Uluslararası Birimler Sistemi - SI Birim Sistemi
International System of Units (SI)
Birimleri gözlemlenebilen doğal olaylara veya fiziksel sabitlere bağlama gereksinimi ve ondalık bir sistem oluşturma çalışmaları düşünsel anlamda kökleri Fransız Devrimi öncesine kadar giden uzun bir serüvendir. Önceleri uzunluk birimi metre için Paristen geçen boylamın kırk milyonda biri standard olarak düşünülmüş, bu amaçla Dünya çevresini ölçmek için yıllar süren, yorucu çalışmalar yapılmıştır. Platinden imal edilen metre ve kilogram standardları, 1799 yılında çıkarılan bir yasayla resmileştirilmiştir. Bu tarihe kadar bir çok bilimsel çalışma yapılmasına ve resmi kararlar alınmasına rağmen Metrik sistemin zorunlu olarak tüm Fransada kullanılması ancak 1 Ocak 1840'a gelindiğide mümkün olmuştur. Fransa hükemetinin 19. yüzyıl ortalarında yaptığı bir dizi tanıtım çalışması ve diplomatik girişimi takiben yapılan bilimsel çalışmaları onaylamak için Metre üzerine diplomatik bir koferans toplanmıştır. Nihayetinde Metre Antlaşması (Metre Convention), 17 ülkeden delegelerin katılımı ile 20 Mayıs 1875'de Paris'te imzalanmıştır.
Antlaşma sonucu, gerekli değişiklikleri onaylamak üzere Metre Antlaşmasına üye ülkelerin delegelerinden oluşan, Ölçü ve Tartılar Genel Konferansı (CGPM, Conférence Générale des Poids et Mesures) adında uluslararası bir örgüt oluşturulmuş olup bugün örgüte Türkiye dahil 51 ülke üyedir. CGPM halen dört yılda bir toplanmaktadır ve son olarak Ekim 2003 de 22. CGPM toplanmıştır. CGPM'ye bağlı olarak çalışan, Uluslararası Ölçü ve Tartılar Komitesi (CIPM, Comité International des Poids et Mesures) bulunur. Bu komite ve alt komiteler gereken değişikleri CGPM ye teklif eder. Ayrıca bu komiteye bağlı, Paris yakınlarındaki Sévres kasabasında çalışan, metroloji ölçümlerin izlenmesi, birimlerin ilgili ülkelere iletimi, alınan kararların yayınlanması ve benzeri konularda sorumlu, Uluslararası Ölçü ve Tartılar Bürosu (BIPM, Bureau International des Poids et Mesures) adında bir kuruluş vardır. 2005 itibarıyla 70'ten fazla uluslararası çalışanı ve 10 milyon euro kadar bütçesi bulunmaktadır.
Uluslararası birimler sistemi (Système International d'Unités) ismi ve tüm dillerde geçerli olmak üzere SI kısaltması, 11. CGPM konferansında kabul edilmiştir (1960). SI sistemi CGPM tarafından alınan kararlar sonucu zaman içinde oluşmuş olup bilimsel ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak dinamik bir şekilde değişmektedir.
Bu gün için SI; seçilen yedi adet temel birim ve bu birimlerinden türetilen çok sayıda birimden oluşmaktadır. İyi tanımlanmış bu temel birimler birbirinden karşılıklı olarak bağımsız kabul edilen niceliklerin birimleridir.
SI Temel birimler
Sırasıyla metre, kilogram, saniye, ampere, kelvin, mole ve candela' dır.
SI Türetilen birimler
Bu yedi temel birimin kombinasyonları olarak tanımlanmaktadır. Yani 1'den başka sayısal faktör kullanmaksızın bu temel birimlerin çarpım ve bölümüyle elde edilir.
Örnek; 1 metre/saniye (m/s) = 1 metre (m) / 1 saniye (s)
Ayrıca ondalık bir sistem olduğundan birimlerin ondalık katlarını, astkatlarını temsil eden standart önekler (prefıxes) ve öneklerin sembolleri de tanımlanmıştır. SI sisteminin en pratik özelliklerinden biri ondalık bir sistem oluşudur. Birimin büyüklüğü 10 sayısının pozitif veya negatif tam sayı kuvvetlerini temsil eden çeşitli önekler kullanılılarak değiştirilebilmekte yani, yeni birimler üretilebilmektedir.
Örnek:
Son düzenleyen Safi; 17 Nisan 2016 22:04
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
