Arama

İklim Nedir? - Tek Mesaj #3

Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
14 Kasım 2009       Mesaj #3
Misafir - avatarı
Ziyaretçi

İklim

Ad:  iklim.jpg
Gösterim: 10490
Boyut:  47.4 KB

Geniş bir bölge içinde ve uzun yıllar boyunca değişmeyen ortalama Hava koşullarına iklim denir.
İklim, bir yerde uzun bir süre boyunca gözlemlenen sıcaklık, nem, hava basıncı, rüzgar, yağış, yağış şekli gibi meteorolojik olayların ortalamasına verilen addır. Hava durumundan farklı olarak iklim, bir yerin meteorolojik olaylarını uzun süreler içinde gözlemler. Bir yerin iklimi o yerin enlemine, yükseltisine, yer şekillerine, kalıcı kar durumuna ve denizlere olan uzaklığına bağlıdır. İklimi inceleyen bilim dalına klimatoloji adı verilir. İklim türleri, sıcaklık ve yağış rejimi gibi durumlara bakılarak sınıflandırılabilir. Ancak günümüzde en çok kullanılan sınıflandırma sistemi, aslen Wladimir Köppen tarafından geliştirilmiş olan Köppen iklim sınıflandırmasıdır. Paleoklimatoloji ise, göl yataklarında ve buzullarda bulunan tortular gibi biyolojik olmayan; yine ağaç halkaları, mercanlar gibi biyolojik kaynaklarla antik iklimleri inceleyen bilim dalıdır. Bu yöntem eski dönemlerde bir yerdeki sıcaklık ve yağış rejimlerini göstermek ve inceleme yapmak için kullanılır. Bu tür çalışmaların sonunda ortaya matematiksel iklim modelleri çıkarılır ve gelecekte iklimin ne derece değişebileceği konusunda tahminler yürütülür.
İklim coğrafi ortamın oluşması ve şekillenmesi ile insanların yaşantı ve etkinlikleri üzerinde önemli rol oynar.
Örneğin bir yerdeki doğal bitki örtüsü, akarsuların özellikleri insanların yaşam tarzları konut tipleri ekonomik etkinliklerinin türü iklimin kontrolü altındadır. İklimi oluşturan çeşitli öğeler vardır. Bunlar sıcaklık, basınç, rüzgarlar, nemlilik ve yağıştır. İklim elemanları adı verilen ve birbirlerini etkileyen bu öğeler arasında ayrılmaz bir ilişki vardır.
İklim olayları Atmosfer içinde gerçekleştiği için öncelikle Atmosfer ve özelliklerinin incelenmesi gerekir.

Atmosfer


Dünya'yı çepeçevre saran Gaz örtüsüne atmosfer denir. Atmosferin alt sınırı kara ve deniz yüzeyleriyle çakışır. Üst sınırını ise yerçekiminin etkisi belirler. Ekvator'dan kutuplara doğru yerçekimi arttığı için atmosferin şekli Dünya'nın şekli gibi küreseldir.

Atmosfer'in Katları


Atmosfer kendini oluşturan Gazların karışımı ve gidişindeki farklılıklar nedeniyle çeşitli katlara ayrılmıştır. Bu katlar yeryüzünden yukarılara doğru troposfer, stratosfer, şemosfer, iyonosfer ve ekzosfer şeklinde sıralanır.

1. Troposfer

  • Atmosferin, yeryüzüne temas eden alt bölümüdür.
  • Tüm gazların % 75'inin bulunduğu bu katmanda yoğunluk en fazladır.
  • Troposfer yerden havaya yansıyan ışınlarla alttan yukarıya doğru ısınır. Bu nedenle alt kısımları daha sıcaktır. Yerden yükseldikçe Sıcaklık her 100 m'de yaklaşık 0,5°C azalır.
  • Su buharının tamamı troposferde bulunduğu için tüm meteorolojik olaylar burada oluşur.
  • Güçlü yatay ve dikey hava hareketleri görülür.
  • Yerden yüksekliği 6 – 16 km arasında değişir.

2. Stratosfer

  • Troposferin üstündeki katmandır.
  • Yatay hava hareketleri görülür.
  • Su buharı hemen hemen hiç bulunmadığı için dikey hava hareketleri oluşamaz. Bu nedenle sıcaklık dağılışı oldukça düzgündür.
  • Sıcaklık her yerde yaklaşık -50°C'dir.
  • Üst sınırı yerden 25 – 30 km yüksekliktedir.

3. Şemosfer

  • Stratosfer ile İyonosfer arasındaki katmandır.
  • Stratosfer ile Şemosfer arasındaki 19-45 km'ler arasında Oksijen Azot haline gelerek ultraviyole ışınlarını tutar.
  • Üst sınırı yerden 80 – 90 km yüksekliktedir.

4. İyonosfer

  • Mor ötesi (ultraviyole) ışınlarının, molekülleri parçalayarak iyonlar haline getirdiği katmandır.
  • Yerçekimi azaldığı için iklim üzerinde belirgin bir etkisi yoktur.
  • Radyo dalgalarını yansıtır
  • Üst sınırı yerden 250 – 300 km yüksekliktedir.

5. Eksosfer (Jeokronyum)

  • En üst tabakadır.
  • Yerçekimi çok azaldığından Gazlar çok seyrektir.
  • Hidrojen ve helyum gibi hafif gazlar bulunur.
  • Atmosfer ile uzay arasında geçiş alanıdır.
  • Kesin sınırı bilinmemekle birlikte üst sınırının yerden yaklaşık 10.000 km yükseklikte olduğu kabul edilmiştir.

Türkiye'deki iklim çeşitleri


Türkiye, iklim kuşaklarından ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer alır. Türkiye'nin coğrafik konumu ve yeryüzünün aldığı şekiller neticesinde ikliminin, farklı özellikte iklim tiplerinin doğmasına yol açmıştır. Kıyı bölgelerinde denizlerin etkisiyle daha ılıman iklim özellikleri görülür. Dağların konumu deniz etkilerinin iç kesimlere girmesini engeller. Bu nedenle iç kesimlerinde karasal iklim özellikleri görülür.
Türkiye'de belli başlı dört ana iklim tipine rastlanır. Bunlar:

1. Step iklimi (Karasal iklim)
Bu iklim tipi, İç Anadolu, Doğu Anadolu'nun büyük bir kısmı, Güneydoğu Anadolu ve Trakya'nın iç kısımlarında görülür.

2. Akdeniz iklimi

Bu iklim tipi, Akdeniz, Ege ve Marmara kıyılarında görülür. Ancak
  • Marmara iklim: Marmara'da görülen Akdeniz ikliminin özellikleri daha serttir.
3. Okyanus (Karadeniz) iklimi
Bu iklim tipi, Karadeniz kıyılarında görülür.

4. Ilıman karasal iklim

Bu iklim tipi Kuzeydoğu Anadolu'daki Erzurum-Kars Bölümü'nde görülür.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen Safi; 29 Temmuz 2016 17:03