Nükleer Atık ve Nükleer Atık Yönetimi
MsXLabs.org
“Nükleer Santral atıkları ciddi bir sorundur” yalanının gerçeği nedir?
1000 MW'lık bir nükleer santralde yılda ortalama 25 ton kullanılmış yakıt çubuğu atığı çıkar. Bunun hacimsel değeri bir yemek masası büyüklüğüdür. Bu çubuklar büyük bir havuzda yıllarca toplanır. Dünyada hurda ya da atığı en kıymetli metaller sıralaması şöyledir: ALTIN – URANYUM – PLATİN – GÜMÜŞ ve ALUMİNYUM’DUR. Bu metal atıklarının (hurda) fiyatları Londra metal borsasında belirlenir. Ancak sadece “kullanılmış uranyum çubuk” fiyatları yoktur. Çünkü hiçbir ülke bu hurdaları elinden çıkartmak istemez. Sebebi ise gelişen teknoloji ile çubukların ileride “defalarca kullanılması gerçeğidir.”
Ciddi RADYOAKTİF ATIK sorunu ise yapılan özel nükleer araştırma ve atom ve nötron bombası geliştirmesi esnasında ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle de Nükleer Enerjiyi barışçıl amaçlı kullanmayı isteyen ülkelerin kamuoylarında bu bilgi eksikliği nedeni ile zaman zaman koparılan fırtınaların gerçeklerle ilgisi yoktur. ABD, 103 nükleer santral ile en çok “kullanılmış yakıt stokuna” sahip ülkedir. Bu kullanılmış ya da atık yakıtlara, sürekli talip olan iki alıcı ülke; Fransa ve Rusya maalesef satıcı ülke bulunmaması nedeni ile alım YAPAMAMAKTADIR.
İşte bu gerçekler karşıtlar tarafından, sürekli ört-pas edilerek, atık yakıtlar üzerinden inanılmaz “yalan haberler” yaymaktadırlar. Medya ve yazılı basında ise haber ve programlardaki bilimselliğin temsil oranı da %15-20 seviyesinde olunca “bilgi kirliliğinin” önüne geçmenin güçlüğü daha da kolay anlaşılabilir.
Son gerçek ise daha da çarpıcıdır. Nükleer santraller yapılırken ileride çıkacak yakıt çubuklarını muhafaza edebilecek bir havuz mutlaka yapılır. Son yıllarda bu havuzların kapasitesi 50 yıllık atık yakıtları barındırabilecek kapasitede yapılmaya başlanmıştır. Kısaca ömrü biten santral ile birlikte bu havuz ve içindeki yakıt, sadece basit bir güvenlik koruması ile yıllarca yerinde muhafaza edilebilir. Zamanı ve ihtiyacı halinde atık yakıtlar, “yeniden değerlendirme tesisine” aktarılır. Böylece ortada tartışılacak konunun kalmadığı işin gerçek boyutudur. İşte şimdi “nükleer santrallerdeki” atık sorunundan bahsetmenin ciddiliği konusunu, sizlerin takdirine bırakıyoruz.
Kullanılmış yakıt çubuklarını koruma havuzundaki yerine yerleştirilmesi.
******
Radyoaktif atıklar tıp, endüstri, araştırma gibi değişik uygulama alanlarında değişik aktivite, fiziksel ve kimyasal durumlarda ortaya çıkmaktadırlar.
Radyoaktif atıklar değişik ölçütler çerçevesinde sınıflandırılmaktadırlar. Bir çok ülke, uygulanacak atık yönetiminin gerektirdiği özelliklere bağlı olarak değişik atık sınıflandırma sistemi geliştirmiştir. Atıklar sınıflarının gerektirdiği şekilde işlenmekte ve bertaraf edilmektedirler.
Radyoaktif atıkların uzun süreli depolanması amacıyla yapılan tesislerdeki yaklaşım radyoaktif atıkların konsantre edilmesi ve matris olarak tanımlanan beton, asfalt, cam gibi kapalı ortamlarda saklanmasıdır. Radyoaktif atıklar içlerindeki radyonüklitlerin yarı ömrüne ve diğer özelliklerine bağlı olarak değişik sürelerde depolanmaları gerekir.
Radyoaktif atıklar için yapılan depolama tesisleri kabaca iki grupta toplanabilir; yakın yüzey depolama tesisleri ve derin depolama tesisleri.
Radyoaktif atıkların çevre ve insan sağlığını etkilememesi, insanların ve çevrenin en etkin şekilde korunması amacı ile bütün dünyada çalışmalar sürdürülmektedir. Bu amaçla, radyoaktif atıklar ve atık nihai bertaraf tesislerinin envanterleri, gelecek nesillerin de açık şekilde bilgilendirilmesi ve atık kayıtlarına kolaylıkla ulaşmalarını sağlayacak koşullarda düzenlenir ve saklanır.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı(IAEA) tarafından hazırlanmış olan Joint Convention on the Safety of Spent Fuel Management and on the Safety of Radioactive Waste Management isimli anlaşma ile (Kullanılmış Yakıt ve Radyoaktif Atık Yönetimi Güvenliği Birleşik Sözleşmesi) temel güvenlik ölçütleri; teknik ve yönetimsel açılardan belirlenerek atık güvenliği uluslararası ölçekte güvence altına alınmıştır.
Ülkemizde Radyoaktif Atık Yönetimi ve Depolama tesisleri hususundaki yasal düzenleme 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanununun 4. Maddesinin (f) bendinde ve "Radyasyon Güvenliği Tüzüğünün" 8. Maddesinin (c) bendinde yer almaktadır. Belirtilen yasal yetkiler çerçevesinde TAEK Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi bünyesinde Düşük ve Orta Seviyeli Radyoaktif Atık (LILW) işleme ve geçici depolama tesisi kurulmuş olup, bu tesis faaliyetlerine devam etmektedir.
Son düzenleyen Mira; 11 Haziran 2013 10:08
Sebep: Düzenlendi.
