Geçişme (Osmoz)

Derişimleri farklı iki çözelti arasındaki yarı geçirgen bir zar içinden çözücünün geçişi. Ozmoz da denir.

Derişimleri eşitlemek biçimindeki termodinamik eğilimden dolayı, çözücü, seyreltik çözeltiden derişik çözeltiye doğru hareket eder. Örneğin bir parşömen kâğıdı, su moleküllerini geçirip şeker moleküllerini tutar. Bir süre sonra çözücünün zardan geçişini durdurarak geçişmeyi dengeleyen hidrostatik basınç, geçişme basıncı olarak adlandırılır.

Geçişmeyi ilk kez Thomas Graham inceleyip terimleştirdi (1858). Van't Hoff 1886'da seyreltik çözeltiler için geçişme basıncının, sıcaklık ve derişime bağlı olarak çözeltinin hacmini kaplayan bir gaz gibi düşünülebileceğini ortaya koydu. Böylece, geçişme basıncından hareketle molekül ağırlıklarının hesaplanması ve iyonik ayrışmanın saptanması yöntemi doğmuş oldu. Geçişme, diyaliz olayında ve canlı dokulara su iletiminde önem taşır.

OSMOZ

• Suyun difüzyonudur.Suyun çok olduğu yerden az olduğu yere geçmesidir.

HİPERTONİK ORTAM (ÇOK YOĞUN ORTAM)

• Bir hücre kendisinden daha yoğun bir ortama konursa su kaybederek büzülür.Bu olaya plazmoliz denir.ÖRNEK : Tuzlanan derinin su kaybederek büzülmesi.

HİPOTONİK ORTAM (AZ YOĞUN ORTAM)

• Bir hücre kendisinden daha az yoğun bir ortama konursa su alarak şişer.Bu olaya deplazmoliz denir.
• Bitki hücrelerinde deplazmoliz devam ederse hücre şişer ve turgor durumuna geçer.
• Hayvan hücrelerinde deplazmoliz devam ederse hücre patlar.Buna hemoliz denir.

İZOTONİK ORTAM (DENGE ORTAM)

• Bir hücre izotonik bir ortama konursa hiçbir değişikliğe uğramaz.

OSMATİK BASINÇ

• Hücre içerisindeki çözünmüş maddenin hücre zarına yaptığı basınçtır.Yada (etki=tepkiye göre)hücre dışındaki suyun yoğunluk farkından dolayı hücre içerisine girmek için zarlara yaptığı basınçtır.
• Çözünmüş madde miktarı (hücrenin yoğunluğu) arttıkça osmatik basınç artar.

TURGOR BASINCI

• Hücre içerisindeki suyun hücre zarına (yada çepere) yaptığı basınçtır.
• Kofullar tarafından ayarlanır.
• Turgor çok artarsa su girişi durur.
• Turgor, otsu bitki ve yaprakların dik durmasını sağlar.
• Turgor, stomaların açılıp kapanmasını sağlar.
• Turgor, bazı nasti(ırganım) hareketlerini sağlar.
• Suyun hareketi daima O.B' ın fazla olduğu yere doğrudur.