Kenevir (Cannabis)
Morfolojik Özellikleri: Kök:
Kenevir 4 m’ye kadar derine inebilen bir, kazık kökle,toprağın 15-20 cm derinliğinde,buna bağlı olarak 80 cm lik boylarıyla ağ şeklinde yayılmış,kuvvetli bir kök sistemine sahiptir.
Sap:
Kenevir yetiştiği çevreye ve çeşidine bağlı olarak 1-16 m arasında boylanabilen,sert otsu bir yapıya sahiptir.Gençken usareli olan kenevir sapı yaşlanınca odunlaşır.Boy erkek kenevirlerde dişilere göre daha uzundur.Beyaz olan odun kısmını,yeşil bir kabuk sarmıştır.
Sapın kesiti,hypocotyl kısmında yuvarlak,bunun üstünde 4,daha yukarıda ise 6 köşelidir.Hatta 4 köşenin her biri üçer çıkıntı meydana getirerek sapın 12 köşeli ve boydan boya oluklu bir görünüm kazanmasına yol açar.
Kenevir sapı,sayısı 9-11 arasında bulunan boğum ve boğum aralarından oluşmuştur. Uzun boylu kenevirlerde boğum araları uzundur.Kenevir bitkisinin boğum araları sapın ortasında en uzun olup,tepeye ve dibe doğru gidildikçe kısalır.Kenevir lifleri,keten liflerine göre daha fazla ligninleşmişlerdir ve ne kadar sık ekilirse ekilsin,keten lifleri kadar ince olmaz.Lif kalitesi bakımından en uygun sap kalınlığı 5-20 mm arasındadır.Kenevir sapının lif oranı % 16-20 lif ürününün % 65’i dişi kenevir lifleridir.
Yaprak:
Kenevir yaprakları,sapın boğumları üzerinde,teknik sap içerisinde karşılıklı,bunun üzerinde ise almaşıklı olarak yer alırlar.Dişi bitkilerde uçtaki çiçek durumu sık yapraklı,erkek bitkilerde uçtaki çiçek durumu çok daha seyrek yapraklıdır.Yaprakçıklar dar uzun ve kenarları kabaca dişlidir.En uzun yaprak ortadadır.Yaprakçıklar sayısı sapın ortasında 9-11 arasındadır.
Çiçekler:
İki evcikli bir bitkidir.Erkek bitkilerde sarımsı-yeşil görünüşlü erkek çiçeklerden oluşan seyrek çiçek salkımları;dişi bitkilerde de yine yeşil görünüşlü dişi çiçeklerden oluşan sık çiçek demetleri,yaprak koltuklarında yer almışlardır.
Erkek bitki üzerinde çiçekler,salkım sapına kısa sapçıklarla birleşmişlerdir.Erkek çiçeklerde en dışta 3 adet koruyucu yaprak,bunların içerisinde 5 adet periant kalıntısı; onlarında içerisinde,ince flamentleri beyaz yuvarlak başçıkları ile 5 adet erkek organ yer alır.
Dişi çiçekler,dişi bitkiler üzerinde,çiçek durumu ekseni üzerinde sapsız olarak,sık, başak benzeri bir şekilde karşılıklı olarak çifter çifter yerleşmişlerdir.Periant kalıntıları birleşerek yumurtalık etrafında fincan şeklinde kesintisiz bir kılıf oluşturmuşlardır.
Meyve ve Tohumu:
Kenevir meyvesi yeşilimsi-kahverengi bir cevizciktir.Cevizcik içerisinde bulunan tohum endospermik olup,embriyo,meyve içerisinde kıvrılmış durumdadır.Tohumun bünyesinde % 30-35 yağ,% 22-23 protein ve % 21 civarında da karbonhidrat bulunur.
Esrar:
Esrar,etkin maddeleri cannabinol,cannabidol ve tetrahyrocannabinol olan ve kenevir bitkisinin her yanına dağılmış bulunan salgı tüylerince salgılanan kendine has kokusuyla, yapışkan reçinemsi bir maddedir.Salgı tüyleri bitkilerin uç kısımlarında daha yoğun bir vaziyettedir.
Esrar elde etmek için kenevir seyrek ekilir.Erkek bitkiler aradan çekilerek dişi bitkilerin uzun süre tarlada kalmaları sağlanır.
