Girişim
Benzer ya da birbiriyle ilintili iki ya da ikiden çok dalga hareketinin, dalgaların genliğinde yeni bir biçim oluşturmak üzere etkileşmesi.
Ses, ışık, su dalgaları gibi her türlü dalga hareketinde girişim meydana gelebilir. Çoğu kez bir noktada girişim sonucunda oluşan yeni genlik, dalgaların o noktadaki genliklerinin toplamına eşittir. Girişen dalgalar arasında faz farkları varsa, belirli girişim şekilleri oluşabilir.
Girişim en iyi ışıkta gözlenir. Bir kaynaktan çıkıp topluiğne deliği kadar küçük bir delikten geçerek, yine aynı küçüklükte ve birbirine yakın iki delikten daha geçmek durumunda bırakılan ışık, karşısındaki bir ekranda art arda karanlık ve aydınlık çizgiler oluşturur. Bu olaya ışığın girişimi, karanlık ve aydınlık kuşaklara da girişim saçakları denir. İlk kez 1801'de Thomas Young bu durumu gözlemiş, bu ve buna benzer girişim saçakları, Fresnel ve Young'ı, ışığı, dalga kuramıyla açıklamaya yöneltmiştir. Girişimin meydana gelmesi için ışık demetinin homojen olması (bu nedenle eskiden tek kaynaktan çıkan ışık kullanılırdı; günümüzdeyse iki lazerden yararlanılır), ışık demetleri arasındaki açının çok büyük olmaması, demetlerin birbirleriyle dik açı oluşturacak biçimde polarılmış olmaması ve şiddetlerinin hemen hemen aynı olması gerekir.
Girişen iki ışık demetinin katettikleri yollar arasındaki fark, dalga boylarının tam katlarına eşitse aydınlık bir saçak oluşur. Aralarında 180°lik faz farkı varsa, yani katettikleri yollar arasındaki fark, yarım dalga boylarının tamkatlarına eşitse, karanlık bir saçak oluşur.
Sabun köpüğü ya da su yüzeyindeki yağ gibi ince filmler de beyaz ışığı yansıtırken, çeşitli renkler ortaya çıkarır ve monokromatik ışıkta saçaklar oluştururlar. Bu durumda, ön ve arka yüzeylerden yansıyan ışınlar arasındaki faz farkına bağlı olarak bazı doğrultularda karanlık, bazı doğrultulardaysa aydınlık saçaklar meydana gelir. İnce filmlerin verdiği renkli kuşakların belli bir biçiminin olmayışı, film kalınlığının düzensizliğinden ötürüdür. Laboratuvarlarda yapılan girişim deneyleriyle dalga boyları ölçülebilir. En duyarlı ölçümler, girişimölçerlerle yapılır.
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
