BEYİT

ya da BEYT a. (ar. beyt). Esk.
1. Ev, çadır, mesken.
2.

• Beyt-i ankebut. örümcek ağı; derme çatma ev.
• Beyt-i şerif. Kâbe.
• Beyt ül-ahzan, hüzünler evi; Yusuf kaybolduktan sonra Yakup peygamberin içinde bulunduğu durum.
• Beyt ül -arus, beyt Cız-zifaf, gerdek, gelin odası.
• Beyt ül-haram, Kâbe.
• Beyt ül-makdis. beyt ül-mukaddes. Kudüs’teki kutsal mabet (doğrusu beyt Cıl-makdis'tir).
• Beyt ül -mamur, yedinci katgökte firdevs cennetinde bulunurken, Âdem peygamber ile yeryüzüne, Kâbe’ye indirilmiş köşk.
• Beyt ül-muzlim, fotoğraf kutusu.

—Ed. iki mısradan oluşan şiir birimi: "Bir tek gazel bıraksa yeter bir gazelserâ. Her beyti ancak olmalı beyt ül-gazel gibi" (Y. K. Beyatlı).

• Beyt-i musarra, mısraları bir- biriyle kafiyeli beyit.
• Beyt-i tam, biçim ve anlam yönünden kusursuz beyit.
• Beyt-ı zifaf, mısraları aynı vezinde olan beyit.
• Beyi ül-ahzan (kulbe-i ahzân da denir), Dünya; göğüs.
• Beyt ül-kasid, bir kasidenin en güzel beyti.
• Makta beyti, gazelin son beyti; şairin adının yer aldığı beyit.
• Matla beyti gazelin ilk beyti.
• Şah beyit, bir şiirin en güzel beyti.
• Tac beyit, kasidede şairin adının anıldığı beyit.

—isi. huk.

• Beyt-i iddet, evlilik devam ederken karı ve kocanın birlikte oturdukları ev.
• Beyt-i müslimin, İslam devletinin hâzinesi, tüm müslümanların malı sayılır. (BEYTÜLMAL )

—ANSİKL. Divan edebiyatında nazım birimi olan beyit başlı başına bir bütündü; düşünceler birer beyit içinde tamamlanıyor, yani her beyit kendi içinde anlam bütünlüğü taşıyordu. Beyitler arasında her zaman konu birliği aranmazdı. Beyitlerin belirli kurallara göre birleştirilmesiyle gazel', kaside, kıta", musammat', terkib'-i bent, terci'-i bent, mesnevi', rubai', tuyuğ", şarkı gibi türler oluşturulmuştur. Herhangi bir şiirin içinde yer almayan bağımsız beyitler de vardır. Bunlar müfret diye adlandırılır ve divanların sonundaki "müfredat" bölümünde yer alır.