Modern Toplumların Hastalığı Varis

Latincede kıvrımlı anlamına gelen " varix " kelimesinden türetilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'nde yaklaşık halkın üçte biri kadarının varis hastası olduğundan söz edilmektedir. Ülkemizde bu rakam dan daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Bazen sadece kozmetik olarak rahatsızlık veren bu hastalık bazen de ilerleyerek daha büyük problemlere neden olabilmektedir. Vücudumuzdaki arterler kanı dokulara iletmektedir.

Venler ise bu dokulardaki kullanılan kanı kalbe tekrar geri götürmektedirler. Bu geri taşıma olayının gerçekleşmesi esnasında bacaklarınızdaki venleriniz yerçekimin doğal gücüne karşı çalışırlar. Bu yerçekimine karşı kanın geri taşınması işlemine venlerinizin gerilen,elastik duvarları,tek yöne izin veren minik kapakçıkları ve de alt bacak kaslarınızın kasılmaları(bu kasılmalar pompa gibi etki yapar) yardımcı olur. Yaşın ilerlemesi ile birlikte venleriniz elastikiyetlerini kaybederler. Bu venlerde gerilmeye , sertleşmeye ve balonlaşmaya neden olur. Bu olayın ardından venlerdeki tek yönlü akıma izin veren minik kapakçıklar işlevlerini düzgün yapamaz hale gelirler. Kalbinize doğru gitmesi gereken kan bu kapakçıklardan geriye doğru kaçma yapar ve venlerinizin sertleşmiş,elastikiyetini kaybetmiş duvarlarını doldurup,dışa doğru zorlayarak ciltte varis görünümünü oluşturur.

Varis konusunda özellikle kadınlar daha talihsizlerdir. Kadınlık hormonları venlerin duvarlarını gevşetmeye ,elastikiyeti bozmaya meyillidir. Hastalık iki cinsiyette de görülse de kadınların üçte ikisinde,erkeklerin de üçte birinde bu hastalığın şikayete neden olduğu bilinmektedir. Spider varislerde (örümcek ağı gibi ince kırmızı) genelde kadınlarda rastlanmaktadır, ve çoğunlukla kozmetik bir problem olduğu sanılsa da,tedavi edilmez ise acıya ,ağrıya ve dahada çoğalmaya yol açabilmektedir. Şikayetler fazla oturma veya fazla ayakta durma neticesinde de artabilmektedir. Hastalık tedavi edilmez ise,ilerleyen safhalarında varis bölgelerinde ödem(cilt altında su toplanması) yol açabilir. Ne yazık ki varislerin ilerlemesi kendiliğinden durmamaktadır ve yaş arttıkça hastalığın gelişimi de bir o kadar hızlanmaktadır. Ayakta fazla kalma, hamilelik, hareket eksikliği,venlere ait hastalıklar,aşırır kilo gibi sebeplerden oluşan basit varisler, kronik (süregen) damar yetmezliğine, daha sonra da varikoz ülser ve büyük kan dolaşımının aşırı zorlanmasına yol açabilmektedir. Hiç şüphesiz varislerin varislerin oluşumunda genetik faktörlerin de önemi vardır. Egzersiz varis oluşumuna yol açmaz! Tam tersine,eksikliği risklidir.Yürüyüş ,yüzme gibi bacak kaslarını çalıştıran egsersizleri haftada 3 gün 30-40 dakika yapmaya özen gösterebilirsiniz. Egzersiz bırakılınca varisler üzerindeki olumlu etki gerileyebilir. Varislerin sadece kozmetık bir problem değil aynı zamanda tedavi edilmesi gereken önemli bir hastalık olduğu artık açıkça bilinmektedir.

Varislere neden olan etkenler:
1. İş yerinde uzun süre oturarak çalışmak
2. İş yerinde çok fazla ayakta ve /veya hareketsiz kalmak,
3. Spor yapmamak,
4. Evle iş arasında araç kullanmak,
5. Yürümekten kaçınmak,çok seyahat etmek,
6. Sigara ve alkol kullanmak,
7. Karaciğer hastalıkları
8. Aşırı sıcaklara maruz kalmak(sıcak banyo,Aşırı güneşlenme,kum banyosu,sıcak çamur banyosu...)
9. Anne ,baba, yakın akrabalarda varis olması
10. Gebelik ve aşırır kilo almak..

vb. durumlar (zamanı genetik faktörlere bağlı olarak) er ya da geç varislere yol açacaktır. Bunlara maruz kalan kişiler kendilerindeki durumun farkına varır varmaz önlem alarak durumun kısa sürede daha kötüye gitmesini önlemiş olur.

Bu durumdaki kişiler için olası bir varis riskinden korunmaları için ise:
Mümkün olan her fırsatta ve uygun olan her ortamda kalp seviyesinin üzerinde olacak şekilde (2-3 yastık) bacaklarınızı dinlendiriniz. ( Günde 3-4 kez10-15 dk.)
Evinize döndüğünüzde baş ve gövdeniz yatar pozisyondayken bacaklarınızı havaya kaldırarak güvenli bir yere dayayınız ve 10-15 dk.istirahat ettiriniz.

Bol bol spor yapması, mümkün olan durumlarda da asansör yerine merdivenleri kullanması ve sigara alkol gibi damar hastalıklarına yol açabilecek etkenlerden uzak durması önerilir.

Seyahatlerde mümkün olduğunca bacaklarınızı kıvırmadan,uzatarak oturabileceğiniz yerleri seçiniz. Uzunseyahatlerde eğer olanak varsa mutlaka iki saatte bir mola veriniz ve ayakta durmak yada oturmak yerine yürüyünüz.Hekiminiz tavsiye ediyorsa,seyahatlerinizde onun saptadığı basınç değerlerine uygunVaris çorapları kullanabilirsiniz. Birçok hasta bacaklarınızdaki varislerden dolayı doktoruna başvurmaktan kaçınmaktadır.Ancak az miktarda hasta çok fazla fiziksel rahatsızlık verdiği için ya da görsel rahatsızlığa neden olduğu için doktora başvurmaktadır. Tedavi konusunda size uygun olanın seçimi için doktorunuza başvurunuz. Şanslıyız ki tedavi artık sadece hastaneye yatmak anlamına gelmiyor. Günümüzde genelde ayakta tedavi olanağı sunulabilmektedir.

Varislerin Tedavisi
Bacak adalesini kuvvetlendiren jimnastik yapılması, ayağın yükseğe kaldırılması, varis çorabı kullanılması, diyet ve yaşam tarzının değiştirilmesi (zayıflama, aşırı oturarak veya ayakta uzun zaman durarak çalışmaktan sakınmak), aşırı sıcaktan korunma, soğuk duş (günde iki kez, topuktan başlayarak yukarı doğru) gibi uygulamalar varislerin ilerlemesini yavaşlattığı gibi hastanın rahatlamasını da sağlayabilir.

SKLEROTERAPİ :
Hastaneye yatmayı gerektirmeyen tedavi yöntemlerinden biridir. Küçük ve orta boyuttaki varislerin içerisine bir solüsyon enjekte edilerek kapatılması esasına dayanır. Bu işlem kanı sağlıklı damarlara yönlendirir. Tedavide bandajlama, kullanılan yöntem ve hastanın uyumun çok önemlidir. enjektör özel olduğundan iğneye bağlı can yanması söz konusu değildir. Varislerin yaygınlığına ve hastanın doku özelliklerine göre tedavi ikişer gün ara ile yaklaşık on ile onbeş dakika süren bacaktaki varis dağılımına bağlı olarak(2-10seans )oluşmaktadır. Her seans sonrası yarım saat yürüyüş yapmanız.Bandajı48 saat boyunca(gece yatarken ve banyoda çıkabilir)kullanmanız önemle tavsiye edilmektedir. Aşağıdaki soruları cevaplayıp doktorunuza danışabilirsiniz:

• Aile bireylerinizden(kendi soyunuzda)herhangi birinde varis var mıdır?
• İlk defa ne zaman varisinizin farkına vardınız?
• Varislerizin çevresi kaşıntılımı ?
• Akşamları bacaklarınız şişiyor mu ?
• Oturmaktan ve ayakta durmaktan bacaklarınız ağrıyor mu ?
• Dinlenirken herhangi bir şikayetiniz var mı ,örneğin geceleri ?
• Yürümek veya yüzmek şikayetlerinizi azaltıyor mu, çoğaltıyor mu
• Acıyı bacağınızın içinde mi,dış yüzünde mi hissediyorsunuz?
• Bacağınıza ani saplanan acı hissediyor musunuz ?
• Bacağınızda sürekli bir ağrı var mı ?
• Kemikleriniz ağrıyor mu , örneğin merdiven çıkarken ?
• Ayak tırnaklarınızda herhangi bir problem dikkatinizi çekiyor mu ?
• Bacaklarınızdaki varise benzettiğiniz oluşumlar sizi görsel olarak rahatsız ediyor mu ?