Besinlerin şifreleri

Sofradaki her rengin ayrı bir anlamı var

Kırmızı= likopen, sarı-turuncu= beta karoten, yeşil=lutein... Hepsinin yararı başka...

Beslenme ve Diyet Uzmanı Ebru Piroğlu, "Tabiatta bulunan sebze ve meyveler, o göz alıcı canlı renklere sadece güzel görünmek için bürünmez. Her rengin besin değeri karşılığı farklıdır ve sağlığımıza sayısız yararı vardır" diyor.
-Besin seçiminde renklerin önemi nedir?
Doğanın bize sunduğu sebze ve meyvelerin, sağlığımız için sayısız yararı olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Ancak, bunların her birinin ayrı özellikleri, ayrı faydaları var. İçerikleri, kalori değerleri birbirinden farklı. İşte bu farklılığı yaratan önemli etkenlerden biri de renktir.
Fitokimyasallar, meyve ve sebzelere renk veren doğal bileşenlerdir.
Bu nedenle tam fayda sağlamak, ihtiyacımıza uygun seçimler yapabilmek için hangi rengin hangi maddeye karşılık geldiğini bilmek ve seçimlerimizi buna göre yapmak durumundayız.
-Meyve ve sebzelerde kaç temel renk var?
Tabiattaki tüm meyve ve sebzeler 5 ana renk grubunda sınıflandırılır. Bunlar:
1. Kırmızı
2. Sarı/turuncu
3. Beyaz
4. Yeşil
5. Mavi/mor
şeklindedir.

Kırmızı=likopen
Kırmızı renkteki sebze ve meyveler, likopen ve antiyosiyanin maddelerini içerir. Bu iki madde, hafızanın güçlenmesinde katkı sağlar. Özellikle karpuz ve domates, renklerini aldıkları likopen açısından son derece zengin besinlerdir. Likopen, kırmızı sebze ve meyvelerde doğal olarak bulunan kırmızı renkli bir pigmenttir.
Özellikle kansere karşı vücutta güçlü bir savunma mekanizması oluşturur. Yapılan araştırmalarda likopenin erkeklerde prostat, kadılarda meme kanserine karşı koruyucu etkisi olduğunun saptandığını dile getiren Diyetisyen Ebru Pİroğlu, "Kanserden korunmada likopen içeren besinleri özellikle tavsiye ediyorum" diyor. Likopenin en zengin kaynakları; domates, karpuz, nar, çilek ve kırmızı biber.
Günde kaç porsiyon?
Kırmızı renkte sebze ve meyvelerden günde 4 porsiyon tüketmek günlük likopen gereksinimini karşılar.
1 porsiyon değeri ise; bir orta boy domates veya 2 parmak kalınlığında kesilmiş bir dilim karpuz, 1 küçük boy nar veya 10 adet çilektir.

Sarı/turuncu= Beta karoten
Bu renk sebze ve meyvelerde bol miktarda C vitamini bulunur. C vitamini bağışıklık sistemini güçlendirir ve birçok meyvede anahtar besindir. Beta karoten maddesi ise sarı ve turuncu renkten sorumludur.
Beta karoten, vücudumuz için çok önemli olan A vitamininin yapı taşıdır ve vücutta A vitaminine dönüşür. Kanser, damar sertliği ve katarakt gibi hastalıkları önler. Sağlıklı gözler ve sağlıklı bir cilt için bol miktarda beta karoten almak gerekir. Beta karoten aynı zamanda çok güçlü bir antioksidan olduğundan hücrelerin erken yaşlanmasını önler. Kayısı, kavun, havuç, mango, bal kabağı, limon, portakal, armut, mandalina, greyfurt en önemli kaynaklarıdır.
Günde kaç porsiyon tüketilmeli?
Günde bir porsiyon tüketmek yeterlidir. Bir porsiyon değeri; 4 adet taze veya kuru kayısı, 1 2 parmak kalınlığında kesilmiş bir dilim kavun, 1 orta boy havuç, 1 mango, 3 kibrit kutusu kadar kesilmiş bal kabağına karşılık gelir.

Beyaz= Alisin
Bu grup sebze ve meyveler sarımsı kahverengi ve kahverengi renkleri de içermektedir. İçerdiği değerli madde "alisin"dir. Alisin; özellikle sarımsakta yoğun olarak bulunur. Sarımsağın ezilmesi ile açığa çıkar. En karakteristik özelliği kokusudur. Bakterilere karşı çok etkilidir. Çeşitli hastalıklara ve tümörlere karşı bağışıklık sistemini güçlendirir. Pırasa, turp, sarımsak, mantar, soğan, kereviz en önemli kaynaklarıdır.
Günde kaç porsiyon tüketmek gerekir?
Günde bir porsiyon tüketmek yeterlidir. Bir porsiyon değeri; bir orta boy kuru soğan, 1 kase doğrunmış taze mantar, 2 adet turp, bir büyük boy kereviz, 3 diş sarımsaktır.

Yeşil= lutein
Lutein yeşil renkli sebze ve meyvelerde bulunan bir pigmenttir. Aslında rengi sarıdır ama daha çok yeşil renkli sebzelerde bulunur ve onlardaki klorofil maddesi ile birleştiği için yeşil görünür. Çok güçlü bir antioksidandır. Hücreleri, çevresel olumsuz faktörlerden ve erken yaşlanmadan korur. Vücudu toksinlerden arındırır. Katarakt gibi çeşitli göz hastalıklarına karşı savaşır. Karaciğerin salgıladığı faydalı enzimlerin miktarını artırır. Kanser ve kalp hastalıklarından korur. Kabak, salatalık, bezelye, ıspanak, bakla, kivi, avokado, brokoli, lahana, maydonoz en zengin kaynaklarıdır.
Günde kaç porsiyon tüketilmeli?
Günde iki porsiyon tüketmek yeterlidir. Bir porsiyon değeri; 1 kase kabak, 1 kase bezelye, 5 yemek kaşığı bakla, 2 adet kivi olarak düşünülmelidir.

Mavi-mor= antosiyanin
Bu grup sebze ve meyveler, antosiyanin maddesi açısından son derece zengindir. Antosiyanin; çok güçlü bir antioksidan olduğu için hücre yaşlanmasını önler. Sağlıklı doku ve hücreleri korur. Kalp ve kanser hastalıklarına karşı koruma sağlar. Ayrıca idrar yolları enfeksiyonlarından koruyucudur. Hafızayı güçlendirir ve sağlıklı yaşlanma üzerinde olumlu etkileri vardır. Mürdüm eriği, pancar, kırmızı turp, kara lahana, patlıcan, böğürtlen, kuru üzüm en iyi kaynaklarıdır.
Günde kaç porsiyon tüketilmeli?
Günde iki porsiyon tüketmek yeterlidir. Bir porksiyon değeri; bir kase kırmızı lahanaveya böğürtlen, 3 adet mürdüm eriği, bir küçük salkım üzüm, 1 tabak patlıcan yemeği şeklinde düşünülmelidi

kaynak