Türk Tarih Kurumu

Türk tarihi ve Türkiye tarihi konularında araştırmalar yapmak ve yayınlamakla vazifeli kamu kurumu. Osmanlı Devleti zamanında faaliyet gösteren Tarih-i Osmani Encümeni adlı cemiyetin yerine Cumhuriyetten sonra Türk Tarih Encümeni kuruldu. 23 Nisan 1930 da toplanan Türk Ocakları 6. Kurultayı’nda Atatürk’ün emri doğrultusunda Türk Tarih Encümeni yerine Türk Tarihi Tedkik Heyeti adlı bir komisyonun kurulması kararlaştırıldı.

Ankara’da Türk Ocakları Merkez Heyetine bağlı olarak kurulan komisyon, 4 Haziran 1930’da çalışmaya başladı. 1931’de Türk Ocakları kapatılınca bu komisyon, 15 Nisan 1931’de tüzel kişiliği olan Türk Tarihi Tedkik Cemiyeti adlı bir dernek durumuna getirildi.

Tüzüğünde amacı, Türk tarihiyle Türkiye tarihi ve bunlarla ilgili konuları incelemek ve elde edilen neticeleri her türlü yolla yaymak biçiminde belirtilen Türk Tarih Tedkik Cemiyeti ilk tarih kongresini 1932’de topladı. Bunu her beş yılda bir toplanan kongreler takip etti. Cemiyetin adı 3 Ekim 1935’te Türk Tarih Kurumu olarak değiştirildi. Yeni buluş ve görüşlerin ortaya konması ve tartışılması için kongreler düzenlemek, kazı ve araştırmalar yoluyla yeni belgeler sağlamak gibi gayeleri de olan kurum, 1935’ten sonra yoğun arkeolojik araştırmaları yürüttü. Gerçekleştirilen 54 ayrı kazıyla Anadolu tarihinin erken dönemleriyle ilgili çok önemli bilgilere ulaşıldı. Her beş yılda bir milletlerarası nitelikte Türk Tarih Kongresini topladı. Bu kongrelerde çok sayıda bildiriler sunuldu. Yayıncılık alanında da 111 ayrı dizide eserler yayınladı.

Kuruluşundan 1983 senesine kadar 400’ü aşkın kitap yayımladı. Üç ayda bir Belleten, altı ayda bir Belgeler adlı bilimsel araştırma ve bildiri dergilerini çıkardı. Türk Tarih Kurumu Kitaplığı Ankara’da Millî Kütüphaneden sonra en zengin kütüphane durumuna geldi. 12 Eylül 1980 harekatından sonra Ağustos 1983’te Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumunun kurulmasıyla, Türk Tarih Kurumunun da bu kuruma bağlanması kararlaştırıldı. Halen Ankara’da bulunan kurumun merkez binası yanında bir basımevi ve bir kütüphanesi vardır. Kurum üç ayda bir Belleten adlı dergi yayımlamaktadır.