yoğunlaşma

belirli bir sıcaklıktaki bir buharın, genellikle buhara bitişik daha soğuk bir yüzey üzerinde sıvı ya da katı halde birikmesi.

Herhangi bir madde, buhar halindeyken uyguladığı basıncın, yoğunlaşmanın gerçekleştiği yüzeyin sıcaklığındaki buhar basıncını (maddenin üç halde birden bulunabileceği basınç) aşması durumunda yoğunlaşır. Buhar yoğunlaştığında ısı açığa çıkar. Bu ısı uzaklaştırmadığı sürece yüzeyin sıcaklığı çevredeki buharınkiyle eşitlenene kadar yükselir.

Eğer havada aerosol denen küçük parçacıklar yoksa buharlaşma, hava su buharıyla aşırı doyduktan sonra gerçekleşir. Ama atmosferde, bol miktarda aerosol bulunur; bu parçacıklar yoğunlaşma çekirdeği işlevi görür ve su buharı bu parçacıkların üzerinde yoğunlaşabilir. Parçacıkların bazıları hidroskopiktir (nem çekici) ve bağıl nem oranı yüzde 100’ün altında olduğunda yoğunlaşma bunların üzerinde başlar; öbür parçacıkların ise yoğunlaşma başlamadan önce aşırı doyması gerekir.

Atmosferde, havanın bağıl nem oranı artıp sıcaklığının çiy noktasının altına düşmesi ya da aşırıdoymuş hale gelecek biçimde ek su buharı alması durumunda yoğunlaşma başlar. Çiy, sis ve bulutlar yoğunlaşma sonucunda oluşur. Yağmurun oluşması için ek fiziksel süreçlere gereksinim vardır.