Edebiyat-ı Cedide

Başlıca temsilcileri arasında Tevfik Fikret, Halit Ziya Uşaklıgil, Cenap Şahabettin, Mehmet Rauf ve Hüseyin Cahit Yalçın'ın bulunduğu, Serveti Fünun Edebiyatı adıyla da bilinen edebiyat akımı. Yayın organı Serveti Fünun dergisidir. 1896-1901 yılları arasında etkin olmuştur. Edebiyatı Cedide (Yeni Edebiyat) kavramını ilk kez Tanzimat sonrası Batı'ya açılan Türk edebiyatını nitelemek amacıyla eski edebiyat (edebiyatı atika) kavramının karşıtı olarak Namık Kemal kullanmıştır. Serveti Fünuncuların bir topluluk oluşturmaları ve kendi yapıtları, sanat anlayışları için bu sözü benimsemeleri, kendilerine ad edinmeleri, ayrıca eski-yeni tartışmasının bu dönemde kümelenmelere yol açması, sonradan edebiyat tarihçileri tarafından da Serveti Fünun Edebiyatı'nın bu adla anılmasına yol açmıştır.

Serveti Fünunculara gelinceye dek yenilikçiler bir topluluk oluşturabilmiş değillerdir. Ama divan edebiyatına karşı çıkarak yeni bir edebiyat oluşturmaya çalışmaları göz önüne alınırsa, Edebiyatı Cedide kavramının genelde Tanzimat sonrası Türk edebiyatı için kullanılması da yanlış sayılmaz. Edebiyatı Cedideciler sanat anlayışı bakımından Fransız edebiyatını örnek almış, gerçekçilik (realizm), doğalcılık (natüralizm), parnasizm ve simgecilik (sembolizm) akımlarının etkisinde kalmışlardır.

Bir ölçüde II. Abdülhamit'in baskı rejimi nedeniyle toplumsal konulardan uzak durulmuş, "sanat için sanat" düşüncesi benimsenmiştir.Kullanılan dil tamlamalarla yüklü, süslü bir dildir. Bireysel duygular, aşk, ölüm, yalnızlık gibi temalar, yaşanılan ortamdan uzaklaşmak, kaçmak isteği edebiyatın başlıca konularını oluşturmuştur. Öykü ve romanda ise Fransız gerçekçileriyle doğalcıları örnek alındığı için gerçekçi ürünler verilmiştir. Şiirde olduğu gibi süslü bir dil benimsenmekle birlikte, anlatım ve roman tekniğinin geliştiği görülür.