İngilizce

İngilizce (İngiliz Dili)

Hint-Avrupa (Hint-Ari) dil ailesinin Germen dilleri grubundan olan İngilizce, bugün dünyanın başlıca dilleri arasında en yaygın kullanılanıdır. Kuzey Amerika, İngiliz Adaları, Avustralya, Yeni Zelanda ve Kuzey Afrika Cumhuriyeti başta olmak üzere, dünya nüfusunun beşte birinin ana ya da resmi dili İngilizcedir. Ayrıca uluslararası ticaret, bilimsel araştırma, vb. alanlarda da geçerliliğini sürdürmektedir. Dünyanın yarıdan fazla basın ve yayın iletişim ağı İngilizce yapılmaktadır, turizm konusunda da varlığı yadsınamaz olmuştur.
İngiliz dilinin üç dönemde oluştuğu varsayılır:

Tarihçe

1. Eski İngilizce (Anglosakson Dönemi; İS 450-1100)

Alman kökenli Germenik boylardan Angleler, Saksonlar ve Jutelerin İS 5. yy.da istilasıyla etkinliğini gösteren dört lehçe Northurbrian. Mercian, Kentish ve Batı Sakson oldu. İlk İngiliz boyu sayılan Keltler (Celt), nerdeyse soykırıma uğradığından dillerinden ancak birkaç sözcük kalabildi. 597′deki Roma istilasıyla, İngiliz bilim dilini zenginleştiren Latince kökenli sözcükleri dile getirdi.

2. Orta İngilizce (Normanlar Dönemi; İS 1100-1500)

Viking kökenli Norman istilasının kendilerinden önceki Viking dilinden daha kapsamlı, etkin olduğu görülür. Fransızcanın bir lehçesini konuşan Normanlar, toplumun soylu kesiminde, edebiyat yaşamında, yönetimde Fransızcayı geçerli kıldılar. Yazılı dilden sökülüp” atılan İngilizce, halkın dili olarak yaşamını sürdürdü. Çeşitli dil ve lehçelerle zenginleşen İngilizcenin bu dönemdeki en önemli değişimi, özellikle Fransızcanın da etkisiyle, sözcüklerde genellikle birinci heceye kayan vurgulama dizgesiyle, çekim eklerinin çoğunun atılışı oldu. Dönem sonuna kadar Fransızca ve Latince özellikle yönetim, hukuk, din ve askeri alanlarda İngilizceye binlerce sözcük kattı.

3. Modern (Çağdaş) İngilizce (Shakespeare ve Rönesans Dönemi; İS 1500-1700)

1476′da Caxton’ın İngiltere’ye getirdiği matbaa makinesiyle, İngiliz dilinin belli ölçü ve standartlara sokulmasını zorunlu kıldı. Modern İngilizcenin gelişmesinde en büyük atılım, 1500-1625 arasındaki Rönesans akımıyla oldu. Klasik Çağ!ın klasik dilleri, Latince ve Grekçeyle dilin zenginleşmesi hızlanarak, İngilizce geniş bir anlatım gücü kazandı. Ayrıca İspanyolca, İtalyanca, Fransızcanın da katkısı sürüp gitti. Ancak 1600′lerden başlayarak Klasizmin yabancı dil istilasına karşı oluşan tepki, dilin öz benliğine dönülmesini sağladı. Shakespeare, Spenser, Milton gibi büyük yazarların katkısıyla benliğine kavuşan İngilizcede en büyük değişim, bölgelere göre çok farklılıklar gösteren sözcük okunuş ve yazılışlarının belli kurallara bağlanması akımıydı, ilk çağdaş İngilizcenin kurucusu onurunu taşıyan Shakespeare eserlerinde % 90 (20-25 bin) yerli sözcük kullanarak bu alanda kırılması güç bir rekor elde etti. 14. yy’da İncil’in Latinceden İngilizceye çevrilmesi de, yazım biçimine büyük etki yaptı. Tüm Avrupa’yı saran Rönesans ve Reform hareketlerinin, kitle iletişiminin, eğitim etkinliklerinin, çeşitli buluşların çağdaş İngilizceyi geliştirdiği yadsınamaz. 1700′lü yıllardan başlayarak İngiliz dilini denetim altına almak, düzene sokmak, dilbilgisini kurallara bağlamak gibi çalışmalar yapıldı. İlk gerçek sözlük 1775′te Samuel Johnson tarafından derlendi. Bunu izleyen sözlük ve dilbilgisi kitapları dildeki ilkeleri kesinleştirdi. Bu çağlarda genişleyen İngiliz, Asya ve Afrika sömürgelerinin yerli dillerinden, Amerika’dan yeni sözcükler katılmayı sürdürdü. 20. yy.ın ekonomi, iletişim, teknoloji ve uzay etkinlikleri İngiliz dilini yalnız zenginleştirmekle kalmadı, aynı zamanda yeryüzüne yayılmasını da sağladı. Çağımızda 750.000′i aşkın sözcükle genişlemesini sürdüren İngilizce, konuşmadaki pratikliği, dilbilgisinin karmaşık olmayışı, sözcük üretiminin ve fiil çekiminin kolay oluşu yönünden çoğunluğun yeğlediği ortak dil olma gücünü sürdürmektedir.

MsXLabs Üye Girişi