Blaise PASCAL
fransız matematikçi, fizikçi ve yazar
(Clermont, bugün Clermont -Ferrand, 1623 - Paris 1662).
Daha 16 yaşındayken konikler üzerine bir inceleme yazdı, 1642-43'te bir hesap makinesi icat etti.
(Bakınız: Önemli İcatlar - Hesap Makinesi) Amatör olarak matematikle uğraşan babasıyla birlikte Paris Mersenne akademisi'ne.kabul edildi. Toricelli’nin barometre deneyini farklı yüksekliklerde, özellikle de 1648’de Puy-de-Dame’da yineledi; Traitö du vide’i (Boşluk üzerine inceleme), ayrıca sıvıların dengesi ve havanın ağırlığı üzerine iki inceleme yazdı. Babasının ölümünden (1651) sonra kız kardeşi Jacquelıne Port-Royal'e girdi, Pascal ise kibar çevrelere katıldı, Roannez dükü ve talih oyunlarıyla ilgili problemler üzerine dikkatini çeken Mörö şövalyesiyle tanıştı. Pascal'e göre rastlantı geometriye dökülebilirdi. Onun olasılıklar hesabına yaklaşımı, devşirim çözümlemesine, özellikle de "Pascal üçgeni" (Bakınız: Pascal Üçgeninin Sırları)denen aritmetik üçgene dayanır.
Pascal daha sonra sikloit üzerine incelemelere başladı ve Traitö des sinüs du quart du çerde (Çeyrek çemberin sinüsleri üzerine inceleme) adlı yapıtında, beibniz'in de yararlanacağı “karakteristik üçgeni"i buldu. 23 kasım 1654 gecesi kendini dine adamaya karar vererek Port-Royal'e çekildi ve orada, günahlarını çıkaran M. de Sşci ile yaptığı konuşmaları Entretien sur Epictöte et Montaigne'de (Epiktetos ve Montaigne üzerine konuşma) topladı. Les Provinciales (1656 -57) adlı yapıtında cizvitlere karşı Port -Royal’deki dostlarını savunan Pascal, daha sonra, hıristiyanlığın bir savunusu olan ve bugün elimizde ancak dağınık notları bulunan Düşünceler’i (Pensâes) yazmaya girişti. Düşünce ve anlatımın gücü ve kesinliği, gelişkinler çevresinde (iyi ve kötü, sonlu ve sonsuz, inanç ve inayet vb.) yoğunlaşan pascalcı tartışma yönteminin en belirgin özelliğidir.
İlk Hesap Makinesi
Pascal taralından 1642'nln sonuna doğru tasarlanmıy, basit tekerlek davlnmslarl yardımıyla toplama ve çarpma işlemleri yapmaya elverişli makine. 1623'te Wilhelm Schickard tarafından Kepler için gerçekleştirilen benzer bir makineden Pascal'ın haberi yoktu. Pascal, şansölye Söguier'e sunulan kesin bir modeli meydana getirmeden önce (1645’te) 50'den fazla ilkörnek inşa etti.
Pascal İlkesi
hidrolik pres kuramının temelini oluşturan hidrostatik ilkesi. Bu ilke şöyle ifade edilebilir "Denge halindeki sıkıştırılmayan bir sıvı içindeki her tür basınç değişimi tümüyle bütün doğrultularda yayılır."
Pascal teoremi
Geom. Bir öz konik verildiğine ve bunun altı A, B, C, D, E, F noktasından en çok üç çifti çakışık noktalardan oluştuğuna göre, (AB) ile (DE), (BC) ile (EF), (CD) ile (AF) nokta çiftleriyle belirlenen üç kesim noktasının bir doğru üzerinde bulunduğunu ifade eden teorem. Verilen altı nokta için, bunların alındığı sıraya göre, 3'er 3'er kesişen, 60’a kadar Pascal doğrusu elde edilebilir. Bu te oremin karşıtı doğrudur. Pascal teoreminin ikili Brianchon teoremidir.
Kaynak: Büyük Larousse