Hammurabi Kanunları
Hammurabi Yasaları
günümüze ulaşmış en eksiksiz ve kusursuz Babil yasa derlemesi.
I. Babil hanedanının altıncı hükümdarı Hammurabi döneminin (İÖ 1792-50) sonlarında, onun verdiği yargısal kararların bir araya getirilmesiyle hazırlanmış ve Babil’in koruyucu tanrısı Marduk’un büyük tapınağı Esagila’da dikilen diyorit bir stel üstüne yazılmıştır. Toplam 282 davayla ilgili kararlardan oluşan Hammurabi Yasaları ekonomik koşullara (fiyatlar, gümrük tarifeleri, iş yaşamı, ticaret), aile hukukuna (evlilik ve boşanma), ceza hukukuna (tecavüz, hırsızlık) ve medeni hukuka (kölelik, borç) ilişkin hükümler içerir. Yasalarda öngörülen cezalar suçu işleyen kişinin konumuna ve suçun işlendiği ortama bağlı olarak değişmektedir.
Hammurabi Yasaları’nın kaynağı daha önceki kent toplumlarına yüzyıllar boyunca yol göstermiş olan Sümer hukukudur. Eldeki metin bir Sami dili olan Akad diliyle
yazılmıştır. Günümüze Sümerce yazılmış bir metni ulaşmamışsa da, yasaların tek bir ülkeden çok, daha geniş bir hükümdarlığı kapsama, Sami ve Sümer geleneklerini bütünleştirerek bu halkları kaynaştırma amacı taşıdığı anlaşılmaktadır. Yasalar saray ve din adamları dışında üç sınıfa ayrılan toplumun yapısına uygun düzenlemeler içermekteydi. Öte yandan anlaşmazlıkların aile içinde çözülmesine, yerel göreneklerin temel alınmasına, sınama yoluyla yargılamaya ve kısasa (göze göz, dişe diş) ilişkin bazı ilkel kalıntılara karşın kabile göreneklerinin çok ilerisinde bir gelişme düzeyini yansıtan yasalar kan davası, kişisel misilleme ve kız kaçırmayı yasal bir yol olarak kabul etmiyordu.
Hammurabi Yasaları’nın içeriğine ilişkin en önemli kaynak Fransız Doğubilimci Jean-Vincent Scheil tarafından 1901’de Su- sa’da bulunan ve günümüzde Louvre Müzesi’nde korunan steldir.
kayanak: Ana Britannica
