Tartışma
Tartışma, iki ya da daha çok kişinin bir konuyu ya da sorunu tüm yönleriyle kavrayabilmek için o konu üzerinde konuşması, başka bir deyişle görüş alışverişinde bulunmasıdır. Çeşitli sorunların dinleyiciler ya da televizyon izleyicileri önünde tartışıldığı toplantılara açıkoturum denir. Münazarada ise konuşmacılar karşıt görüşte iki grup oluşturarak tartışmayı sürdürür. Münazarada görüş alışverişi değil, taraf olmak söz konusudur.
Bir tartışmada yer alan herkes tartışılan konuya ilişkin düşüncesini ve gerekli açıklayıcı bilgileri öne sürerken, öteki tartışmacıların da bakış açısını anlamaya çalışır. Tartışmada genellikle bir yönetici bulunur.
Yöneticinin görevi, tartışmanın sağlıklı biçimde yürümesini sağlamanın yanı sıra, tartışmacıları yönlendirmek ve gerekirse denetlemektir. Soracağı sorularla kişilerin konuya bağlı kalmasını sağladıktan başka, konudan uzaklaşanları da uyarmak zorundadır. Tartışmanın sonunda yöneticiden toplantıda ortaya çıkan sonuçları özetlemesi istenebilir.
Açıkoturum adı verilen tartışma toplantılarında, çeşitli sorunlar ve konular izleyicilerin önünde tartışılır. Ayrıca bazı tartışmaların ses kayıtlarının yazıya dökülerek dergi ve gazetelerde "açıkoturum" adıyla yayımlandığı da görülmektedir. Açıkoturumlar dernekler, sendika ve siyasal partiler gibi kuruluşlarca ya da sanat ve edebiyat çevrelerince düzenlenir. Açıkoturumlara radyo ve televizyon programlarında oldukça sık yer verilir.
Açıkoturum, yöneticinin tartışılacak konunun kapsamını açıklaması ve konuyla ilgili değişik görüşleri savunacak olan konuşmacıları izleyicilere tanıtmasıyla başlar. Konuşmacılara her turda bir kez söz hakkı verilir. Yönetici konu dışına çıkan, kendisine verilen süreyi aşan ve tartışma kurallarını çiğneyerek öteki konuşmacılara karşı saygısız davranan konuşmacıların sözünü kesebilir. Açıkoturum için ayrılan süre bittiğinde de genellikle ortaya çıkan sonuçları özetleyerek toplantıyı kapatır.
Münazara okullarda, radyo ve televizyonda ilgiyle izlenen bir tartışma biçimidir. Münazara tarafsız bir başkanca yönetilir. Canlı bir münazara için, kişilerin karşıt görüşleri savunacağı ilgi çekici bir konu seçilir. Konu, çoğunlukla bir "önerme" biçiminde ortaya atılır. Örneğin, "Televizyon aile yaşantısı için zararlıdır" bu türden bir önermedir. Taraflardan biri Önerme doğrultusunda, öbürü de önermeye karşı konuşmak için söz alır.
Münazara başlayacağı zaman önermeden yana ve önermeye karşı konuşacak olan taraflar karşılıklı oturur. Başkan önermeyi topluluğa duyurur ve her konuşmacıya ne kadar süre verildiğini açıklar. Münazaralar genellikle iki tur halinde yapılır. İlk turda her iki taraf kendi görüşünü savunur; ikinci turda ise karşı tarafın görüşü çürütülmeye çalışılır. Münazara için ayrılan süre sonunda başkan iki tarafa da görüşlerini özetlemeleri için kısa bir süre verir. Münazarayı kimin kazandığı oylama sonucu izleyicilerce belirlenir.
Tartışma, açıkoturum ve münazaralar topluluk içinde konuşma becerisi kazandırır. Düşünceleri özgürce savunma olanağı sağlayarak demokratik işleyiş için yararlı bir birikim sağlar.
TARTIŞMA
Önceden belirlenmiş bir konu hakkında birbirine zıt fikirlerin karşılıklı şekilde savunulmasına tartışma denir.
Tartışmanın amacı; çeşitli fikir ve düşünceleri ortaya koyarak iyiye, güzele ve doğruya ulaşmak, problemlerin çözümüne katkıda bulunmaktır.
TARTIŞMA VE TARTIŞMACININ ÖZELLİKLERİ
- Konu güncel olup,üzerinde yorum yapılıp tartışılmaya uygun olmalıdır.
- Dil, göndergesel işlevdedir.
- Konuşmacılar birbirlerine karşı peşin hükümlü olmayıp; nazik, hoşgörülü ve sabırlı olmalıdır.
- Tartışmacılar kendilerine verilen sürenin dışına çıkmamaya özen göstermelidirler.
- Düşüncelerini ifade ederken kendilerini tekrara düşmemelidirler.
BAŞKANIN GÖREVLERİ
- Konuyu sunar.
- Konuşmacıların konu dışına çıkmalarını ve birbirlerine küfür, hakaret vb. kırıcı sözler söylemelerini engeller.
- Konuşmacılar sürelerini aştıklarında onları uyarır.
- Tartışma sonunda konuyu toparlar ve konunun bir raporunu hazırlar.
TARTIŞMA TÜRLERİ
PANEL
Panel; bir konunun çeşitli yönlerden aydınlatılması amacıyla, küçük bir dinleyici kitlesi önünde sohbet havasında tartışılmasıyla gerçekleştirilen sözlü anlatım türüdür.
PANELİN ÖZELLİKLERİ
- Panelde amaç; somut sonuçlara varmaktan çok, bir konunun çeşitli yönlerden aydınlatılmasına çalışmaktır.
- Panelde bir başkan ve en az üç konuşmacı bulunur.
- Seçilen konunun güncel olup herkesi ilgilendirmesine dikkat edilir.
- Panel başkanı öncelikle konuyu sunar, konuşmacıları tanıtır. Tüm konuşmacılara sırayla 10 - 15 dk.’lık süreler vererek tartışmanın düzen içerisinde sürmesini sağlar.
NOT
Başkan, dilerse konuşmacılara sorular sorabilir. Konuşmaların sonunda panelistler birbirlerine soru sorabilecekleri gibi, izleyiciler de onlara soru sorabilirler. Fakat izleyicilerin bu soru sorma süreleri uzarsa, yani tartışma izleyicilerin arasına yayılırsa o zaman bu, panel olmaktan çıkar ve foruma dönüşür.
FORUM
Eski Romalılar zamanında Roma ve diğer kentlerde halk toplantılarının yapıldığı alana forum denirdi.
Forum; toplumu ilgilendiren sosyal bir konunun bir başkan yönetiminde ve dinleyici kitlesi önünde tartışılması, dinleyicilerin de bu tartışmaya aktif şekilde katılması ile gerçekleşen tartışma türüdür
Forumu da paneli olduğu gibi bir başkan yönetir. Forumun panelden ayrılan yönü ise başkanın dinleyicilere de söz hakkı vermesidir. İzleyiciler tartışmaya aktif şekilde katılırlar. Forum,başkanın genel bir özet yapmasıyla sonlandırılır.
AÇIK OTURUM
Açık oturum; toplumu ilgilendiren herhangi bir konuda alanında uzman kişilerin bir başkan yönetiminde ve dinleyiciler önünde yaptıkları tartışma çeşididir.
AÇIK OTURUMUN ÖZELLİKLERİ
- Geniş bir salonda dinleyici kitlesi önünde ya da radyo ve televizyonlarda yapılır.
- Konuşmacılar 3 - 5 kişiden oluşur.
- Bir başkan yönetiminde yapılır.
- Açık oturumların süreleri genellikle 1- 1,5 saattir.
Açık oturum; seçilen konunun güncel olması, katılımcı sayısı ve tartışmaya seyircilerin katılmaması yönünden panelle benzerlik gösterir. Ancak bazı noktalarda birbirlerinde ayrılırlar.
Şimdi bu farklılıkları görelim:
AÇIK OTURUM - PANEL FARKI Açık oturum;
- Ele alınan konu ile ilgili farklı düşünceler dile getirilir.
- Amaç; bir sonuca varmaktır.
Panel
- Seçilen konunun sadece bir yönü farklı görüş açılarıyla ele alınır.
- Amaç; sonuca varmak değil, bir konuyu çeşitli yönlerden aydınlatmaktır.
SEMPOZYUM (BİLGİ ŞÖLENİ)
Sempozyum; alanında uzman kişilerin, bir konunun farklı yönleri hakkında görüş sunmak amacıyla yaptıkları seri konuşmalardan oluşan toplantı çeşididir. Amaç konuyu tartışmak değil, katılımcıların inceleme ve araştırmalarıyla konuya katkıda bulunmasıdır.
SEMPOZYUMUN ÖZELLİKLERİ
- Diğer tartışma türlerine göre daha bilimseldir.
- Birkaç gün süren tartışmalar dizisidir.
- Sempozyumun bölümlerine “oturum” adı verilir ve her bir oturumda ana konunun belli bir alt bölümü yer alır.
- Konuşmacılar genellikle akademisyenlerden oluşur.
- Katılımcılar söz konusu konuyu kendi açılarından ele alırlar.
- Toplantı bir başkan yönetiminde gerçekleşir.
- Konuşmacı sayısı 3 - 6 kişidir.
- Her konuşma yaklaşık 5 - 20 dk. sürer.
- Açık oturumda her kesimden seyirci bulunmasına karşılık, sempozyumda sadece belirli alanlarda uzman konuklar bulunur.
- Sempozyumda konuşulanlar ve alınan kararlar bir bildiri şeklinde kamuoyuna sunulur.
- Tartışma sonunda oturum başkanı çıkan sonucu toparlayarak seyircilere aktarır.
MÜNAZARA
İki konuşmacı grubun önceden kararlaştırılan bir konuyla ilgili birbirine zıt iki görüşü bir jüri önünde tartışması esasına dayanan tartışma türüne münazara denir. Münazarada amaç; doğruyu bulmak değil, konuyu iyi savunmaktır.
MÜNAZARANIN ÖZELLİKLERİ
- Genellikle ilk ve ortaöğretim öğrencileri arasında yapılır.
- Her biri en az üç kişiden oluşan iki gruptan oluşur.
- Her grubun bir başkanı vardır.
- Grup üyeleri konuyla ilgili savunmalarını sırayla sunarlar.
- Grup başkanının iki, diğer üyelerin bir kez konuşma hakkı vardır.
- Savunmalar yapılırken sağlam delillere ihtiyaç duyulur.
- Aynı grupta yer alan üyeler, anlatımları sırasında birbirleriyle çelişebilecek sözlere yer vermemeye dikkat etmelidir.
- Yapılan savunmalarda inandırıcılık yüksek olmalıdır.
- En az üç kişiden oluşan bir jüri bulunur.
- İki grubun da sunumları bittikten sonra jüri belli ölçütler dahilinde verdiği puanını açıklayarak galibi belirler.
JÜRİNİN PUAN VERMEDE YARARLANDIĞI ÖLÇÜTLER
- Sunulan delillerle anlatımda ikna edici olma
- Türkçeyi doğru kullanma
- Karşı tarafın tezini çürütme
- Ses tonu, jest ve mimikleri doğru kullanma
- Metne bağlı kalmama
- Kendinden emin bir duruş sergileme
- Süreyi doğru kullanma
MsXLabs.org & Temel Britannica
Son düzenleyen Safi; 7 Ocak 2017 05:20
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
