DİNAMOMETRE

a. (fr. dynamometre' den). Teknol. ve Ölçbil. Kuvvet ya da kuvvet çiftini ölçmeye yarayan aygıt.

—Elektrotekn. Elektrikti dinamometre, Güç Ölçer'in eşanlamlısı

—ANSİKL. Teknol. ve Ölçbil. Dinamometrelerin büyük bir bölümünde, ölçülecek kuvvet bir yayın gerilmesiyle dengelenir; bu yayın çok değişik biçimleri vardır: kendi üzerine katlanmış çelik lama, helis yay, kapalı halka vb. Yayın biçim değişimi, küçük bir cetvel ya da kadranla doğrudan ölçülür ve gereğinde büyütücü bir kaldıraç sistemi kullanılabilir; genellikle, yayın özenle seçilmiş noktalarına, gerilme ölçekleri yerleştirilir ve bunların elektrik direncinin değişimleri ölçülür; titreşen telli dinamometreler'de gerilme kuvvetini ölçen gerilmiş bir telin çınlama frekansıdır. Dinamometrelerin bir başka türünde de kuvvetlerin etkisi altındaki gereçlerde görülen piezoelektriklik, manyetik daralma, ışılesneklik gibi olaylara başvurulur Buna karşılık sözkonusu kuvvet, bilinen bir kuvvetle (elektrodinamik, pnömatik) karşılaştırılarak da ölçülebilir. Burulmak dinamometreler gerilen bir telin ya da sarmal bir yayın burulması sonucu kuvvet çiftini ölçer. Dinamometrik frenler (Prony freni) dönen bir makinenin devindirici etkisini soğurmayı ve elde edilen kuvvet çiftini ölçerek gücü hesaplamayı sağlar.

DİNAMOMETRELİ

sıf. Dinamometre ile donatılmış aygıtlar için kullanılır.
—Dy. Dinamometren vagon, bir lokomotifin farklı cer kuvvetlerini ve öteki özelliklerini (hız, çeşitli sıcaklıklar, sıkıştırılmış hava basıncı, gerilimler, tüketim vb.) ölçmeye ve kaydetmeye yarayan taşıt.

DİNAMOMETRİ

a (fr dynamomĞtrie). Teknol. ve Ölçbil. Kuvvetleri dinamometre kullanarak değerlendirme ve karşılaştırma. (Eşanl. KUVVETOLÇÜM.)
—Biyol. Kas gücünün ölçülmesine yarayan yöntemlerin tümü.

DİNAMOMETRİK

sıf. (fr. dynamomötrigue). Mak. san. Bir kuvveti ya da kuvvet çiftini ölçen aygıtlar için kullanılır. ll Dinamometrik anahtar, sıkma kuvvet çiftini önceden belirlenmiş bir değerde sınırlayan ve kuvvet etkisini bir göstergeyle belirten sıkma anahtarı. (Anahtar bir tırnağın konumu değiştirilerek ayarlanır ve istenilen kuvvet çiftine ulaşıldığında tırnak boşalır.)