Cavid Erginsoy

(d. 20 Mayıs 1924, Ankara - ö. 6 Aralık 1967, Ankara)
yarıiletkenler konusunda çalışan ve yüklü parçacıkların kristallerde kanatlanmasına ilişkin bir kuram geliştiren fizikçi.

Londra Üniversitcsi’nde elektrik mühendisliği öğrenimi gördü (1946). 1952’de aynı üniversiteye bağlı Oueen Mary College’da fizik doktoru oldu. Türkiye’ye dönünce Sarıyar Hidroelektrik Santralı Projesi’nde görevlendirildi ve Etibank’ın Atom Enerjisi Etüd Dairesi.başkanlığına getirildi. 1957-58 ders yılında İstanbul Teknik Üniversitesinde (ITÜ) öğretim üyeliği yaptı. Daha sonra 1962’ye değin Viyana’daki Üluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nda (IAEA) uzman ve danışman olarak çalıştı. Aynı yıl, katilar fiziği alanında araştırmalar yapmak amacıyla ABD’deki Brookhaven Ülusal Laboratuvarı’na geçti. Üç yıl sonra, katilar fiziği araştırma grubunun üyesi olarak kuruluşun sürekli kadrosuna alındı. 1967’de Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin (ODTÜ) çağrısı üzerine konuk profesör olarak Türkiye’ye döndü. Öğretim üyeliği görevinin yanı sıra dekan yardımcılığına da getirildi. Öldüğü yıl, temel bilimler dalında yaptığı çalışmalardan dolayı kendisine TÜBİTAK Bilim Ödülü verildi.

Doktora çalışmasını yaniletkenlik konusunda yapan Erginsoy, germanyum ve silisyumun bu tür özelliklerine ilişkin deneysel çalışmalarını sürdürürken, konunun kuramsal yönüne de eğildi. Kuvantum mekaniğini, yarıiletkenlerdeki yük taşıyıcıların yabancı atomlardan saçılmasına uyguladı ve dünya fizik literatürüne Erginsoy adıyla geçen saçılım formülünü geliştirdi. Türkiye’ye döndükten sonra çalışmalarını atom enerjisi alanında yoğunlaştırarak, Türkiye’de kurulacak ilk araştırma reaktörünün hazırlıklarını gerçekleştirdi. Aynı dönemde İTÜ ve ODTU’de reaktör fiziği dersleri de verdi. Brookhaven Ulusal Laboratuvarı’nın araştırma ekibinde çalışırken yeniden katilar fiziğine yöneldi. Yüklü parçacıkların kristallerden geçerken gösterdiği özellikleri tam olarak açıklayan ve kendisine uluslararası ün kazandıran “kanallanma” kuramı oradaki araştırmalarından doğdu.

Kristalde kanallanan parçacık yörüngelerinin bu kuram yardımıyla tam olarak belirlenebilmesi, bir yandan kristal yapısının daha iyi anlaşılabilmesine, bir yandan da yabancı atomların varlığının ve yerlerinin kolayca saptanabilmesine olanak sağlayarak katilar fiziğinde yeni gelişmelere ortam hazırladı.

Eserleri

1. Yarı İletkenlerde Direnç Teorisi
2. Reaktör Fiziği
3. Kristallerde Radyasyon Hasarı Teorisi
4. Kristallerde Kanallaşma Olayı