Duyu Organları

Duyu Organları

Deri
Çok katlı epitel dokudan oluşan deride mekanoreseptör ve termoreseptörler bulunur. Deri; epidermis ve dermis olmak üzere iki tabakadan oluşur.

I. Epidermis (Üst deri)
Derinin üst tabakasıdır. Çok katlı keratinleşmiş epitelden oluşmuştur. Keratinli hücreler deriyi vurma çarpma ve mikroorganizmalar gibi etkilere karşı korur. Bu tabaka korun tabakası adını alır. Kan damarları bulunmaz dermişteki damarlardan difüzyonla buraya ulaşan sıvıyla beslenir. İnsanda epidermisin en kalın olduğu yer avuç içi ve ayak tabanıdır.
Epidermisin üst kısmındaki cansız keratin içeren hücreler zamanla dökülür. Epidermisin alt kısmındaki canlı hücreler ise sürekli mitozla bölünerek dökülen hücrelerin yerini alır. Burası melanosit ve merkel hücrelerini içerir.

II. Dermis (Alt deri)
Düzensiz sıkı bağ dokusundan yapılmıştır. Bol miktarda kılcal ve lenf damarı içerir. Düz kas hücreleri, sinirler, duyu reseptörleri Ter ve yağ bezleri yer alır. Yağ bezleri ,yağ salgılar, derinin yumuşak kalmasını sağlar. Bakteri ve mantarlara karşı koruyucu görevi yapar.

Duyu reseptörleri
Deride, derinin bir duyu organı olmasını sağlayan dokunma, ağrı, ısı, basınç ve titreşim duyularını alan reseptörleri vardır.

• Merkel diskleri: Dokunma duyusunu algılar.
• Meissner cisimciği: Dokunma duyusunu algılar.
• Paccini cisimciği: Mekanik değişimleri (Basınç, gerilim) algılar.
• Krause cisimciği: Soğukluk (Vücut ısısından daha düşük ısıyı) duyusunu algılar.
• Ruffini cisimciği: Sıcaklık (Vücut ısısından daha yüksek ısıyı) duyusunu algılar.
• Serbest sinir uçları: Ağrı, dokunma, ba¬sınç ve ısı duyusunu alırlar.

Derinin başlıca görevleri
I. Mikropların vücuda girmesine engel olur.
II. Karada yaşayanlarda su kaybını azaltır. Tatlı sularda yaşayanlarda ise vücuda suyun girmesini önler.
III. Güneş ışığında bulunan mor ötesi ışınları¬nın zararlı etkisinden hücreleri korur. insanda melanin pigmenti deri rengini mey¬dana getirir. İnsanı güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korur. Genellikle kutuplardan ekvatora gidildikçe güneşin zararlı ışınlarını absorbe etmek için bir Adaptasyon olarak bu canlılarda melanin pigmenti artar.
IV. Isı düzenleyicisi olarak görev yapar, sıcakta deride bulunan kılcal damarlar genişleyerek ısı kaybı sağlarken soğukta ise bu damarlar büzülerek ısı kaybı engellenir.
V. Solunuma yardımcı olur. Belli oranda gaz alış verişi yapılır (deri solunumu).
VI. Ter bezleri aracılığıyla yadımlama maddelerini dışarı atarak boşaltıma yardımcı olur) Terin bileşiminde su,tuz ve diğer maddeler bulunur Bileşimi sulandırılmış idrara benzer. Bu nedenle ter bezleri üçüncü böbrek olarak kabul edilir. Aynı zamanda terleme ile vücut sıcaklığının normal seviyede tutulması sağlanmış olur. Eğer deri ısı ayarlama görevini yapamazsa (yanık gibi) ölüm dahi ortaya çıkabilir.
VII. Duyu organı olarak görev yapar.

Ayrıca bakınız:

Deri, Derinin Yapısı ve Görevleri

MsXLabs Üye Girişi