Arama


SEDEPH - avatarı
SEDEPH
Ziyaretçi
25 Şubat 2009       Mesaj #5
SEDEPH - avatarı
Ziyaretçi
Linnaeus Taksonomisi

John Ray'in ölümünden iki sene önce Carolus Linnaeus (1707-1778) doğmuştur. Yapıtı Systema Naturae yaşamı sırasında on iki baskı yapmıştır. (1. baskı: 1735) Linnaeus modern sınıflandırma için bilinen en iyi metodu tanıtmış ve sistematik zooloji, sistematik botanik ve bilinen diğer sistematik türlerini oluşturmuştur.
Linnaeus, John Ray'in türler hakkındaki yaklaşımını benimsemiştir. Her türün iki latince kelimeden oluşan bir birim ile adlandırılmasını önermiş ve bu kullanımda ısrar etmiştir. Bu iki kelimelik yapının ilk kelimesi, yaşam formunun ait olduğu cinsin ismidir. İkinci kelime ise o cinsin değişik türlerini belirtmek için kullanılan ve türün genel özelliklerine bağlı olarak seçilmiş bağımsız bir kelimedir. Bu yaklaşım günümüzde kullanılan iki kelimelik isimlendirme için temel teşkil etmiştir. Bu iki kelimelik isimler, türlere ait bilimsel isimler veya türlerin sistematik isimleridir. Türlerin ayırt edilmesini daha da kolaylaştırmak için iki kelimelik isimlendirme kullanılmaktadır. Bilimsel adların doğru yazılması için; cins isimleri büyük harfle başlamalı, tür isimleri ufak harfle başlamalı, yazar ismi ve yayın notu eklenmelidir.
Linnaeus'dan önce, bazen tanımlayıcı bir sıfat içeren bazen ise farklı birçok kelimeden oluşan isimlendirme kullanılıyordu. Bilim adamları aynı tür için farklı isimler de kullanabiliyorlardı. Bu adlandırma bilim dünyasında birçok karışıklığa neden oldu. Linnaeus'un sistemi, bitki ve hayvan türlerine verilen bu farklı isimlendirmeleri bir standarda ve kolay anlaşılan bir şekle kavuşturdu. Linnaeus sistemini, cins, takım, sınıf gruplarını ekleyerek daha da geliştirdi.
Linnaeus sistemi, organizmaları gruplar hiyerarşisi içinde düzenleyerek çalışır. Her grup kendinden daha alt basamaktaki grupları içerir. Kolayca bilinen iki kelimelik bilimsel isim diğer altı basamak ile de tanımlanabilir.
Taksonomide en fazla kullanılan takson basamakları şunlardır:
  • Domain
  • Âlem
  • Filum/Şube (Hayvanlar) ya da Bölüm (Bitkiler)
  • Sınıf
  • Takım
  • Familya
  • Cins
  • Tür
  • Alttür
  • Varyete
  • Kültivar
  • Form
  • Klon
  • Hibrid
Ancak daha geniş bir şekilde takson basamakları şöyle yazılabilir:
Yukarıdaki sıralamadan da görüldüğü üzere takson basamaklarında alt seviyelere inildikçe ortak özellikler artmakta ve bu nedenle bazen ön eklerle ara basamaklar da oluşturulabilmektedir. Örnek olarak;
  • Âlem (regnum)
  • Alt âlem (subregnum)
  • Üst bölüm/Üst şube (superdivisio)
  • Bölüm/Şube (divisio)
  • Alt bölüm/Alt şube (subdivisio)
  • Sınıf (classis)
  • Alt sınıf (subclassis)
  • İnfra sınıf (Infraclassis)
  • Üst takım (superordo)
  • Takım (ordo)
  • Alt takım (subordo)
  • İnfra takım (Infraordo)
  • Familya (familia)
  • Alt familya (subfamilia)
  • Oymak (tribus)
  • Alt oymak (subtribus)
  • Cins (genus)
  • Alt cins (subgenus)
  • Seksiyon (sectio)
  • Alt seksiyon (subsectio)
  • Seri (series)
  • Alt seri (subseries)
  • Tür (species)
  • Alt tür (subspecies)
  • Varyete, çeşit (varietas)
  • Alt varyete, (subvarietas)
  • Form (forma)
  • Alt form (subforma)
  • Kültivar (cultivars)
vikipedi