Şefkat Çiçeği, Mavi Teber (Agapanthus) - Bilimsel sınıflandırma
- Alem: Plantae
- Bölüm: Magnoliophyta
- Sınıf: Liliopsida
- Takım: Asparagales
- Familya: Agapanthaceae
- Cins: Agapanthus
Agapanthus (ya da Şefkat Çiçeği ya da Mavi Teber), 6 ila 10 türü bulunan Güney Afrika bitkisidir. Alliaceae familyasında ya da Agapanthaceae familyasında kabul edilirler.
Bu bitki her yıl ilkbahar ve yaz aylarında kısa bir süreliğine mavi çiçeklerini açtırır ve bu çiçekleriyle uzunluğu 1 metreye kadar ulaşır. Normalde de 60 santim uzunluğundadır.
Önemli Türleri:
Agapanthus africanus (En Fazla Yetiştirilen Türdür)
Agapanthus campanulatus 
Agapanthus caulescens 
Agapanthus coddii (Blue Lily) 
Agapanthus dyeri 
Agapanthus inapertus 
Agapanthus nutans 
Agapanthus praecox 
Agapanthus walshii 
Ekolojik İstekleri:
Aydınlık havadar yarı gölge veya güneşli ortamlarda yetiştirilebilir.2-3 yılda bir saksı
değiştirilmelidir.
Saksılarda veya fıçılarda kullanılacak Harç:
3 kısım bahçe toprağı
1 kısım ahır gübresi
1 kısım yaptak çürüntüsü
1/2 kısım kum karışımı
Agapanthus Üretimi:
Ayırma ve tohumla olur. Tohumla üretim zor iştir. Bitki ancak 5 yıl sonra çiçek açabilir. Ayırma ile üretim çiçeklenmeden sonra sonbaharda veya ilkbaharda mart ayında uygulanır. Ana bitkinin yanında meydana gelen yavru bitkiler keskin bir bıçakla alınır.
Yara yerlerine çürümelerini önlemek için odun kömürü tozu serpilir. Yavru bitkiler harç içine ve küçük saksılara dikilirler.
Yeşil kalanın üstü kışın kalın bir yaprak tabakası ile örtülmelidir. Isı -4 ºC'nin altına düşerse yaprakları bozulur ancak, yeniden düzelir. Bahçe de dolgun güneşte iyi olurlar.
Hafif gölgeden pek etkilenmezler. İstenen her zamanda 60 cm. mesafe ile dikimi yapılabilir. Kök uçları hemen toprak yüzeyinde olmalıdır. Büyüme halindeyken ilkbahar veya yazın iki ayda bir suni gübre verilir.
Yılın diğer zamanında suni gübre verilmemelidir. Kökler saçaklanıp sarmaşık bir hal alındığında rahatsız edilmezse daha zengin çiçeklenirler. Ilıman iklimlerde küplerde yetiştirilebilir. Tahta küp kullanılmalıdır. Toprak saksıyı kökler çatlatır. 1 kısım bahçe toprağı, 1 kısım bahçe torfu ve 1 kısım kaba kum, biraz da kireç taşı tozu karışımı toprak olarak kullanılır. Gelişme halinde bolca sulanır
Agapanthus, maviden mora küçük çiçeklerin uzun bir sap ucunda buket halinde
tamamlayıcı koyu yeşil kılıç gibi kalabalık yaprak grubuyla çok etkileyici bir bitkidir.
Her türlü suyu geçirgen topraklarda güneşten yarı gölgeye hatta ağaç diplerinde karmaşık köklerle bile mutlu yaşayabilir.
İstanbul’dan Mersin’e ılıman sıcak iklimlerde gelişebilir. Agapanthus‘un bir özelliği var. Yazın bitki kökleri rutubetli olmalı, kışın da toprakta kuru kalmalı. Çiçek açabilmesi için bol miktarda çok sıkışık dikilmelidir. Serbest bırakılan kökler çiçek açmaz. Bahçenizde böyle durumda olan bitkileriniz varsa biraraya toplayın. Agapanthus saksıda da yetişebilir. Ama saksıyı da küçük tutun. Büyütmeyin, yoksa o canım çiçekleri göremezsiniz. Dikeceğiniz bu bitkiler çok uzun yaşar. Kışın kısa süreli de olsa kar yağışına dayanabilir. Çoğaltılması da kolay. Kışın ya da ilkbaharda kökten ayırmalar yapın. Ama bu yeni fidelerden ilk yaz için çiçek beklemeyin. Mavi - mor çiçekler geçtikten sonra tohumlar gelişmeye başlar. Yaz sonunda tohumları dikebilirsiniz. Gelişmesi de yavaştır. 3 - 4 senede büyüyebilir. Üretimi kökten demiştim ama önemli bir şey var. Ayrılan fidelerin yaprağını yarıya kadar kesin, geliştirmek için sulamaya devam edin (Esas bitkide değil).
Beyaz çiçeklisi, yaprakları ve çiçeği minyatür gibi olanı, alacalı yapraklısı ve kışın tepesi kaybolan baharda tekrar çıkan türleri de sonradan üretilmiştir. Agapanthus‘un doğalı yaz kış yeşil yapraklı kalır.
Bu bitkiyi duvar önlerinde fazla sarı çiçeklerin arasında ya da yürüme bantlarının kenarında gruplar halinde kullanmayı severim. Bugüne kadar gördüğüm en güzel gruplar Büyükada’nın Nizam Plajı tarafında denize kadar uzanan büyük bir arazideydi. Çok uzaktan dev mavilik gördüm. Yakınlaştıkça bitkiyi tanıdım (Öbek büyüdükçe daha ilginç oluyor).
Murat Pilevneli
