Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs

Çanakkale Boğazı


Gelibolu Yarımadası ile Anadolu kıyıları sırasında, Marmara Denizi'ni Ege Denizi'ne bağlayan boğaz. Yaklaşık 65 km. uzunluğuyla İstanbul Boğazı'nın iki katıdır. En geniş yeri 6.5 km, en dar yeri 1,3 km.dir. Boğazın karşılıklı kıyıları arasında yer yer darlaşmalar görülür. Çanakkale Boğazı'nın dibinde, 60 m. derinliğinde bir oluk, boğazı baştan başa geçer. Yer yer daha derin çukurlara da rastlanır. Çanakkale Boğazı'nda da İstanbul Boğazı'nda olduğu gibi iki türlü akıntı vardır. Az tuzlu üst akıntı ve çok tuzlu alt akıntı. Üst akıntı kuzey-güney doğrultusunda, alt akıntı güney-kuzey doğrultusundadır. Çanakkale Boğazı'nın eğimi, İstanbul Boğazı'ndan azdır. Bu yüzden akıntı da fazla değildir. Ancak lodoslu günlerde üst akıntının hızı iyice artar ve bir üst akıntı hareketi belirir. Çanakkale Boğazı'nın kıyılarındaki bitki örtüsü genellikle Akdeniz Bölgesi'nin alçak yörelerinde görülen "maki"lerdir. Çok önemli olan coğrafî yeri nedeniyle tarihin en eski çağlarından beri çeşitli askerî hareketlere sahne olmuştur. Bunlardan sonuncusu ve en önemlilerinden biri de I. Dünya Savaşı'nda, 1915'te Türkiye'nin İtilâf Devletleri donanmalarına karşı kazandığı deniz savaşıdır.