kudüs’ten sonraki ikinci kilisesi olan Saint Pierre’in kurulduğu mekan oldu. Hatta kaynaklara göre, “Hıristiyan” tabiri ilk defa Antakya’da kullanıldı.

Kur’an—ı Kerim’in Yasin suresinde hikayesi anlatılan ve Antakya’nın ilk inanç şehidi kabul edilen Habib—i Neccar’ın adını taşıyan caminin avlusuna girdiğinizde, Hazreti İsa’nın üç havarisi, Yahya (Yuhanna), Yunus (Pavlos) ve Şem’un—u Safa’nın mezarlarıyla karşılaşıyorsunuz.

Hıristiyanlık aleminde Antakya'nın önemi büyüktür. Yeruşalem ( KUDÜS ) Kilisesinden sonra en eski kilisedir. Zira Mukaddes kitap ( Yeni ahit-resullerin işleri ) Antakya' nın önemini zikretmiştir. Kudüs'ten sonra ikinci merkez sayıldığı için Antakya Patrikliğine " Ana Kilise" denir. İlk Kilise olarak imana önem vermekle birlikte, Pavlus ve Barnaba Yeruşalem'deki Hıristiyan mü-min kardeşlere para yardımları göndermiştir. ( Resullerin İşleri 11-29 ) Ancak işi tamamladıktan sonra beraberlerinde Yuhanna lakaplı Markos ile Antakya' ya geri döndüler
Antakya Kilisesi büyümeye başlamış ve imanlıları çoğalıyordu. Zira Petrus ve Pavlus'un Antakya Kilisesine verdikleri talim ( eğitim ) resuller topluluğundan ve kurtarıcı bir eğitim idi.

İki resul Barnaba ve Pavlus 42. miladi yılında Antakya Kilisesini tesis etmişlerdi. 45-53 miladi yılları arasında olan 8 yıl Petrus tarafından yönetilmiştir. Daha sonra Petrus başkent Roma' ya gidip oradaki kiliseyi tesis etmiş ve orada şehit düşmüştür. Resullerin İşleri (11-25)' e göre Antakya Kilisesine ilk olarak Hıristiyan Kilisesi adı verilmekle beraber imanlılarına da Hıristiyan adı verildi. Bu da büyük bir övünme kaynağıdır.

Petrus ilk olarak Patrik yani aşiret reisi adını aldı. 451 miladi yılında Kalidonya topluluğu bu isim hakkını Antakya' ya vermekle beraber 1. Patrik Kürsüsünü Petrus' a verdi. Zira 1. ilahiyat Nikya Topluluğu 2. İlahiyat Konstantina Topluluğu ve bütün Maşrek ( Doğu ) rahipleri, Antakya Patrikliğinin otoritesinin ve üstünlüğünü itiraf ve tespit etmişlerdir.

Antakya kürsüsü 1098 miladi yılında Antakya Frengiler tarafından hücuma uğramıştı. Büyük belalara sahne olmakla beraber 1268 yılında Zaher Baybars'ın eline yenik düşmüştür. Bu esnalarda Antakya patrikleri Konstantina ( İstanbul ) da ikamet etmekteydi ve mukaddes Antakya Kürsüsü 1342' ye kadar Küçük Asya'da bir yerden bir yere dolanıyordu, böylece beş patrikten sonra Şam'a intikal ve ikamet etti ( 1343). II. Iğnatios Şam'da ilk ikamet eden Antakya Patriği olmuştur.

Antakya St. Petrus ve St. Pavlus Katedrali Doğu Ortodoks Kiliselerinin en güzelidir. Bizans imarına uygun olarak inşa edilmiştir. Ancak 1872 yılındaki depremde büyük zarar görmüş, Rus mühendislerin etkisi ve yardımı ile tekrar inşa edildiğinde Rus imar tarzını biraz almıştır.