Göktürkçe (Köktürkçe)

Göktürkçe ya da Köktürkçe, Türkçenin bilinen ve yazılı metinleri ele geçirilebilen en eski dönemindeki dile verilen isimdir.

Türkçenin bilinen ve yazılı metinleri ele geçen en eski dönemi. Göktürkçe terimi genel olarak Orhon ve Yenisey Yazıtları'nın dili için kullanılmaktadır.

Göktürkçe, M.S. 7. yüzyılda Moğolistan'da yaşayan Göktürkler'in (Tukyular da denir) konuşup yazdığı dildir. Göktürkçe yazılı belgeler 2. Göktürk Devleti döneminden kaldığından Göktürkçe kağanlığın resmî dili hâlinde olmuştur.

Göktürk alfabesinin kökeni konusunda değişik görüşler ileri sunulmuştur. Kimi Türkolog ve dil bilimciler bu alfabenin "Run" harflerinden ya da Likya, Hitit alfabelerinden türetildiği görüşünü savunmuşlardır. Bazı diğer bilim adamları da Türk damgalarından doğduğu görüşünün benimsemişlerdir.

Göktürk yazıtlarındaki harfleri çözmeyi başaran bilgin, Danimarkalı Vilhelm Thomsen'dir.
Göktürkçede 38 harf vardır. Bunlardan dördü ünlü, otuz dördü de ünsüzdür. Üç tane de harf bileşiği vardır: lt, nç ve nt. Göktürkçede harfler birbirlerine bitişik yazılmamışlardır; kelimeler, aralarına üst üste iki nokta konularak ayrılmıştır. Sözcük başında ve içinde de ünlüler yazılmamıştır. Buna karşılık sözcük sonundaki ünlüler daima belirtilmiştir.

Bugün Türk lehçelerinin hemen hepsinde görülen nitelikler (sözcükler, ekler, sözdizimi vb.) Göktürkçeye kadar dayanmaktadır.

Göktürk Türkçesi: Üze teŋri basmasar, asra yer telinmeser, Türk bodun iliŋin törüŋin kim artatı udaçı erdi?
Türkiye Türkçesi: Üstten gök basmasa, altta yer delinmese, Türk milleti, ilini töreni kim bozabilecek idi?
Tuva Türkçesi: Üstten deer basbas bolza, aldından çer dejilbes bolza, Türk çonnarı, çurttun hooyluzun kım üreer?

Ad: Adsız.jpg
Gösterim: 3659
Boyut: 59.5 KB

Vikipedi

MsXLabs Üye Girişi