Osmanlı Türkçesi Sözlüğü (Osmanlıca - Türkçe Sözlük)

D

dâ: hastalık.
daavât: dualar.
dâbb: kertenkele.
dâbbe: yürüyen yaratık.
dâbbetülarz: âhirzaman alâmeti olan bir yaratık.
dâcin: bir nevi kuş.
dâd: vergi, ihsan.
dâdıezel: Allah vergisi.
dâdıhak: Hak vergisi.
dâfi: defeden, savan.
dâfia: defetme, savma.
dâğdağa: gürültü patırtı.
dâğdâr: yanık, yaralı.
dağvârî: dağ gibi.
dâhî: üstün yetenekli.
dâhil: iç, içeri, içinde.
dahîl: yabancı, sığıntı.
dahîlek: sana sığınırım.
dâhilî: içe ait, içle ilgili.
dâhiliye: içle ilgili olan, iç işleri.
dâhiyâne: dahice, gayet zekice.
dahiye: felâket, büyük belâ.
dahiye: üstün yetenekli kimse.
dahl: girme, etki.
dâî: duacı, çağıran.
dâil: sapıtmış, azgın.
dâim: devam eden, süren.
dâima: devamlı olarak.
daimî: devamlı, sürekli.
dâir: ilgili, devreden.
dâire: saha, alan, geometrik şekil, resmi kurum.
dâirevârî: daire gibi.
dâirevî: daire şeklinde.
dakik: pek ince.
dakika: pek ince olan, zaman birimi.
dalâl: sapıklık, haktan ayrılık.
dalalet: sapkınlık, islâmdan ayrılma, şaşkınlık.
dalaletâlûd: sapkınlık karışık.
dalaletpîşe: sapkınlık yolunu tutmuş.
dalkavuk: menfaati için hoş görünmeye çalışan, yağcılık ve soytarılık eden.
dâll: delil olan, yol gösteren.
dall: sapan, sapıtan.
dalle: sapanlar, sapıtanlar.
dallîn: sapkınlar.
dâlliyet: delil olma, yol gösterme.
dâm: tuzak, hile, tavan.
damar: kan borusu, yaradılış, huy.
dâmen: etek.
damga: işaret, bellik.
dânâ: bilgili, âlim.
dâne: tane, tohum.
dantela: tentene, dantel.
dâr: yer, ev, yurt.
darağacı: idam sehpası.
darb: vurma, çarpma.
darbe: tek vuruş.
darbhane: para basılan yer.
darbımesel: atasözü.
dâreyn: her iki dünya.
dârıharb: savaş yeri, düşman ülkesi.
dâri: acı bir bitki.
dârib: vuran, döven.
dârülfünûn: fenler yeri, üniversite.
dârülharb: savaş yeri, düşman ülkesi.
Dârülhikmet: Osmanlılar zamanında fetva ile vazifeli ilmi bir kuruluş.
dârülhizmet: hizmet yeri.
dârülikab: azap yeri, cehennem.
dârülislâm: Müslümanların huzur içinde yaşadığı yer.
Dârüsselâm: kurtuluş ve güven yeri, cennet.
dâsıtân: destan, meşhur hikâye.
dâsıtâne: destan gibi olan.
dâussılâ: vatan hasreti.
dâva: savunulan düşünce, hak talebi, önemli mesele.
dâvet: çağrı.
dâvetname: davet mektubu.
Dâvûd: büyük bir peygamber.
Dâvûdvârî: Davut alehisselâm gibi.
dâye: dadı, çocuk bakıcısı.
debdebe: gösteriş gürültüsü, görkem.
debretmek: kımıldatmak.
deccâl: kıyametten önce ortaya çıkarak yandaşlarıyla birlikte dini yıkmaya çalışan azgın kimse.
deccâlâne: deccal gibi.
deccâliyet: din yıkıcı deccalın ilkeleriyle hareket edenlerin oluşturduğu mânevî şahsiyet.
def: savma, savuşturma.
defâ: kez, kere.
defâât: defalar, kereler.
defâin: defineler.
defâten: birdenbire.
defî: bir anda.
defîne: yere gömülmüş kıymetli eşya.
defn: gömme.
defnetmek: gömmek.
defterdâr: defterci, defter tutan.
dehâ: üstün zekâ.
dehâlet: girme, sığınma.
dehân: ağız.
dehlîz: dar ve uzun geçit.
dehr: zaman, devir.
dehrî: zamanla ilgili, kıyamete inanmayan îmansız felsefeci.
dehriyye: dünyanın sonsuzluğuna inanan felsefecilerin yolu.
dehriyyûn: zamanı tanrılaştıran îmansız felsefeciler.
dehşet: ruhu birden kaplayan korku.
dehşetengiz: korku verici.
dejenere: bozulma, soysuzlaşma.
dek: hile, oyun.
dekaik: incelikler.
dekk: ufalanma.
delâil: deliller, kanıtlar.
delâlat: delâletler, delil olmalar.
delâlet: delil olma, yol gösterme.
delâleten: delil olarak, yol göstererek.
delîl: yol gösterici, kanıt.
dellâl: yüksek sesle ilan eden, duyuran.
delv: kova burcu.
dem: kan, zaman, konu, kıvam.
demâ: her zaman.
demâdem: zaman zaman.
demagoji: güzel sözlerle halkı kandırma siyaseti.
dembedem: zaman zaman.
demdeme: vızıltı, ses.
demode: modası geçmiş.
demokrasi: yöneticilerin halk tarafından seçildiği idare şekli.
demvurmak: söz etmek.
denâet: alçaklık.
denî: alçak.
deniye: alçak olan.
depresyon: ruhî çöküntü.
der: "içine, içinde" mânâsında ön ek.
derâkab: hemen, derhâl.
derârî: parlak yıldızlar, renkli şeyler.
derc: içine alma, sokma.
dercân: canına sokma, içine alma.
derd: dert, hastalık, üzüntü, dilek, mesele.
derdmend: derdi olan.
derecât: dereceler, yukarı katlar.
derece: gitgide yükselen durumların her biri, kerte.
derekab: hemen ardından.
derekât: derekeler, aşağı katlar.
dereke: gitgide alçalan durumların her biri.
dergâh: mak*** tekke.
derhâtır: hatırlama.
derk: anlama, kavrama.
derketmek: anlamak, kavramak.
dermân: ilaç, çare, güç.
dermeyân: ortada, ortaya.
derpey: ardı sıra.
Dersaadet: istanbul.
dershane: ders okunan yer.
dersiâmm: herkese ders verebilen hoca.
deruhte: üzerine alma, yüklenme.
derûn: iç, gönül.
derûnî: içle ilgili, içten.
derviş: yaşayışını tarikatının edeplerine uyduran kalender kimse.
derya: deniz.
desâis: desiseler, hileler, oyunlar.
desâtir: düsturlar, ilkeler.
desîse: hile, oyun.
dessas: hileci, oyuncu, aldatıcı.
dessasâne: hileci, aldatıcı gibi.
dest: el.
destan: kahramanlık hikâyesi.
destbedest: el ele.
deste: demet, tutam.
destek: dayanak.
destgâh: tezgâh, işyeri.
destûr: izin.
dev: masallarda geçen korkutucu varlık.
devâ: ilaç.
devâen: ilaç olsun diye.
devâhî: büyük belâlar, üstün zekâlılar.
devâir: daireler, işyerleri.
devam: sürüp gitme.
deverân: dönme, dolaşım.
devir: dönme, dolaşma, aktarma.
devlet: ülkeyi yönetmek için örgütlenmiş siyasî topluluk.
devr: devir, dönem, dönme, dolaşma, aktarma.
devran: felek, talih.
devre: dönem.
devriye: dönen, dolaşan.
deyn: borç.
Deyyan: herkesin hakkını en iyi bilen ve veren Allah.
Dıhye: bir sahabe.
dırahşan: parlayan.
dıyk: darlık.
dibâce: önsöz, başlangıç.
didar: göz, görme, görünme.
dîde: göz.
dîdebân: gözcü, gözleyen.
dîk: ince, dar.
dikkat: duygu ve düşünceyi bir noktada toplama, uyanıklık, incelik.
dikta: zorbalık.
diktatör: devleti keyfine göre idare eden "ulu" önder.
dil: gönül, kalb.
dilber: gönül alan güzel.
dilşâd: gönlü hoş olmuş.
dimağ: beyin.
dimdik: gaga.
din: peygamberin bildirdiği biçimde kulluk görevlerini belirleyen ilâhî nizam.
dinamik: hareketli.
dinar: eskiden kullanılan bir para.
dindarâne: dindarca.
dindaş: aynı dinden olan.
dinperver: dini seven.
dinsizdârâne: dinsizce.
diplomat: ülkenin dış işleriyle uğraşan memur.
dirâyet: yetenek, beceri, sezgi.
direktif: yönlendirici emir.
direm: dirhem.
dirhem: üç gramlık ağırlık ölçüsü.
diritnavt: diritnot.
diritnot: büyük savaş gemisi.
disiplin: uyulması gereken kuralların tamamı, sıkı düzen.
divan: şiir kitabı, yüksek idare meclisi, mahkeme, sedir.
divâne: aklı tam olmayan, kaçık.
divânece: divane gibi.
divanhâne: geniş sofa, salon.
divânıharb: askeri mahkeme.
diyânet: dindarlık, din işleri.
diyâneten: dindarlık bakımından.
diyar: ülke, yer.
diyet: kan bedeli, can pahası.
diyk: darlık, sıkışıklık.
dogma: tartışılmayan kesin fikir.
dogmatizm: bazı fikirleri her zaman doğru ve değişmez kabul eden felsefe.
doktrin: bir sistem meydana getiren fikirlerin hepsi, öğreti.
donanma: kendini donatma, deniz kuvveti, ışıklı şenlik.
dost: samimi arkadaş.
dostâne: arkadaşça.
duâ: Allaha yalvarma, yakarış, isteme, dileme.
dûçar: tutulmuş, yakalanmış.
duhâ: kuşluk vakti.
duhan: duman.
duhûl: girme.
dumûr: körelme, kuruma.
dûn: aşağı.
dûnhimmet: gayreti az.
dûr: uzak.
dûrendiş: ilerisi için kaygılanan.
dûrendişâne: ilerisi için kaygılanırcasına.
durûbuemsâl: atasözleri.
dûş: omuz.
dûşâb: pekmez.
dü: iki.
düello: şahitler önünde iki kişinin silahlı çarpışması.
dühât: dahiler, üstün zekalılar.
dükkân: öteberi satış yeri.
Düldül: Peygamberimizin Hazreti Aliye hediye ettiği binek hayvanı.
dülger: marangoz.
dümdâr: ordunun arkasında giden gurup.
dünyâ: içinde yaşadığımız âlem.
dünyâdâr: dünyalı.
dünyâperest: taparcasına dünyaya yönelen.
dünyevî: dünya ile ilgili, dünyalı.
dürbîn: dürbün.
dürer: inciler.
dürr: inci.
Dürriyetim: Peygamberimiz aleyhissalâtü vesselâm.
dürûs: dersler.
dürüst: doğru, düzgün.
düstûr: ilke, kural.
düşâb: pekmez.
düşeş: iki altılık.
düşvâr: zor, güç.
düvel: devletler.
düyûn: borçlar.

---------------

E

eâmm: pek umumi, en genel.
eâzım: büyükler.
eb: baba.
ebâbil: bir kuş türü.
ebâd: boyutlar, uzaklıklar.
ebâtıl: boş inanışlar.
ebced: Arap harflerinin diziliş sırası, bu harflerin rakam olarak değerlerinden yola çıkılarak yapılan hesap.
ebcedî: ebcedle ilgili.
ebdâ: en güzel, en bedi.
ebed: sonsuz gelecek zaman.
ebeden: sonsuza dek.
ebedî: sonsuzla ilgili.
ebediyet: sonsuzluk.
ebediyyen: sonsuza kadar.
ebedperest: sonsuzluğu sevip arzulayan.
ebedülâbâd: sonsuzlar sonsuzu.
ebeveyn: ana ile baba.
ebkem: dilsiz.
eblağ: yerinde adamına göre güzel söz söylemenin en üstünü.
ebleh: alık, budala.
eblehâne: alıkça, budalaca.
ebnâ: oğullar.
ebnâyıcins: aynı türden olanlar.
ebrâr: hayırlılar, iyiler.
Ebrehe: Kâbeyi yıkmak isteyen kumandan.
ebrû: kaş, dalga dalga kırmızı yanak, bir süsleme sanatı.
ebsâr: gözler.
ebter: güdük, kesik.
ebû: baba, ata.
ebulâşey: hiçbir şeyi olmayan.
ebvâb: kapılar, bölümler.
ebyât: beyitler.
ebyâz: en beyaz, parlak.
ecânib: yabancılar.
ecdâd: atalar, dedeler.
ecel: ömrün sonu, vade.
ecell: en büyük.
echel: en cahil.
echeliyet: aşırı bilgisizlik.
ecinnî: tek cin.
ecir: ücret, karşılık.
ecîr: ücretle çalışan.
ecirnâ: bizi koru.
ecirnî: beni koru.
eclâ: en parlak.
ecliyet: sebeplik.
ecmâ: en toplu.
ecmâin: hepsi, cümlesi.
ecmel: en güzel.
ecnâs: cinsler, türler.
ecnebî: yabancı.
ecr: ücret, karşılık.
ecrâm: cansız varlıklar.
ecsâd: cesetler.
ecsâm: cisimler.
ecvibe: cevaplar.
eczâ: cüzler, parçalar, kimyevi madde.
eczâhâne: ilaç yapılıp satılan işyeri.
edâ: yapma, ödeme, davranış, anlatım yolu.
edat: "hem, için" gibi kendi başına mânâsı olmayan yardımcı kelime.
eddâî: belli bir duacı, duacınız.
edeb: terbiye, güzel ahlak, haya.
edebî: edeple ilgili, güzel söz ve yazı.
edebiyat: güzel ve etkili biçimde konuşma ve yazma sanatı.
edebiyyûn: edebiyatçılar.
edevât: âletler.
edîb: edebiyatçı, edepli, terbiyeli.
edîbâne: edebiyatçı gibi, edeplice, terbiyelice.
edille: deliller, kanıtlar.
ednâ: pek aşağı.
edvâr: devirler, dönemler.
edviye: devalar, ilaçlar.
edyân: dinler.
efâdıl: üstün nitelikli kimseler.
efâl: fiiller, işler.
efdal: daha üstün.
efendi: sahip, saygın, terbiyeli.
efgan: figanlar, inlemeler.
efhâm: anlamalar, en iyi anlayan.
efkâr: fikirler.
efkârıâmme: umumun fikirleri, halkın düşünceleri.
eflâk: gökler.
Eflâtun: eski bir filozof
efrâd: bireyler, insan tekleri.
efsah: daha düzgün anlatım.
efsâne: uydurulmuş hikâye, mitoloji.
efsûn: sihir, büyü.
efşan: "saçan" mânâsında son ek.
efzâ: "artıran" mânâsında son ek.
efzûn: fazla, çok.
ego: ben, ene.
eğerçi: gerçi.
eğlenceperest: eğlenceye pek düşkün.
Ehad: "bir, tek, benzersiz" olan Allah.
ehâdîs: Peygamberimizin sözleri.
ehadiyet: Allahın her bir eserindeki birlik tecellisi.
ehaff: pek hafif.
ehak: en hak, daha gerçek.
ehass: en has.
ehbâr: âlimler.
ehemm: en önemli.
ehemmiyet: önem.
ehemmiyetkârâne: önem verircesine.
ehevât: kardeşler.
ehibbâ: ahbaplar, sevilenler.
ehil: dost, sahip, usta.
ehlen-sehlen: hoş geldiniz.
ehlî: alışık olan, evcil.
Ehlibeyt: Peygamberimizin neslinden olan.
ehlibidâ: dine aykırı olanı dine sokanlar.
ehlidalalet: islâmdan sapanlar, sapkınlar.
ehlidünyâ: dünya adamı, âhireti düşünmeyen.
ehlifelsefe: felsefeciler, felsefeye önem veren kimseler.
ehlifen: fen ilimleriyle uğraşanlar.
ehligaflet: gaflette olanlar, kul olduğunu hatırlamadan yaşayanlar.
ehlihak: hak yolda olan.
ehlihakîkat: hakikatı bulan kimseler.
ehlihâl: inandıkları mânâları hâlleriyle yaşayanlar.
ehlihidâyet: îman yoluna erenler, müminler.
ehliîman: îmanlılar.
ehliinsaf: insaflılar.
ehliislâm: müslümanlar.
ehlikalb: kalben ileri gidenler.
ehlikeşif: perdeli olanı bilen velî.
ehlikitab: ilâhî kitaplardan birine inanan.
ehlikubûr: kabirdeki ölüler.
ehliküfür: kâfirler.
ehlinecat: kurtulanlar.
ehlisefâhet: günahlara dalanlar.
ehlisuffa: Peygamberimizin mescidinde kalan sahabeler.
ehlisünnet: Peygamberimizin hak yolunda yürüyenler.
ehlişirk: Allaha ortak koşanlar.
ehlitakva: Allahtan korkup günahtan sakınan kimseler.
ehlitarik: tarikat adamı.
ehlitarikat: tarikata bağlı olan.
ehlitevhid: Allahın birliğine inananlar.
ehlivelâyet: velîler, erenler, kalbi nurlanmış müminler.
ehlivukuf: iyi bilenler, bilirkişiler.
ehliyyet: yeterlik, ustalık, yetki.
ehlullah: Allah adamı, evliya, ermiş.
ehram: firavun mezarı.
Ehriman: ateşe tapanların kötülük tanrısı.
ehülacâib: acayip şeylerin kardeşi.
ehva: nefis arzuları, boş istekler.
ehvâl: korkular.
ehven: en zararsız, pek ucuz.
ehvenüşşerreyn: iki şerden daha az zararlı olanı.
ehya: ucuzluk, bolluk.
eimme: imamlar, öncüler.
ejder: büyük yılan.
ejderha: iri yılan.
ekâbir: büyükler.
ekall: en az.
ekalliyet: azlık, azınlık.
ekânim: asıllar, rükünler.
ekber: en büyük.
ekdâr: kederler, üzüntüler.
ekl: yeme.
ekmel: en mükemmel.
ekol: bir fikir üzerine kurulu okul, meslek.
Ekrad: Kürtler.
ekrem: daha kerim, en iyi.
ekser: daha çok.
ekserî: çoğunlukla.
ekseriya: ekseriyetle, çoğunlukla.
ekseriyet: çoğunluk.
ekseriyetle: çoğunlukla.
ekva: daha kuvvetli.
ekvan: yaratılanlar.
ekvanî: yaratılanlarla ilgili.
ekvator: dünyayı ikiye ayıran hayâlî çizgi.
el-amân: aman diliyorum!
elân: şimdi, hâlâ.
elâstik: esnek.
elbette: kesinlikle.
elcevab: cevabı şu.
elem: acı.
eleman: bir bütünün parçaları.
elemkârâne: acılı bir biçimde.
elemnâk: acı verici, acılı.
elf: bin sayısı.
elfâtiha: Fatiha sûresi.
elfaz: lafızlar, sözler.
elhak: hakikaten, doğrusu.
elhamdülillâh: Allaha hamdolsun.
elhannas: sinsice aldatan şeytan.
elhâsıl: kısacası, özetle.
elhubbulillâh: sevgi Allah içindir.
elhükmülilekser: hüküm eksere göre verilir.
elîf: alışan, alışkın.
elîm: acı veren, acılı.
elîmâne: acılı biçimde.
elîme: acılı hâl.
elîyâzübillâh: Allaha sığınırız.
elkab: lâkaplar.
elmas: değerli bir taş.
elsine: lisanlar, diller.
eltâf: lütuflar, en latîf, en hoş.
elvah: levhalar, tablolar.
elvan: renkler.
elvanıseba: yedi renk.
elvedâ: şu ayrılık!
elyak: daha lâyık.
elyevm: bugün.
elzem: daha gerekli.
elzemiyet: daha gereklilik.
emam: ön taraf.
eman: güven, güvenlik.
emânât: emanetler.
emânet: sonra alınmak üzere verilen şey.
emâneten: emanet olarak.
emâni: güvenlik.
emârât: emareler, belirtiler.
emâre: iz, belirti, bellik.
emâret: beylik.
emel: ümit, arzu.
Emevîler: bir islâm devleti.
emîn: güvenilir.
emîr: bey, başkan.
emirber: emir dinleyen.
emirnâme: emir yazısı.
emlâk: taşınmaz mallar.
emmâbâdü: bundan sonra.
emmâre: emreden, zorlayan.
emn: eminlik, güvenlik.
emniyet: güven, güvenlik.
emperyalizm: bir ülkenin sınırlarını genişletme politikası.
emr: emir, buyruk.
emrâz: marazlar, hastalıklar.
emsâl: misaller, eşler, benzerler.
emsile: misaller, örnekler.
emşac: nutfe, dağınık.
emtar: yağmurlar.
emvâc: dalgalar.
emvâl: mallar.
emvât: ölüler.
emzice: mizaçlar, huylar.
enam: yaratıklar, varlıklar.
enâniyet: benlik, gurur.
enbiyâ: nebîler, peygamberler.
encam: son.
encümen: meclis, komisyon.
endad: benzerler, misiller.
endâm: beden, boy.
endaz: "atan, atıcı" mânâsında son ek.
ender: içinde.
ender: pek az bulunan.
endîşe: kaygı.
Endülüs: bir islâm devleti.
ene: ben, benlik.
enerji: güç.
enfâ: daha faydalı.
enfâs: nefesler.
enfes: pek nefis, çok hoş.
enfûs: nefisler, ruhlar.
enfüsî: nefisle ilgili, insanlarının kendi iç âlemlerine ait.
engiz: "koparan, veren" mânâsında son ek.
engizisyon: kiliselerin işkenceci mahkemeleri.
enhâr: nehirler, ırmaklar.
enîn: inilti.
enîndâr: inleyen.
enîs: dost, arkadaş.
enkaz: yıkıntı.
enmûzec: nümune, örnek, model.
ensâb: soylar, nesepler.
ensac: dokumalar.
ensâf: yarımlar.
ensâl: nesiller, kuşaklar.
ensâr: yardımcılar, Medineli sahabeler.
enseb: en uygun.
ente: sen.
entrika: hile, düzen.
envâ: neviler, türler.
envâen: türler olarak.
envâr: nurlar.
enver: pek nurlu.
enzâr: nazarlar, bakışlar.
erâcif: uydurma sözler.
erakk: pek ince.
erbaa: dört.
erbâb: sahipler, becerikliler, terbiyeciler.
erbâin: kırk.
erbâiyyet: dört olmak.
Ercûze: Hazreti Alinin meşhur bir kasidesi.
erhâm: döl yatakları, rahimler.
erham: en merhametli.
Erhamürrahimîn: merhamet edenlerin en merhametlisi olan Allah.
erîke: koltuk, taht.
erkân: esaslar, rükünler.
ervâh: ruhlar, canlar.
erzâil: reziller, alçaklar.
erzâk: rızıklar, yiyecekler.
erzan: pek ucuz.
erzâl: reziller.
erzel: daha rezil.
esâbi: parmaklar.
esâd: daha mutlu.
esâdekümullah: Allah saadet versin.
esahh: daha doğru.
esâlib: üslûplar, tarzlar.
esamî: isimler.
esâret: esirlik, tutsaklık.
esas: temel, kök.
esasât: temeller, esaslar.
esâtir: uydurulmuş hikâyeler, mitoloji.
esbâb: sebepler, vasıtalar, vesileler, araçlar.
esbâbperest: sebepleri yaratıcı sanan.
esbak: daha önceki.
esbât: torunlar.
esdâf: sadefler, inci kabukları.
esdikâ: sadıklar.
esed: aslan.
Esedullah: Allahın aslanı.
esef: tasa, üzüntü, gam.
esefâ: yazık!
eser: yapı, iz, kitap.
esfel: en aşağı.
esfelisâfilîn: aşağıların en aşağısı.
eshâb: sahipler.
esham: hisseler, paylar.
eshel: daha kolay.
esîle: sorular, sualler.
esîr: alemi kaplayan incecik madde.
esir: savaşta teslim alınan kimse.
Eski Said: Bediüzaman Hazretlerinin hayatında birinci dönem ismi.
eslâf: selefler, öncekiler.
eslâh: en iyi, en sâlih.
eslem: en sağl*** en emin.
esliha: silahlar.
esmâ: isimler.
esmaî: isimlerle ilgili.
Esmaülhüsnâ: Allahın güzel isimleri.
esmar: meyveler.
esmer: rengi karaya çalan.
esnâ: ara, vakit, sıra.
esnâf: sınıflar, alım satımcı.
esnam: sanemler, putlar.
esrâ: pek çabuk.
esrâr: sırlar, gizli mânâlar.
esrârengiz: gizli ve sırlı olan.
esrarkeş: esrar çeken.
essebebükelfâil: sebep olan yapan gibidir.
estağfirullah: Allah kusurumu affetsin.
ester: katır.
esvâb: giyecekler.
esvât: sesler.
esved: siyah, kara.
eşâr: şiirler.
Eşârî: itikadî bir hak mezhep kuran âlimin namı.
eşbah: benzeyenler.
eşcâ: daha yiğit.
eşcâr: ağaçlar.
eşedd: pek şiddetli.
eşeff: en saydam.
eşekk: pek şüpheci.
eşfa: en çok şefaat eden.
eşfâ: pek şifalı.
eşfak: çok şefkatli.
eşgal: işler, meşguliyetler.
eşhas: şahıslar, kişiler.
eşhûr: aylar.
eşirrâ: şerliler, kötüler.
Eşîya: bir peygamber.
eşk: gözyaşı.
eşkâl: şekiller.
eşkıyâ: yol kesenler.
eşmel: çok kaplayıcı.
eşnê: en kötü.
eşrâf: şerefliler, ileri gelenler.
eşrâr: şerliler, kötüler.
eşrât: şartlar, belirtiler.
eşrâtısaat: kıyamet alâmetleri.
eşref: en şerefli.
eşrefimahlûkât: yaratılanların en şereflisi.
eşşehîr: meşhur, ünlü, tanınmış.
eşşükrülillah: şükür Allahadır.
eşvâk: şevkler, aşırı istekler.
eşya: nesneler, şeyler.
etbâ: tâbî olanlar, bağlılar.
etemm: en t*** noksansız.
etfâl: tıfıllar, çocuklar.
etıbbâ: tabipler, doktorlar.
etîme: yemekler.
etka: günah işlemekten çok çekinen.
etkıyâ: çok takvalılar.
etrâf: yanlar, taraflar.
Etrâk: Türkler.
etvâr: tavırlar, davranışlar.
evâhir: âhirler, sonlar.
evâil: başlangıçlar.
evâmir: emirler.
evânî: kaplar.
evâsıt: vasatlar, orta hâlli olanlar.
evc: doruk, yüce.
evfak: en uygun.
evhâm: vehimler, kuruntular.
evkaf: vakıflar.
evkat: vakitler.
evkemâkal: söylendiği gibi.
evlâ: daha iyi.
evlâd: veledler, çocuklar.
evleviyet: öncelik.
evliyâ: kalbi nurlu müminler, erenler, velîler.
evliyâullah: Allahın velîleri, sevgili kulları.
evrâd: devamlı okunan dualar, zikirler.
evrak: yapraklar, kağıtlar, belgeler.
evride: toplardamar.
evsâf: vasıflar, özellikler.
evsat: orta, orta hâl.
evtâd: direkler, kazıklar.
evtâr: tek, eşsiz.
evvâbin: tevbe edip günahtan dönenler.
Evvel: herşeyden önce var olan ve yaratıkların önceki hâllerine de hükmeden Allah.
evvel: ilk, önce, birinci.
evvelâ: birincisi, önce.
evvelbaba: ilk baba, her türün bir anda yaratılan ilk ferdi.
evvelen: ilk olarak.
evvelîn: öncekiler.
evzâh: daha açık.
ey: hitap sözü.
eyâdi: eller.
eyne: nereye, nerede?
eynelmefer: nereye kaçmalı?
eynesserâminessüreyya: yer nerede, Süreyya nerede?
eytam: yetimler, babaları ölmüş çocuklar.
eyvallah: peki, öyle olsun.
eyvan: köşk, saray.
eyyâm: günler.
Eyyûb: hastalığına sabretmesiyle meşhur bir peygamber.
eyyü: "ya, ey" mânâsında hitap edatı.
eyyühelmünâfık: ey münafık, ey mümin görünen kâfir!
eyzan: önceki gibi.
ez: "den, dan" mânâsında ön ek.
ezâ: üzme, incitme.
ezahir: çiçekler.
ezan: namaza davet için edilen nida.
ezber: zihinde tutma.
ezcümle: meselâ, bunun gibi.
ezdâd: zıtlar.
ezel: başlangıcı olmama, öncesizlik.
ezelî: başlangıcı olmayan.
ezeliyet: varlığının başlangıcı olmama.
ezhân: zihinler.
ezhâr: çiçekler.
Ezher: Mısırda bulunan büyük bir üniversite.
ezher: pek parlak.
eziyet: büyük sıkıntı, incinme.
ezkâr: zikirler, Allahı anmalar.
ezkaza: kaza olarak.
ezkiyâ: temiz ve iyi insanlar.
ezkiya: zekiler.
ezlem: en zâlim.
ezman: zamanlar.
ezmine: zamanlar.
ezost: ondan.
ezvâc: eşler.
ezvâcıtâhirât: Peygamberimizin iffetli hanımları.
ezvak: zevkler.
ezyâl: zeyiller, ekler.

---------------

F

faal: çalışkan, işleyen.
faalâne: çalışkanca.
faaliyet: çalışkanlık, çalışma.
Faalünlimâyürîd: her istediğini yapabilen Allah.
fâcia: acıklı olay.
fâcir: günah işleyen.
fâcire: günahkâr kadın.
fâdıl: üstün nitelikli.
fahâmet: anlayışlılık.
fâhim: anlayışlı.
fâhir: övünen, iftihar eden.
fâhiş: ahlâksız, aşırı.
fâhişe: büyük günahlar işleyen iffetsiz kadın.
fâhişehâne: genelev.
fahl: ileri gelen, üstün.
fahm: kömür, karbon.
fahr: övünme, iftihar etme.
fahrî: karşılıksız, parasız.
Fahriâlem: âlemin kendisiyle övündüğü Peygamberimiz.
Fahrikâinat: kâinatın övüncü olan Peygamberimiz.
fahriye: övünme.
fahrüddeverân: devirlerin övüncü.
fahşâ: büyük günahlar.
fahûr: çok övünen.
fâide: fayda, yarar.
fâik: üstün.
fâikiyet: üstünlük.
fâil: iş yapan, özne.
fâiz: paranın haram olan kârı.
fakat: ama.
fâkat: yokluk, bulunmama.
fakd: bulunmayış.
fakdülahbâb: sevilenlerin bulunmaması.
fâkih: islâm hukukunu bilen.
fâkihe: yaş meyve, yemiş.
fakîr: muhtaç, yoksul.
fakîrâne: fakirce.
fakîrülhâl: fakir hâlde.
fakr: yoksulluk, muhtaçlık.
fakrıhâl: fakir hâllilik.
fakrımutlak: tam ve sınırsız fakirlik.
fakrpîşe: fakirlik yolunda.
fakruzarûret: fakirlik ve yoksulluk.
faktör: bir sonucu oluşturan unsurlardan her birisi.
fakülte: meleke, üniversitenin bölümlerinden her biri.
fâl: fal, belirti, uğur.
Fâlık: büyümesi için tohumu çatlatan Allah.
fâlihayr: iyilik belirtisi.
familya: aile, soy.
fanatik: aşırı taraftar.
fânî: geçici, ölümlü.
fâniyât: faniler, gelip geçiciler.
fantâziye: yalandan gösteriş, boş debdebe.
fantezi: hayâl ürünü, aşırı süs.
fanus: süslü fener.
Farâbî: Aristonun tesirinde kalan bir filozof.
Faraklit: Peygamberimizin incildeki ismi.
Fârân: Mekke dağlarının incildeki adı.
faraş: süprüntü toplama aleti.
farazâ: diyelim ki.
farazî: farzedilen, varsayılan.
faraziye: ispat edilmemiş düşünce, varsayım.
farfara: gürültücü, övüngen.
fâriğ: devreden, geçiren, çekilen.
fârika: ayırıcı özellik.
Fâris: iranlı.
Fârisî: iran dili, iranla ilgili.
farîza: kaçınılmaz ödev, boyun borcu.
fark: ayrılık, başkalık.
farmason: mason, islâm düşmanı.
Fars: iranlı.
fart: aşarılık.
Fârûk: "hak ile batılı ayıran" mânâsında Hazreti Ömerin lâkabı.
farz: her müslümanın şahsen yapmakla yükümlü bulunduğu ilâhî emir.
farzetme: sayma, tutma.
farzıayn: her müminin mutlaka yapması gereken vazife.
farzıkifâye: bazı müminlerin yapmasıyla sorumluluktan kurtulunan vazife.
farzımuhâl: imkânsızı bir an mümkün sayma.
farziyet: farz oluş.
fâsık: günahkâr.
fâsıkımütecâhir: açıkça günah işlemekten utanmayan.
fâsıl: ayıran, bölen.
fasıl: mevsim, bölüm.
fâsıla: ara, durak.
fâsılasız: aralıksız.
fâsid: bozuk, yanlış.
fasîh: düzgün ve güzel konuşan.
fâsih: fesheden, bozan,
fasl: bölüm, mevsim.
fâş: ortaya çıkmış.
faşist: ırka dayalı baskı rejimine taraftar olan kimse.
Fâtır: benzeri bulunmayan eserleri yaratan Allah.
fâtih: açan, fetheden.
fâtiha: başlangıç, birinci sûre.
fâtihâne: fatihçe.
fâtinülasr: asrın en akıllısı.
faysal: hakkı batıldan ayıran.
fayton: at ile çekilen binek arabası.
fazâil: faziletler, üstünlükler.
fâzıl: faziletli, üstün.
fazîlet: üstün nitelik, meziyet.
fazîletfuruş: üstünlük taslayan.
fazîletkâr: faziletli, üstün nitelikli.
fazîletmeab: üstün nitelikleri olan.
fazîletperver: üstün nitelikleri seven.
fazl: üstünlük, lütuf.
fazlî: iyilik olsun diye.
febiha: ne âlâ.
fecâat: acıklı durum.
fecere: günah işleyenler.
fecet: acıklı hâl.
fecî: çok acıklı.
fecir: havanın ağarma zamanı.
fecr: fecir, tan.
fecrikâzib: yalancı fecir.
fecrisâdık: gerçek fecir.
fedâ: değerli nesi varsa verme.
fedâî: feda eden, kendini adayan.
fedâkâr: fedacı.
fedâkârâne: fedakârca.
fehim: anlama.
fehm: anlayış.
fehmen: anlama bakımından.
fehmetmek: anlamak.
fehva: mânâ, kavram.
fekahet: fıkıh ilminde âlimlik, anlayışlılık.
fekk: açma, ayırma.
felâh: tam kurtuluş.
felâhat: tarımcılık.
felâket: büyük zararlar veren olay.
felâketzede: felâkete uğramış.
felâsife: felsefeciler, felsefeler.
felç: inme.
felek: gök, talih.
felekiyyât: gök ilmi.
felekiyyûn: gök ilimcileri.
feletât: sürçmeler, falsolar.
felillâhilhamd: Allaha hamdolsun.
fellâh: ekinci, tarımcı.
fels: bakır para, pul.
felsefe: akıl yoluyla "niçin" sorusuna cevap arayan ilim.
felsefî: felsefeyle ilgili.
fem: ağız.
fen: maddî ilim, bilim, hüner.
fenâ: yokluk, geçicilik, kötü.
fenâfilihvan: kardeşlerin varlığında erime.
fenâfillâh: dünyayı kalben terkedip tamamen Allaha yönelmek.
fenâfirresûl: kendi isteklerini terkedip peygamberde fani olmak.
fenâfişşeyh: şeyhinde fani olmak.
fennen: fence.
fennî: fenle ilgili.
fer: ışık, parıltı, süs.
fer': ikinci derecede olan, kol, dal.
ferâce: bütün vücudu kaplayan bir cins elbise.
ferâgat: hakkı olanı bile istememe.
ferah: geniş, iç açıcı, tasasız.
ferâiz: farzlar, yapılması mecburi olan dinî emirler.
ferâset: anlayış.
ferc: yarık, dişi tenasül uzvu.
ferd: fert, birey, tek, benzersiz.
ferdâ: yarın.
ferdaniyet: teklik, birlik, benzersizlik.
ferdî: şahsî.
ferdiferîd: benzeri görülmemiş, eşsiz.
ferdiyet: birlik, teklik, eşsiz ve benzersiz oluş.
ferec: ferahlık, genişlik, rahatlık.
ferh: yavru.
ferhan: sevinçli, rahat.
ferî: ayrıntılarla ilgili.
ferîd: eşi ve benzeri bulunmayan, yekta.
ferik: general.
ferikiyet: generallik.
ferişte: melek.
feriyye: ayrıntılar.
fermâ: buyurucu.
ferman: kesin emir, hüküm, bildiri.
Ferraşin: Doğuda büyük bir ova.
fersah: beş kilometrelik mesafe.
ferş: yer, döşeme.
feryâd: yüksek sesle yardım isteme.
feryâdüfîzar: yüksek sesle yardım isteme ve yalvarma.
ferzendâne: evlat gibi.
fesâd: fesat, bozukluk, karışıklık.
fesâdât: fesatlar, bozukluklar, karışıklıklar.
fesâhat: düzgün ve güzel söz söyleme.
fesh: bozma, kaldırma.
fesl: ek yeri, hak söz.
fesübhanallah: Allah bütün noksanlıklardan uzaktır.
feşân: "saçan" mânâsında son ek.
fetânet: zihin açıklığı, çabuk kavrayış.
fetebârekallah: Allah mübarek etsin.
fetevâ: fetvalar.
feth: açma, fetih.
fetih: açma, ele geçirme.
fetişizm: bazı eşyaları putlaştırıp aşırı düşkünlük gösterme.
fetk: ayırma, yarma.
fetret: iki peygamber arasındaki bulanık zaman.
Fettâh: her şeyi görülmedik biçimlerde açan Allah.
Fettâhiyet: herşeyi uygun şekilde açma fiili.
fetvâ: bir meseleyle ilgili dinî hüküm.
fevâid: faydalar.
fevâsıl: fasıllar, bölümler.
fevâtih: başlangıçlar.
fevc: gurup, topluluk.
feverân: fışkırma, hızla çıkma.
fevk: üst.
fevkalâde: olağanüstü.
fevkalbeşer: insanüstü.
fevkalhad: sınırın üstünde.
fevkalkanun: kanun üstü.
fevkalkül: hepsinin üstü.
fevkalmêmul: umulanın üstünde.
fevkalzaman: zaman üstü.
fevkaniyet: üstünlük.
fevrî: hemen, düşünmeden.
fevt: yitme, ölme.
fevzâ: kargaşa.
feya: ey!
feyaacaba: hayret doğrusu!
feyalilaceb: hayret ifadesi.
feyezân: su taşkını.
feyiz: bolluk, bereket, mânevî gıda.
feyizdâr: feyizli.
feyizkâr: feyizli.
feyizyâb: feyiz alma, manen istifade etme.
feylesof: filozof, felsefe ile uğraşan kişi.
feylesofâne: filizofça.
feylûle: ikindiden akşama kadar olan mekruh uyku.
feyyâz: çok feyiz veren.
feyz: bolluk, bereket, mânevî gıda.
feza: artıran, çoğaltan.
fezâ: uzay.
fezâil: faziletler, üstün nitelikler.
fezleke: özet.
fıkdan: yokluk, bulunmama.
fıkıh: ince anlayış, islâm hukuku.
fıkra: kısa yazı, küçük hikâye, nükteli hikâyecik.
fırâk: fırkalar, partiler, bölükler.
fırfıra: topaç.
fırka: parti, bölük.
fırtına: şiddetli rüzgâr, korkutucu dalgalanma.
fısk: günah, haktan sapma.
fışkı: pislik, hayvan gübresi.
fıtnat: yaradılıştan gelen iyi anlama kabiliyeti.
fıtra: fitre, her zenginin vermesi gereken sadaka.
fıtrat: yaradılış.
fıtraten: yaradılıştan.
fıtrî: yaradılışla ilgili.
fî: içinde, içine, hakkında, üzere, dair.
fidda: gümüş.
fidye: bir suçtan veya esirlikten kurtuluş parası.
figan: çığlık, inilti.
figür: şekil.
fîhinazarun: bir bakmak lâzım!
fihrist: içindekiler listesi.
fihriste: kitabın konularını gösteren liste.
fihristevârî: fihrist gibi.
fiil: iş, eylem, yüklem.
fiilen: fiille, iş ile.
fiilî: fiille ilgili.
fiiliyât: fiiller, işler.
fikir: düşünce.
fikr: fikir, düşünce.
fikren: fikirce.
fikret: düşünme.
fikretmek: düşünmek.
fikrî: fikirle ilgili.
filasl: aslı üzere.
filcümle: genellikle, bütünüyle.
filhakîka: gerçekten.
fillah: Allah için.
filvaki: olduğu gibi.
firâk: ayrılık.
firâr: kaçma.
firârî: kaçak.
firâset: hızlı kavrayış.
firâş: döşek, yaygı.
Firâvn: Firavun.
Firâvun: ilâhlık davası güden ünlü bir ulu önder.
Firâvunâne: Firavun gibi.
Firâvuncuk: küçük bir Firavun.
Firâvuniyet: Firavunluk.
Firâvunmeşreb: Firavunun yolunda olan.
Firdevs: cennette bir tabaka.
Firdevsî: cennet gibi.
firenk: Batılı.
firenkmeşreb: Batılıların yolunda giden.
firkat: ayrılık.
fisâl: ayrılmışlar.
fîsebîlillâh: sadece Allah için.
fistan: hanım elbisesi.
fiten: fitneler.
fitne: kargaşa, karışıklık.
fitneengiz: fitne sesebi olan.
fîzâr: inilti, inleme.
fobi: bazı şeylere karşı duyulan korku.
fonoğraf: teyp.
forma: bölüm, elbise.
foya: aldatıcı süs, hile.
Frengî: Batı dili, Batı ile ilgili.
Frengistân: Batı ülkeleri.
Frenk: Batılı.
Frenkmeşreb: Batılıların izinde giden.
fuâd: kalb, gönül.
fudalâ: üstün nitelikli kimseler.
fuhş: edebe aykırı hareket, har*** zina.
fuhşiyât: çirkin işler, günahlar.
fuhûl: büyükler, ileri gelenler.
fuhuş: zina, haram fiil, günahlı iş.
fukahâ: islâm hukuku âlimleri.
fukarâ: fakirler.
Furkân: hak ile batılı ayıran Kurân.
fusahâ: düzgün ve güzel kanuşanlar.
fustat: kıldan yapılan büyük çadır.
fusûl: fasıllar, mevsimler, kısımlar.
fuzlâ: en faziletli.
Fuzûlî: büyük bir divan şairi.
fuzûlî: gereksiz, fazlalık.
fuzûlîyâne: gereksiz ve fazlalık olarak.
füccâr: günahkârlar.
fücêten: birdenbire.
fücûr: günah, zina, sapma.
fülûs: bakır paralar.
fünûn: fenler, ilimler, hünerler.
fürce: girecek yer, yarık.
Fürs: doğu kavimleri.
fürû: dallar, kollar, çocuklar, torunlar.
fürûat: ayrıntılar.
fürûş: döşemeler, yaygılar.
füruş: "satan, taslayan" mânâsında son ek.
füsehâ: güzel ve düzgün konuşanlar.
füsûk: haktan sapma, doğrudan ayrılma.
füsûn: büyüleyici güzellik.
füsûnkâr: büyüleyici.
fütûhât: fetihler, açmalar.
fütur: bezginlik, gevşeklik.
fütüvvet: iyi geçim, ihsan.
füyûz: feyizler, mânevî ihsanlar.
füyûzât: feyizler, mânevî gıdalar.
füzûlât: gereksiz ve faydasız şeyler.

---------------

G

gabâvet: anlayışsızlık, kalın kafalılık.
gabî: anlayışı kıt.
gabn: hileli alışveriş.
gadab: öfke, gazap.
gadabiye: öfkeyle ilgili.
gaddâr: acımasız.
gaddârâne: acımasızca.
gadir: haksızlık etme.
gadr: haksızlık.
Gaffâr: günahları affeden ve bağışlayan Allah.
gafil: habersiz, kul olduğunu hatırlamadan yaşayan.
gafîr: kalabalık.
gaflet: olup biteni sezmeme, kul olduğunu unutma hâli.
gafletkârâne: gaflet edercesine.
Gafûr: günahları daima ve pek çok affeden, Allah.
gâh: arasıra, bazan.
gâh: "yer" mânâsında son ek.
gaib: görünmeyen.
gaibâne: görünmeksizin.
gaile: üzüntü veren belalı iş.
gait: pislik.
gaiyye: gayeye ait.
galâ: pahalılık.
galat: yanlış.
galatât: yanlışlar.
galebe: yenme, üstün gelme.
galeri: sanat eserlerinin sergi yeri.
galeyan: kaynama, coşma.
galî: kıymetli.
gâlib: galip, üstün, yenen.
galibâ: sanılır ki.
galibâne: galip şekilde.
galiben: çok zaman, üstün olarak.
galibiyet: üstünlük, yenme.
galîz: çirkin.
gam: tasa, kaygı.
gamgama: haykırma.
gamgîn: gamlı, kaygılı.
gamız: derin ve gizli olan.
gamıza: kolay anlaşılmayan, derin.
gammaz: söz taşıyıcı.
gamnâk: gamlı, tasalı.
gamz: süzgün bakış.
gamze: çene veya yanak çukuru.
ganâim: savaşta elde edilen mallar.
gangren: bulunduğu organı kullanılmaz hâle getiren bir hastalık.
Ganî: sonsuz zengin olan Allah.
ganîmet: savaşta elde edilen mal.
gâr: "yapan, yapıcı" mânâsında son ek.
gar: mağara.
garâbet: gariplik.
garâib: garip şeyler.
garâibperest: garip şeylere pek düşkün.
garâm: canlı duygu, arzu.
gârât: yağmalar.
garaz: gaye, kötü niyet.
garazkâr: garazcı.
garazkârane: garaz edercesine.
garb: batı.
gardiyan: hapistekileri bekleyen görevli.
garet: yağma, talan, çapul.
garetgîr: yağmacı.
garetkâr: çapulcu.
gareyn: alt ve üst çene, yani ağız.
garib: batan.
garîb: garip, yabancı, kimsesiz, yâd ellere düşmüş, yadırganan şey.
garîbane: garipçe.
garîbe: garip şey.
garîbem: garibim.
garîbüzzaman: zamanın garibi, yaşadığı zamanla uyumlu olmayan.
garîk: batmış, boğulmuş.
garîm: alacaklı.
garîze: yaradılıştan olan.
gark: batma, boğulma.
garnizon: askerî birliklerin bulunduğu yer.
garra: parlak.
gars: fidan dikme.
gasb: hakkı olmayanı zorla alma.
gasıb: zorla alan.
gasıbane: zorla alırcasına.
gasl: yıkama, gusül.
gaşiye: perde, kıyamet, bir sûre.
gaşy: kendinden geçme.
gavâmız: anlaşılması zor bilmeceler.
gavî: çok azgın.
gavr: çukurun dibi.
Gavs: Abdülkadiri Geylanî hazretleri.
gavs: büyük evliya.
gavsiyet: büyük evliyalık.
gâvur: kâfir, îmansız.
gavvas: dalgıç.
gâyât: gayeler.
gayb: gizli, görünmeyen, belirsiz.
gaybâşinâ: gaybı bilen.
gaybbîn: gaybı gören.
gaybet: orada bulunmama.
0cm;margin-bottom:0cm; margin-left:1.0cm;margin-bottom:.0001pt;mso-pagination:none'>gaybî: görünmeyenle ilgili.
gaybîyâne: görünmeyenle ilgili olarak.
gaybîyât: görünmeyenler.
gaybîye: görünmeyen.
gaybûbet: görünmeme, orada bulunmama.
gaye: erişilmek istenen sonuç.
gayet: pek çok.
gayetsiz: sınırsız.
gaylûle: sabah uykusu.
gayr: diğer, başkası.
gayret: çaba, çalışma arzusu, kıskanma duygusu.
gayretullah: Allahın gayreti, hakkı koruma sıfatı.
gayrimeşrû: helâl olmayan, yasak.
gayrimüslim: müslüman olmayan.
gayrimütenâhî: sonu olmayan.
gayriresmî: resmî olmayan, sivil.
gayrullah: Allahtan başkası, yaratılanlar.
gayyâ: cehennem kuyusu.
gayyur: gayretli, çalışkan.
gayz: hınç, öfke.
gazâ: din uğruna savaş.
gazab: gazap, öfke, kızgınlık.
Gazâlî: büyük bir islâm âlimi.
gazanfer: kahraman, iri aslan.
gâzât: gazlar.
gazel: bir şiir türü.
gazevât: gazalar.
gazî: gaza eden.
gazve: savaş.
gedâ: fakir, kimsesiz.
gem: idare etmek için atın ağzına takılan demir.
genc: hazine, define.
ger: eğer.
ger: "yapan, yapıcı" mânâsında son ek.
gerçi: her ne kadar.
gerdân: boyunla göğüs arası.
gerdendâde: boyun eğme.
gergedan: vahşi bir hayvan.
germ: sıcak, kızgın.
geven: dikenli bir bitki.
gevher: akıl, edep, asıl, cevher.
Geylânî: kerametleriyle ünlü büyük bir velî.
gıbta: imrenme.
gıdâ: besin.
gılâf: kılıf, kın.
gıllugış: karar verememe, gönül sıkıntısı.
gılman: cennet genci.
gınâ: zenginlik.
gıpta: imrenme.
gıptakârâne: imrenircesine.
gışâvet: göz perdesi.
gıtâ: örtü, perde.
gıyâb: göz önünde bulunmama.
gıyâben: görmeyerek.
gıyâbî: görmeziye.
gıyâs: yardım isteyene yardım eden.
gıybet: orada bulunmayan biri hakkında onun hoşuna gitmeyecek şeyler söyleyip ileri geri konuşma.
gidişât: gidişler, işlerin yürüyüşü.
gîr: "yapan, tutan" mânâsında son ek.
gîrân: ağır, bıktırıcı.
girdab: suların dönerek aktığı tehlikeli yer.
girift: karışık, girişik, çapraşık.
giriftâr: tutulmuş.
girive: içinden çıkılmaz karışık durum.
girizgâh: giriş yeri.
giryân: ağlayan.
girye: gözyaşı.
Goethe: Almanların ünlü şairi.
gonce: tomurcuk.
görenek: görüp özenme.
gramer: dilbilgisi.
granit: bir çeşit sert taş.
gubâr: toz.
gudde: bez.
gufrân: af.
gulâm: genç, esir, çocuk.
gulât: coşmalar, taşkınlıklar.
gulûv: taşkınlık.
gûlyabânî: masallarda sözü edilen hayâlî varlık, umacı, dev.
gûnagûn: çeşit çeşit.
gurbet: yabancı memleket, yâd el.
gurbetzede: gurbete düşen.
gurebâ: garipler.
guremâ: alacaklılar.
gurre: ışıldama.
gurûb: batma.
gurûr: kendini beğenme duygusu, böbürlenme.
gurûrkârâne: gururlu bir biçimde.
gusn: dal, budak.
gusse: üzüntü, tasa, gam.
gussedâr: gusseli, tasalı.
gusül: bedenin her yerini yıkamak biçimindeki temizlik.
gûyem: diyorum.
guyûb: görünmeyenler, gizliler.
guzât: gaziler, din için savaşanlar.
güfte: şarkı sözü.
güftügû: dedikodu.
gülbank: toplulukça söylenen dua ve tekbir.
güldeste: gül demeti, seçme.
gülistân: gül bahçesi, güller ülkesi.
gülle: top mermisi.
gülşen: gül bahçesi.
gülzâr: gül tarlası.
güman: zan, şüphe.
gümrah: günahkâr, gür, bol.
günâh: dince suç olan şey.
gürûh: topluluk.
gürültühâne: gürültülü yer.
güyâ: sanki.
güz: sonbahar.
güzâf: boş söz.
güzerân: geçme, geçiş.
güzergâh: geçilecek yer.
güzeşte: geçen, geçmiş.
güzîde: seçkin, seçilmiş.

---------------

H

hân: sofra.
Hanbelî: bir mezhep, bu mezhepten olan kimse.
hançere: gırtlak.
handân: gülen.
hande: gülüş.
hâne: ev.
hânedân: asil ve köklü aile.
Hanefî: bir mezhep, bu mezhepten olan kimse.
hânende: şarkıcı.
hangâh: tekke.
hanîf: islâmdan önce eski dinlerin kalıntılarıyla kulluk eden kimse.
hanîn: arzudan gelen inleme, sızlanma.
hanîs: yemini bozan.
hankâh: tekke.
Hannân: "çok acıyan, pek acıyıcı" mânâsında ilâhî isim.
hannâs: şeytan.
hanumân: ev, ocak.
hanzale: meyvesi acı bir bitki.
haps: hapis.
har: diken.
harâb: harap, yıkık.
harâbe: yıkıntı.
harâbegâh: yıkıntı yeri.
harâbezâr: yıkılmış yer.
harâbiyet: haraplık.
harac: müslüman olmayanlardan alınan vergi.
harâm: dince yasak edilmiş şey.
harâmî: haydut, yolkesen.
harâmiyet: haramlık, yasaklık.
harârât: hararetler, sıcaklıklar.
harâret: sıcaklık, ısı.
harb: savaş.
harbî: düşman.
harbiye: harble ilgili, askeri okul.
harc: gider, vergi.
hardal: tohumları küçük bir bitki.
hardale: hardal tanesi.
harec: zorluk, sıkıntı.
harekât: hareketler.
hareke: Kurân harflerinin okunuşunu belirleyen işaretler.
hareket: kımıldanma, davranma.
harem: herkesin giremeyeceği yer, aile, eş.
Haremeyn: Mekke ve Medine.
Haremişerîf: kâfirlerin giremeyeceği Kâbe ve civarı.
harf: alfabenin kendi başına bir mânâsı olmayan her işareti.
harfiye: harf gibi olan şeyler.
hârık: yakıcı, yakan.
hâric: dış, dışarı, dışarıdan.
haricen: dışarıdan.
Haricî: Haricîler denilen asiler hareketine mensub kimse.
haricî: dışa ait, dış ile ilgili.
Haricîler: islâm tarihindeki asi ve sapık topluluklardan biri.
hariciye: dışişleri.
hârika: normalin üstünde olup hayret uyandıran şey.
hârikanümâ: harika gösteren.
hârikapîşe: harika eserler yapan.
harikıyet: harikalık.
hârikulâde: olağanüstü.
harîm: herkesin girmesi yasak yer, harem.
Harîrî: Makamât adlı eseri yazan ünlü edibin ünvanı.
hâris: ekici.
hâris: hırslı, açgözlü.
harîs: aşırı hırslı.
harita: bir yerin coğrafî durumunu bildiren çizgiler.
hark: yakma.
hârre: çok sıcak.
hars: sürme, koruma, ekme, kazanma.
Hârûn: Musa aleyhisselâmın kardeşi olan peygamber.
Hârût: sihir belleten iki melekten birinin ismi.
hâs: özel.
hasâd: hasat, ürün kaldırma.
hasâil: hasletler, huylar, nitelikler.
hasâis: hasseler, nitelikler.
Hasan: Peygamber Efendimizin büyük torunu.
hasârât: zararlar.
hasâret: zarar, ziyan.
hasâset: yoksulluk, düşkünlük.
hasb: göre, dolayı, için, cihetiyle.
hasbelbeşeriyye: insanlık dolayısıyla.
hasbelkader: kaderden dolayı.
hasbetenlillah: Allah için.
hasbî: karşılık beklemeyen.
hasbihâl: görüşüp konuşma.
hasbiye: "hasbünallahü ve nîmel vekil" sözü.
hasbünâ: bize yeter.
haseb: dolayı, sebebi, gereği.
hased: haset, kıskançlık.
hasen: güzel, güzellik.
hasenât: güzel şeyler.
hasene: güzel şey, sevap.
hasf: ay tutulması.
hâsıl: ortaya çıkan, ürün.
hâsılât: ürün, gelir.
hâsılıbilmasdar: masdarla oluşan fiilin uygulanmasından çıkan sonuç.
hasım: düşman, muhalif.
hâsid: haset eden, kıskanan.
hasîn: sağlam.
hasîr: hasret çeken.
hasîr: zarara uğrayan.
hasîs: basit, ufak, kötü.
hâsiyet: özellik, özel fayda.
haslet: huy, nitelik.
hasm: düşman, muhalif.
hasmâne: düşmanca.
hasnâ: güzel kadın.
hasr: yalnız biri için ayırma.
hasret: özleyiş.
hâss: özel.
hassa: özellik, duygu.
hassâs: duyarlı.
hassâse: duyma melekesi.
hassâsiyet: duyarlılık.
hâssaten: özellikle.
hasse: duyu, duygu.
hasûd: kıskanan.
hasûdâne: kıskanırcasına.
hâşâ: asla.
haşerât: böcekler.
haşere: böcek.
haşhaş: bir bitki türü.
hâşî: huşûlu.
Hâşimî: Peygamberimizin sülâlesinden.
haşîn: kırıcı, katı.
haşir: ölümden sonra dirilip toplanma.
hâşir: toplayan, haşreden.
hâşiye: sayfanın altındaki açıklama yazısı.
haşmet: büyüklük, ihtiş*** görkem.
haşmetkârâne: haşmetlice.
haşmetnümâ: haşmet gösteren.
haşr: ölümden sonra dirilip toplanma.
haşruneşr: dirilip toplanma ve yayılma.
haşv: fazladan söz, haşiv.
haşyet: sevgiyle karışık korku.
hat: yazı, çizgi, sınır.
hatâ: yanlış, yanlışlık.
hatab: odun.
hatâender: hata içinde.
hatâkâr: hatalı.
hatâkârâne: hata edercesine.
hatar: tehlike, uçurum.
hatâyâ: hatalar.
Hâtem: cömertliğiyle tanınan bir zengin.
hatem: mühür, son.
hatemiyet: hatemlik.
Hâtemülenbiyâ: nebilerin sonuncusu olan Peygamberimiz.
hatf: göz kamaştırma.
hâtıf: göz kamaştıran.
hâtır: akıl, zihin, hâl, gönül, değer.
hâtırâ: anı, akılda kalan.
hâtırât: hatıralar.
hatiâ: hata, yanlış.
hatiat: hatalar, yanlışlar.
hatîb: konuşmacı, hatip.
hâtif: sesi işitilen görünmez varlık.
hâtime: son, son söz.
hatip: konuşan, hitap eden.
hatm: bitirme.
hatme: baştan sona okuyup bitirme.
hatt: sınır, çizgi, yazı, yol.
hattâ: bile, hem, üstelik.
hattab: oduncu.
hattat: güzel yazı yazan kimse.
hatve: adım, bölüm.
havâdis: hâdiseler, olaylar, haber.
havaî: hava ile ilgili.
havâic: ihtiyaçlar.
havâle: işin görülmesini başka birine bırakma.
havâlî: yöre, taraf.
havârık: harikalar.
havârî: isa aleyhisselâmın yardımcısı.
Havâric: sapık bir anlayışın sahibi olan Haricîler.
havîriyyûn: havariler.
havas: seçkinler.
havâss: duyular, duygular.
havâtıf: göz kamaştıran şeyler.
havâtır: hatıralar.
havâtim: mühürler, sonlar.
havf: korku.
havfullah: Allah korkusu.
hâvî: kapsayan.
hâviye: cehennem.
havl: kuvvet, korku.
havsala: kavrama kabiliyeti.
havz: havuz.
havza: sınırlı bölge.
hayâ: utanma hissi.
hayâl: insanın kafasında tasarladığı şey.
hayâlâlûd: hayâlle karışık.
hayâlât: hayâller.
hayâlen: hayâl olarak.
hayâlet: gerçek olmayan görüntü.
hayâlî: hayâl ürünü olan.
hayâliyyûn: hayâl edilen şeyleri gerçek kabul edenler.
hayâlperest: hayâl peşinde koşan.
hayat: dirilik, canlılık.
hayatâlûd: hayatla karışık.
hayatdâr: hayatlı.
hayatfeşân: hayat saçan.
hayatî: hayatla ilgili, önemli.
hayatiyet: canlılık.
hayatkârâne: hayatlı bir şekilde.
hayatperest: yaşamaya pek düşkün olan.
hayatperverâne: hayatı severcesine.
haybet: elde edememe, mahrumluk.
haydar: cesur, yiğit, Hazreti Ali.
haydût: yol kesici.
hayfâ: yazık!
hayhay: baş üstüne.
hayırhâh: iyilikçi.
hayız: kadınlarda her ayın belirli günlerinde kanama ile kendini gösteren özel bir hâl, âdet hâli, hayz.
haylaz: yaramaz, aylak.
hayli: oldukça.
haylûlet: araya girip perde olma, kapama.
hayme: çadır.
haymenişîn: çadırda oturan.
hayr: iyilik.
hayrân: çok beğenmiş, şaşıp kalmış.
hayrât: hayırlar, iyilikler.
hayret: şaşma.
hayretâlûd: hayretle karışık.
hayretbahşâ: hayret veren.
hayretefzâ: hayret artıran.
hayretengiz: hayret veren.
hayretfezâ: hayret artıran.
hayretkâr: hayretli.
hayretkârâne: hayret edercesine.
hayretnümâ: hayret içinde bırakan.
hayretnümûn: hayret veren, şaşırtan.
hayriyet: hayırlılık, iyilik.
hayrülhalef: bırakılan yeri dolduran hayırlı kimse.
haysebeyse: kararsızlık, karışıklık, darlık.
haysiyet: değer, saygınlık.
haysiyetiyle: bakımından.
haysülâyeşûr: hissedilmeksizin.
hayt: ip, bağ.
hayvân: hayatlı, canlı, diri.
hayvânât: hayvanlar, canlılar.
hayvânî: hayvanla ilgili.
hayvâniyet: hayvanlık.
Hayy: ezelden beri hayat sahibi olan Allah.
hayy: diri, canlı.
hayye: gel, haydi!
hayyealelfelâh: tam bir kurtuluşa gelin!
hayyiz: yer, yön, hacim.
hayz: hayız.
hâzâ: bu, şu, o.
hazâin: hazineler.
hazâkat: ustalık, uzmanlık.
hâzâminfadlırabbî: bu Rabbimin fazlındandır.
hazân: sonbahar, güz.
hazar: barış zamanı.
hazer: çekinme.
hazerat: büyükler.
hazf: çıkarma, silme.
hâzık: işini iyi bilen, uzman.
hâzım: sindirici.
hâzır: hazırda, huzurda olan.
hâzırâne: orada gibi.
hâzırûn: orada olanlar.
hazîn: hüzünlü, üzüntü verici.
hazînâne: hüzünlü bir hâlde.
hazîne: altın, para ve mücevher gibi kıymetli şeylerin saklandığı yer.
hazînedâr: hazine görevlisi.
hazm: düşünceli hareket, sabır, sindirme.
hazmınefs: kendi adına sabretme, içine sindirme.
hazravât: yeşillikler.
hazret: saygı ifadesi.
hazz: haz, hoşlanma.
hebâ: boşa gitme.
hebâenmensûrâ: boşuboşuna.
Hebenneka: ahmaklığı ile tanınmış bir adam.
hecâ: ses artıran harfler, harflerin dizilişi.
hecâî: heca ile ilgili.
heccâv: hicveden, yeren.
hedâyâ: hediyeler.
hedef: gaye, nişan tahtası.
heder: boşa gitme.
hediye: armağan.
hedm: yıkmak.
hegemonya: üstünlük ve baskı.
hekîm: doktor, hikmet sahibi.
helâk: mahvolma, yıkılma.
helâket: helâk olma, yıkılma.
helâl: dinin izin verdiği şey.
helezon: gittikçe daralan iç içe daireler.
helminmezîd: daha yok mu?
helümmecerrâ: çek beri getir, var kıyas eyle!
hem: aynı, birlikte.
hemcins: aynı cinsten.
hemdest: el ele, birlikte.
hemec: at sineği.
hemeezost: hepsi ondandır.
hemeost: hepsi odur.
hemheme: rüzgârın tesiriyle çıkan yaprak sesi.
hemşehri: aynı şehirden.
hemşîre: kız kardeş, bacı.
hemtâ: eş, benzer.
hemze: elif harfi.
hendek: kazılan uzun ve derin çukur.
hendese: geometri, mühendislik.
hendesevârî: geometrik.
hendesî: geometri ile ilgili.
hengâm: an, sıra, zaman.
hengâme: gürültü patırtı.
henîenleküm: afiyet olsun, helâl olsun, tebrik ederim.
hercâî: yanar döner, gelgeç.
hercümerc: karmakarışık.
herçibâdâbâd: her ne olursa olsun.
herdem: her zaman.
herîf: âdi adam.
Herkül: kuvvetiyle meşhur bir Yunanlı.
herze: boş söz.
herzegû: saçmasapan konuşan.
herzekârâne: saçmasapan konuşarak.
hesâbât: hesaplar.
hevâ: nefsin istekleri, kötü arzular, hava.
hevâî: uçarı, nefsine düşkün, sorumsuz.
hevâiye: hava gibi olan lâtif şeyler.
hevâmm: böcekler.
hevâperest: yasak arzuları peşinde koşan.
hevâperestâne: yasak arzuların peşinde koşarcasına.
hevâtif: seslenen görünmez cinler.
heves: gelip geçici istek, arzu.
hevesât: hevesler, geçici arzular, yasak istekler.
hevesî: hevesle ilgili.
heveskâr: hevesli.
heveskârâne: heves edercesine.
hevesperverâne: hevesine düşkün bir biçimde.
hevheve: yaprakların sesleri.
heyâkil: heykeller, putlar.
heyât: biçimler, görünüşler, topluluklar.
heybet: hürmetle karışık korku uyandıran hâl.
heyecân: coşkunluk, şiddetli hislenme.
heyecânât: heyecanlar.
heyelân: toprak kayması.
heyêt: şekil, duruş, görünüş, topluluk, gök ilmi.
heyhât: yazık, ne yazık!
heykeltıraş: heykel yapan.
heylûlet: araya girme, perdeleme, kapama.
heyûla: korkutucu hayâl, felsefede eşyanın aslı kabul edilen şey.
hezâr: bin.
hezârân: binler.
hezecât: ezgiler.
hezeliyât: ciddi olmayan sözler.
hezeyan: saçmalık, saçmalama.
hezeyanvârî: saçmalarcasına.
hezîmet: bozgun.
hezl: saçma, uydurma.
hıfz: saklama, koruma, ezber.
hıkd: kin, intikam arzusu.
hıllet: candan arkadaşlık.
hınsıyemîn: yemin bozma.
hınzır: domuz.
Hırâ: Peygamberimize ilk vahyin geldiği mağara, Hira.
hırka: kalınca kumaştan yapılmış elbise.
hırkat: yanma.
hırs: aç gözlülük, aşırı düşkünlük.
hırz: koruma, saklama.
hırzıcân: canı gibi koruma.
hısâl: güzel huylar.
hısâs: hisseler, paylar.
hısn: kale, sığınak.
hısset: düşüklük, adilik, küçüklük.
hışm: öfke, hiddet.
hıyâbân: iki tarafı ağaçlık yol.
hıyânet: hainlik.
hızân: hazine.
Hızır: Kurânda adı geçen mübarek bir zatın ismi.
hızlân: zarar, rahmetten mahrumiyet.
hibe: bağış.
hicâb: perde, utanma.
Hicaz: Mekke ve Medinenin bulunduğu yer.
hicrân: ayrılık, ayrılık acısı.
hicret: göç, Peygamberimizin Medineye göçü.
Hicrî: Hicretle başlayan takvime göre.
hicv: hiciv, yerme, taşlama.
hiç: boş, değersiz.
hiçâhiç: bomboş.
hidâyet: islâm yolu.
hidâyetbahş: hidayet veren.
hidâyetedâ: hidayet verici.
hiddet: öfke.
hidemât: hizmetler.
hiffet: hafiflik.
hikâyât: hikâyeler.
hikâye: öykü.
hikâyet: hikâye.
hikem: hikmetler.
hikemiyât: hikmetler, hikmetli sözler.
hikmet: gaye, felsefe, gizli sebep, faydalı söz, bilgi.
hikmetdârâne: hikmetlice.
hikmetedâ: hikmetli.
hikmetfeşân: hikmet saçan.
hikmetmedar: hikmet kaynağı.
hikmetnümâ: hikmet gösteren.
hikmetperverâne: hikmetsevercesine.
hilâf: karşı, zıt, aykırı.
hilâfet: halifelik, Peygamberimizin mânevî mirası.
hilâfî: ihtilaf sebebi olan.
hilâfiye: ihtilaf konuları.
hilâl: ara, aralık.
hilâl: incecik yeni ay.
hilât: süslü elbise, kaftan.
hîle: düzen, aldatma.
hîlebâz: hile yapan.
hîlekâr: hileci.
hîlekârâne: hile edercesine.
hilkat: yaradılış.
hilkaten: yaradılışça.
hill: helâl.
hilm: yumuşaklık, kızmama.
hilye: güzel sıfatlar, Peygamberimizi tasvir eden yazılar.
himar: eşek.
himâye: koruma.
himâyegerde: korunmuş.
himâyet: koruma.
himâyetkâr: koruyucu.
himayetkârâne: korurcasına.
himem: himmetler.
himmet: kayırma, yardım, emek.
hîn: zaman, vakit.
hînâ ki: vakta ki, ne zaman ki.
Hirâ: Peygamberimize ilk vahyin geldiği mağara.
hisâr: kale.
hiss: duygu.
hisse: pay.
hissedâr: hisseci, pay alan.
hissen: duygu bakımından.
hissetmek: sezmek.
hissî: hisle ilgili, hissedilen.
hissikablelvukû: önsezi.
hissiyât: duygular.
hitâb: hitap, konuşma.
hitâbât: konuşmalar.
hitâbe: konuşma.
hitâben: konuşmakla.
hitâbet: konuşma, nutuk.
hitam: son.
hitap: konuşma.
hizâ: sıra, düzlük.
hizb: bazı duaların ve ayetlerin bir araya getirilmesiyle oluşan kitap.
hizb: parti, topluluk, gurup.
hizbullah: Allaha îman eden topluluk.
hizbüşşeytan: şeytana uyan topluluk.
hizlân: ilâhî rahmetten mahrum kalmak.
hizmet: emir dinleyip iş görme.
hizmetkâr: hizmet eden.
hoca: ilim öğreten kimse.
hocavârî: hoca gibi.
hod: kendi.
hodbîn: bencil, kendini gören.
hodbînâne: hodbince, bencilce.
hodendiş: kendini düşünen.
hodfikir: kendi fikrini beğenen.
hodfurûş: kendini öven.
hodfurûşâne: kendini övüp beğendirmeye çalışarak.
hodgâm: kendini beğenmiş, bencil.
hodperest: kendine düşkün.
hodpesend: kendini beğenen.
hodpesendâne: kendini beğenmişcesine.
hokka: mürekkep kabı.
hor: değersiz, adi.
Horhor: Bediüzzaman Hazretlerinin medreselerinden biri.
hoş: gönül okşayan.
hoşâmedî: hoşgeldin.
hoşnud: memnun.
hoşsohbet: sohbeti tatlı.
hû: o, Allah.
hubâb: daneler, tohumlar.
hubb: sevgi.
hubbucâh: makam sevgisi.
hubûb: tohumlar.
hubûbât: tohumlar, tahıl.
Hûd: Ad kavminin peygamberi.
Hudâ: Rab, Allah.
hudâ: hile, düzen.
Hudâbîn: hakkı gören, Allahı tanıyan.
Hudâperest: Allaha tapan.
huddam: hizmetçi, hizmet eden cin.
hudr: yeşillik.
hudûd: sınır.
hudûs: sonradan var olma.
huffaş: yarasa.
huffâz: hafızlar.
hufre: çukur.
hukuk: haklar, haklarla ilgili ilim.
hukukî: hukukla ilgili.
hukukiyyûn: hukukçular.
hukukullah: Allahın hakları.
hulâsa: özet.
hulâsaten: özetle.
hulâsatülhulâsa: özetin özeti.
hulefâ: halifeler.
hulel: hulleler, güzel elbiseler.
hulf: dönme, aykırılık.
hulfülvaad: sözden dönme.
hulk: huy, tabiat.
hulkî: yaradılışla ilgili, yaradılıştan gelen.
hulle: değerli elbise.
hulûd: ebedîlik, ölmezlik.
hulûk: ahlâklar, ahlakî özellikler.
hulûl: girme, geçme.
hulûs: halislik, saflık, arılık.
hulûsiyet: halislik, samimilik, temizlik.
hulyâ: hülya, kuruntu, hayâl.
humarî: sarhoşluktan gelen sersemlik hâli.
humk: ahmaklık.
humma: bir ateşli hastalık.
humret: kırmızılık.
hums: beşte bir.
humûd: şehvet yokluğu, soğukluk, isteksizlik.
Huneyn: Peygamber Efendimizin savaşlarından biri.
hunhâr: kan dökücü.
hunnes-künnes: bir kısım yıldızlar.
hurâfât: hurafeler.
hurâfe: uydurma.
hurâfetkârâne: hurafeli gibi.
hurâfevârî: hurafe gibi.
hurdebîn: mikroskop.
hurdebînî: mikroskobik.
hurfe: mahrumluk.
hûrî: cennet kızı.
hûrilîyn: tarifsiz güzellikte cennet kızı.
hurmet: haramlık, yasaklık.
hurmetiribâ: faizin haram olması.
hûrşîd: güneş.
hurûc: çıkma, çıkış.
hurûf: harfler.
hurûfât: harfler.
hurûfumukattaa: sûre başlarındaki şifreli harfler.
hurûş: coşma, bağırma.
hurûşân: coşmalar, şamatalar.
husûf: perdelenme, ay tutulması.
husûfât: perdelenmeler, ay tutulmaları.
husul: olma, oluş.
husulpezîr: meydana gelen.
husûmet: düşmanlık.
husûmetefzâ: düşmanlık saçan.
husûmetkârâne: düşmanca.
husûs: iş, konu, özellik.
hususan: hususca, özellikle.
hususât: hususlar, konular.
hususen: özellikle.
hususî: özel.
hususiyet: özellik.
huşû: sevgiyle karışık korku.
huşûnet: kabalık, kırıcılık.
hût: balık.
hutame: cehennem.
hutbe: dinî konuşma.
hutebâ: konuşmacılar.
hutûr: hatırlama.
hutut: çizgiler, yazılar.
hutuvât: adımlar.
huveynât: hayvancıklar, mikroplar.
huveyne: hayvancık, mikrop.
huy: insandaki yerleşmiş özellik.
huz: al, tut.
huzmâsafâdâmâkeder: safa vereni al keder vereni bırak.
huzme: ışık demeti.
huzû: tevazu hâli.
huzûr: birinin yanında bulunma, rahatlık.
huzûrî: huzurda olarak.
huzûrkârâne: huzurda gibi, huzur duyarak.
huzûz: hazlar.
huzûzât: hazlar, hoşa giden şeyler.
hüccet: senet, belge, delil.
Hüccetülislam: "islâmın delili" mânâsında Gazalînin namı.
hücciyet: hüccetlik.
hüceyrât: hücreler.
hüceyre: hücre.
hücre: odacık, canlıların en küçük yapısı.
hücûm: saldırı.
hücumât: saldırılar.
hüddam: hizmet edenler, hizmet eden cin.
Hüdhüd: Süleyman aleyhisselâmın haberci kuşu.
hükemâ: hakîmler, düşünürler.
hükkâm: hâkimler, söz sahipleri, devlet adamları.
hükm: hüküm, yargı.
hüküm: yargı, egemenlik.
hükümdâr: hüküm sahibi, devlet başkanı.
hükümet: hükmetme, ülkeyi idare eden kimseler topluluğu.
hükümfermâ: hüküm süren.
hükümrân: hükmeden, sözü geçen.
Hülagû: kan dökücü bir hükümdar.
hülyâ: hayâl, kuruntu.
hümâ: devlet kuşu, saadet.
hümanizm: insancılık iddiasıyla insanı tanrılaştıran sapık bir felsefe.
hümâyun: kutlu, mutlu.
hüner: ustalık, beceri.
hünerver: hünerli.
hünkâr: padişah.
hünsâ: cinsiyeti belli olmayan.
hürmet: saygı, haramlık.
hürmeten: saygı duyarak.
hürmetkâr: saygılı.
hürmetkârâne: hürmet edercesine.
hürr: hür, serbest.
hürriyet: hürlük.
hürriyetperver: hürriyetsever.
hürriyetşiken: hürriyet kırıcı.
Hüseyin: Peygamberimizin torunu.
hüsn: güzellik.
hüsnüniyet: güzel niyet.
hüsnüzân: güzel sanma.
hüsrân: zarar, umduğunu bulamama acısı.
hüsûf: ay tutulması, sönme.
hüsün: güzellik.
hüsünperest: güzellik düşkünü.
hüsünşiken: güzellik bozucu.
hüşyâr: uyanık.
hüvallah: o Allahtır.
hüve: o, Allah.
hüvehüvesine: aynen.
hüvelbâkî: baki olan Allahtır.
hüviyet: öz, kimlik.
hüzn: üzüntü.
hüznengiz: hüzün veren, üzen.
hüznengizâne: üzüntü veren bir hâlde.
hüzün: üzüntü.
hüzüngâh: hüzün yeri.
Hâdî: hidayet veren Allah.
hâdî: hidayete ermiş, mürşit.
hadîd: demir.
hadika: bahçe.
hâdim: hizmet eden.
hâdim: yıkan, mahveden.
hâdimüllezzât: lezzetleri bozan.
hadîs: Peygamberimizin sözü.
hâdis: sonradan var olan.
hâdisât: olaylar.
hâdise: olay.
hadîsibilmânâ: anlam bakımından doğru hadîs.
hadîsikudsî: mânâsı ilâhî sözü peygamberî olan hadîs.
hadîsişerîf: Peygamberimizin şerefli sözü.
hadra: yeşillik, yeşil.
hadravat: yeşillikler.
hads: birdenbire sezilen bilgi.
hadsen: birdenbire sezmekle.
hadsî: birdenbire sezilen.
hadsiz: sınırsız.
hafâ: gizlilik.
hafakan: yürek oynaması, sıkıntı.
hafâyâ: sırlar.
hafaza: koruyucu.
haffâr: kazıcı.
hâfız: Kurânı ezberlemiş kimse.
hâfıza: ezberleme yeteneği.
hafî: gizli, saklı.
hafîd: torun, oğul.
hafiye: biri hakkında gizlice bilgi toplayan kimse.
Hafîz: her şeyi koruyan ve saklayan Allah.
hafîz: koruyan.
hafîzâne: hafîzce.
hafîziyet: hafîzlik, koruyuculuk.
hafriyât: kazılar.
hahambaşı: Musevîlerin dinî lideri.
hâhem: isterim.
hâhiş: fazla arzu.
hâhişger: arzulayan.
hâib: nasipsiz, ümitsiz, utanan.
hâif: korkan, korkak.
hâil: perde.
hâin: emanete hıyanet eden.
hâinâne: haince.
hâiz: sahip, içine alan.
hâize: sahip olan.
hak: adalet, pay, doğruluk, emek, ücret, doğru.
hâk: toprak.
hakâik: hakikatlar, gerçekler.
hakâikâşinâ: hakikatlere alışık.
hakâiknümâ: hakikatları gösteren.
hakaret: küçüklük, küçük görme.
hakaretâmiz: hakaretle karışık.
hakaretkârâne: hakaret edercesine.
hakbîn: hakkı gören.
Hakem: haklı ile haksızı ayıran Allah.
hakendiş: hak için kaygılanan.
hakeza: bunun gibi.
hâkî: toprakla ilgili.
hakîkat: öz, asıl, gerçek.
hakîkatbîn: hakikatı gören.
hakîkatfeşân: hakikat saçan.
hakîkatmedâr: hakikatın kaynağı.
hakîkatperest: hakikata pek düşkün.
hakîkatperestâne: hakikata düşküncesine.
hakîkatşiken: hakikatı kıran.
hakîkatdâr: hakikatlı.
hakîkî: gerçek, asıl, öz.
Hakîm: her fiilinde hikmet ve gayeleri gözeten Allah.
Hâkim: "hüküm veren, hak ve adalet üzere hükmeden, başkasını müdahale ettirmeden idare eden" mânâsında ilâhî isim.
hakîmâne: hikmetlice.
hâkimâne: hükmedercesine.
hakîmiyet: hakîmlik.
hâkimiyet: hâkimlik.
hakîr: aşağı, küçük, önemsiz.
Hakk: Allah.
hakk: doğru, gerçek, pay, adalet, din.
hâkk: kazma, oyma.
hakkalyakîn: kendisi yaşamışcasına en yüksek seviyede bilme.
hakkan: gerçekten, doğrusu.
hakkaniyet: gerçeklik ve doğruluk.
haknümâ: hakkı gösteren.
hakperest: hakka pek düşkün.
hakperestâne: hakka pek düşkün biri gibi.
hakşinas: hakkı tanıyan.
hâl: durum, görünüş, nitelik, şimdi, tâkat.
hal: yapıp bitirme, indirme.
hâlâ: şimdi, henüz.
halâs: kurtuluş.
halâskâr: kurtarıcı.
hâlât: hâller.
halâvet: tatlılık, şirinlik.
halâyık: hizmetçi.
hâle: ay çevresinde görülen parlak daire, ayla.
halecân: kalbin çarpıntısı.
hâledâr: hâleli.
halef: birinin yerine geçen.
halel: bozukluk, zarar.
haleldâr: bozulmuş, zarar görmüş.
hâlen: durumca, şimdi de.
hâlet: hâl, durum.
hâletinezi: can çekişme.
half: arka.
Hâlık: yaratıcı.
Hâlıkıyet: yaratıcılık.
hâlî: boş, tenha.
hâlî: hâlle ilgili.
halîc: liman, koy.
haliçe: küçük halı.
hâlid: sonsuz.
hâlif: yeminli, sözleşen.
halîfe: öncekinin yerine geçen, Peygamberimizin vekili.
hâlihâzır: şimdiki durum.
hâlik: helâk olan, yıkılan, bozulan, silinen.
halîl: samimi dost.
halîliye: dostane münasebet ve samimi kardeşlik.
Halîlullah: "Allahın dostu" mânâsında ibrahim aleyhisselâmın namı.
halîm: yumuşak huylu, kızmayan.
halîme: yumuşak huylu kadın, Peygamberimizin süt annesi.
hâlis: saf, duru, katışıksız.
hâlisâne: halisçe.
hâlisen: halis olarak.
hâlisiyet: halislik, saflık, duruluk.
halita: karışık olan, karma.
hâliyet: hâl oluş.
halk: insan topluluğu.
halk: yaratma.
halka: daire, çember.
halkışer: kötüyü yaratma.
hallâc: pamuğu didik didik eden.
Hallâk: yaratan.
hallâkiyet: yaratıcılık.
hallisnâ: bizi kurtar.
hallüakd: çözme ve düğümleme.
hallüfasl: çözme ve ayırma.
hallüsinasyon: olmayanı varmış gibi hissetme.
halt: karıştırma, hata.
halûk: iyi huylu.
halvet: tenha yerde yalnız kalmak.
halvethâne: yalnız kalınan yer.
Halvetî: gizliliğe önem veren bir tarikatın mensubu.
hamâkat: ahmaklık, bönlük.
Hâmân: Firavunun veziri.
hamâset: kahramanlık.
hamd: medih ve şükür.
hamdele: Elhamdülillah sözü.
hamdüsenâ: medih, şükür ve övgü.
hâme: kalem.
hamele: taşıyanlar, yüklenenler.
hâmızıkarbon: karbondioksit.
hâmî: himaye edici, koruyucu.
hâmîd: hamdeden.
hâmie: çamurlu, dumanlı.
hâmil: yüklenen.
hâmile: yüklü, gebe.
hâmisen: beşinci olarak.
hamiyet: din ve millet gibi önemli değerleri koruma ve bunlara hizmet etme duygusu.
hamiyetfurûş: hamiyetlilik taslayan.
hamiyetkâr: hamiyetli.
hamiyetperver: hamiyetsever.
haml: yük, yüklenme, yükleme.
hamle: yüklenme, saldırma.
hamletme: yükleme.
hamr: şarap.
hamrâ: kırmızı.
hamse: beş.
hamûle: yük.
hamûş: susmuş.
han: eski zaman oteli.
hân: hükümdar.
han: "okuyan" mânâsında son ek.

MsXLabs Üye Girişi