LEFF -Ü NEŞR (Açma ve Yayma)


Leff ü Neşr,söz simetrisi. genellikle bir beyit içinde birinci dizede en az iki şeyi söyleyip ikinci dizede bunlarla ilgili benzerlik ve karşılıkları verme sanatıdır.

Örnekler:

bakıp ol şuh ile naz u niyaze meşkederiz
gülün tebessümüne bülbülün terasine


Bağ-ı dehrin hem baharın hem hazanın görmüşüz.
Bir neşatın da gamın da rüzgarın görmüşüz.



Bâran değil, şafak değil, ebr-i seher değil
Gözyaşıdır, ciğer kanıdır, dâd-ı ah’tır.

İkiye ayılır:
Düzenli leff ü neşr
Düzensiz leff ü neşr


Düzenli leff ü neşr (mürettep), leff ü neşr söz sanatının bir türüdür. Eğer parallelik kurulan öğeler, aynı sıra ilişkisi ile verilirse buna düzenli leff ü neşr denir. Batı edebiyatındaki karşılığı "parallelizm"dir.

Hakir olduysa millet, şanına noksan gelir sanma
Yere düşmekle cevher, sakıt olmaz kadr ü kıymetten
(Ziya Paşa)

İşte gördüğünüz üzere, savaş ve barışa işaret olarak, bir elimizde kan dökücü mızrak, bir elimizde de zeytin dalı var; İkisinden birini seçerek kabul buyurunuz.
(Kâmil Paşa)


Düzensiz leff ü neşr (müşevveş), leff ü neşr söz sanatının bir türüdür. Eğer parallelik kurulan öğeler, ters bir sıra ilişkisi ile verilirse ya da sıra ilişkisi bulunmazsa buna düzensiz leff ü neşr denir. Batı edebiyatındaki karşılığı "kiyazma"dır.

Deli eder insanı bu deniz, bu gökyüzü
Göz kırpar yıldızlar, türküler söyler balıklar
(Cahit Öztürk)

Kaynak