Ayasofya Kilisesi (İznik)

Bursa’nın İznik ilçesinde, ilk yapımı İS 4. yüzyıla tarihlenen Bizans kilisesi.

İznik’in (Nikaia) Sultan Orhan tarafından alınmasından sonra camiye çevrildi. Bu nedenle Orhan Camisi olarak da bilinir. Daha sonraki yıllarda bir yangın geçirdi ve I. Süleyman (Kanuni) döneminde Mimar Sinan’a onartıldı. Mimar Sinan, yan neflere geniş kemerler açmış ve yapıya bir minare ile çini bezemeler eklemiştir. Kilisenin özgün biçimi üç nefli bir bazilikadır. Yan nefler orta neften ikişer ayak ve bunların yanlarında ikişer sütunla ayrılmıştır.

Orta nef yan neflerden daha yüksektir. 1936’da, İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Enstitüsü tarafından yapılan kazıda, yapıda Bizans dönemine ait taban mozaikleri bulunmuş ve sıva altından fresktiler ortaya çıkarılmıştır. Kısmen onarılan kilisenin girişindeki taban mozaikleri, korunmak için camekân içine alınmıştır.