İnsanların çoğunun sadece bir kitap olarak baktığı İlahi Komedya, aslında görmeyi bilen gözler için içerisinde yoğun bilgiler barındırmaktadır… Konuya girmeden önce Dante hakkında kısaca bilgi verelim…
Dante (1265 – 1321)
Mayıs 1265′de Floransa’da doğan İtalyan yazar Dante Alighieri, 26 Mart 1266′da Durante adıyla vaftiz edildi. 1274′de “Yeni Hayat” ve “İlahi Komedya”da ölümsüzleştireceği Beatrice’yi ilk kez gördü. Asıl adı Bice di Folco Portinari olan Beatrice, daha sonra Simone de’ Bardi’yle evlendi ve 1290 yılında öldü.
1983′de, babasının ölümünden bir yıl sonra, Floransa’nın önde gelen aşk şairlerinden biri olarak üne kavuştu ve şair Guido Cavalcanti’yle yazışmaya başladı. 1285 yılında evlendiği Gemma Donati’den, iki yıl sonra Pietro adında bir çocuk sahibi oldu. 1289 yılında Campaldino Savaşı’nda, Floransalı Guelfoların safında Ghibellinoların şehri Arezzo’ya karşı savaşan Dante, savaştan üç yıl sonra, “Vita nuova” (Yeni Hayat) adlı yapıtını yazdı. Yeni Hayat, Dante’nin 31 şiirini, bu şiirlerin hangi vesilelerle yazıldığına ilişkin açıklamalarını ve şiirlerin yapısal çözümlemelerini içeren bir düzyazı-şiir çalışmasıdır.
Yoğun felsefe çalışmalarına başlayan şair, felsefi konularda şiirler yazmayı da sürdürür bu arada. 1295 yılında Hekim ve Eczacılar Loncası’na üye oldu ve Floransa’nın siyasal yaşamına katıldı. Bu tarihten sonra çeşitli meclislerde görev alan Dante, bu beş yıllık süreç sonucunda altı lonca başkanından biri sıfatıyla Floransa’nın yönetimine seçildi. 1295′de Beyazlar ve Siyahlar olarak ikiye bölünen Guelfolar yüzünden, Floransa’da siyasal uzlaşmayı sağlamak amacıyla, Papa’ya gönderilen üç kişilik kurulun üyesi olarak şehirden uzaklaştığında, önderleri bir süre önce sürgüne gönderilmiş olan Siyah Guelfo grubu iktidarı ele geçirdi.
27 Ocak 1302′de para cezasına çarptırılan ve kamu görevinden men edilen yazar, düzmece bir yolsuzlukla suçlandı ve Toscana bölgesine girmesi yasaklandı. 10 Martta ceza onaylandı ve yakalanması halinde yakılarak idam edilecekti.
2 yıl sonra, mücadelesini tek başına sürdürmeye karar veren Dante, Beyaz Guelfo grubundan sürgün arkadaşlarıyla bağlarını kopardı ve sonraki yıllarda bütün İtalya’yı kapsayan gezilere çıktı. 1304-1308 yılları arasında De vulgari eloquentia (Halkdilinde Belagat) ile Convivio (Şölen) adlı yapıtlarını yazdı. Bu yapıtlardan ilki, dil ve şiir üzerine görüşlerini; ikincisi ise felsefe üzerine düşüncelerini ve felsefi bir bakış açısıyla şiirlerine ilişkin yorumlarını içerir. Dört kitaptan oluşan ve felsefî, siyasî ve ahlâkî konuları içeren Convivio adlı eserinin ikinci kitabı da astronomi ile ilgilidir aynı zamanda. İki yapıtta tamamlanmamıştır.
Bu yapıtlarının hemen ardından 1308′de “Divina Commedia”yı (İlahi Komedya) yazmaya başladı ve ölümünden kısa bir süre öncesine kadar bu yapıt üzerinde çalıştı. Özgün adı Comedia (Komedya) olan bu yapıta “ilahi” nitelemesi sonradan, Rönesans döneminde eklenmiştir. İtalyanca yazılan İlahi Komedya, karşılıksız aşkı Beatrice için yazılan bu destan hem aşkı ve insanı, hem geçmişi, hem kendi güncelliğini anlatıyor, geleceğe uzanan bir sentez oluşturuyordu. Aynı zamanda İlâhi Komedya ile Convivio’da astronomi ve kozmolojiye ilişkin görüşlere de rastlanmaktadır.
İlahi Komedya’dan sonra 1314′de Monarchia’yı (Monarşi) yazan Dante, yönetim biçimini konu aldığı bu yapıtında, papalık-imparatorluk şeklindeki iktidar parçalanmasına karşı tek bir hükümdarın egemenliğini savundu. 1315 Haziran ayında Floransalı sürgünlere suçlarını kabul etmeleri halinde affedilecekleri bildirildi fakat bu öneriyi kabul etmeyen Dante’nin sürgün cezası yeniden onaylandı ve çocukları da ceza kapsamına alındı.
Şair, son yıllarını Verona’da Can Grande della Scala’nın ve Ravenna’da Guido Novello da Polenta’nın saraylarında geçirdi. Quaestio de aqua et terra (Su ve Toprak Sorunu) ile Egloge (Eklogalar) adlı yapıtlarını yazdıktan bir sene sonra, 1321 yılında Ravenna’da öldü.
(Kimkimdir’den alıntıdır)
İlahi Komedya
İlâhi Komedya, Dante’nin Cehennem, Araf ve Cennet’e yaptığı hayalî bir seyahatin öyküsüdür ve burada sunduğu Evren Dizgesi tamamen Batlamyus Dizgesi’ne dayanmaktadır. Dante’ye göre, Yer Evren’in merkezindedir ve hareketsizdir. Yer’in etrafında sırasıyla, Ay, Merkür, Venüs, Güneş, Mars, Jüpiter ve Satürn’ün küreleri bulunur. Satürn küresinden sonra, sabit yıldızlar küresi ve ondan sonra da İlk Hareket Ettirici Küre gelir. Onuncu küre ise, En Yüksek Küre, yani Tanrının Evi’dir. Küreler, Meleklerin yardımı ile hareket eder. Dante, Aristoteles’in etkisi ile Ortakmerkezli Küreler Dizgesi’ni benimsemiş, dışmerkezli kürelerin olmadığını savunmuştur.
Bu arada kimi araştırmacılara göre Dante’nin cehenneme inişi ve oradaki kademelerin Dante’nin inisiyasyon aşamalarıyla doğrudan bağlantılıdır…
Cehennem
Dante’ye göre cehennem dünyanın merkezinde bulunmaktadır.. Cennetten kovulan Şeytan yeryüzüne düştüğünde, Kudüs’ün zıt tarafından dünya’ya çakılır ve günahlarının fazlalığıyla yerin merkezine kadar iner… Şeytan’ın düşerek açtığı bu çukurdan çıkan toprakla da Araf dağı meydana gelir…
7 Nisan 1300 tarihinde karanlık ormanda kaybolan Dante, cehennemde yolculuğuna başlar…
1. Halka ”Limbo”
Yeraltı dünyasının kayıkçısı Kharon ile Akheron Irmağı’nı geçerek buraya ulaşılır…
Cehennemde bulunan tek aydınlık yerdir… Bunun nedeni burada bulunan insanların günahlarından ötürü değil, İsa’dan önce yeryüzünde oldukları için vaftiz edilmemiş olmalarından dolayıdır…
2. Halka ”Şehvet”
Cehennemin yargıcı olan Minos’un günahlarına bakıp, günahlarının çokluğuna göre yolladığı diğer halka şehvet günahından dolayı burada bulunanların halkası olan 2. halkadır… Burada asla kesilmeyen rüzgarlarla insanlara cezaları verilmektedir…
3. Halka ”Oburluk”
Sürekli soğuk yağmur ve çamurlaşmış topraklar içinde cezalarını çeker oburluk günahını işlemiş ruhlar…. 3. Halkaya gönderilen ruhlar cehennemin bekçisi olan üç başlı köpek Kerberos tarafından karşılanır…
4. Halka ”Cimriler Ve Savurganlar”
Cimrilik ve savurganlık günahıyla buraya gönderilmiş olan ruhları Pluton karşılar… Buradaki ruhlar sürekli ağır yüklerini oradan oraya taşımakla cezalandırılmışlardır ve bu yükleri taşırken birbirlerine çarptıkça, kavgaya tutuşup durmaktadırlar…
5. Halka
Acılar nehri Styxden 5. dairenin bekçisi Phlegyas’a (Apollonun Delphoi tapınağını yakan ve kızının ırzına geçen bu kişiyi Dante şeytan kılığına sokar) ulaşılır. Öfke’ye yenik düşenler burada Styxin sularından doğan çamurların içerisinde kendilerini dişlerler. Buradan, içinde sonsuza dek yanacak bir ateş olduğundan kırmızı görülen Dite kentine (Cehennemin daha altta bulunan son 4 dairesini kapsayan bölge) ulaşılır.
6. Halka ”Sapkınlık”
Buraya gönderilen ruhlaı cehennemin üç cadısı karşılar…(Megaira, Alekto ve Tisiphone)
Medusayı anarlar taş kesilmesi için gelenlerin. Sapkınlar burada açık mezarların içinde inlerler. Ve Arasat’tan (Kıyamet gününde ölülerin dirilerek toplanacakları vadi) dönüp mezarlarının kapatılacağı o günü beklerler.
7. Halka ”Saldırganlık”
Minotaurus’un (Minotaur= Girit kıralı Minos’un boğası) öfkesiyle yüzleştikten sonra 7. daireye doğru yol alınır. Karşılarına çıkan kentaurlardan (yarısı at yarısı insan yaratıklar) Akhilleus’u yetiştiren bilgili Kherion, Phlegeton nehrini geçerek yolu bulmaları için Nessos’u (hainliğinden dolayı Herkül tarafından öldürülen kentaur) rehber verir Dante ve Vergilius’un yanına. Saldırganlar bu dairenin üç bölgesinde üç ayrı acı çekerler. Başkalarına acı verenler kan ırmağında haşlanır, canlarına kıyanlar acılı ağaçlara dönüşür ve Tanrı’yı küçümseyerek saldırganlık yapanlar bir ateş yağmuru altında kumlarda yuvarlanırlar. 
