Rektör, bir üniversitenin akademik ve idari olarak en üst düzey yetkilisidir. Latince kökenlidir ve bu dilde 'yöneten' anlamına gelir. Kelime, Hristiyanlık dininde kilisedeki idarecilerden birinden türetilmiştir. Özellikle Anglikan ve Katolik kiliselerinin bazılarında rektörler vardır.
İngilizcesi 'rectorate' olarak geçer. Almanca, Norveçce, İsveçce ve Lehçe'de 'Rektor' olarak geçer. İtalyancası: Rettore. Fincesi: Rehtori.
Türk yükseköğretim sistemine göre devlet üniversitelerinde rektör, üniversitenin öğretim görevlileri tarafından yapılan oylama sonuçlarının YÖK tarafından yapılacak sıralamanın Cumhurbaşkanı'na sunulmasından sonra cumhurbaşkanı tarafından değerlendirilip adaylardan birinin atanması sonucu göreve başlar. Görev süresi dört yıldır ve en fazla iki dönem bu görevde kalabilir.
Vakıf üniversitelerinde ise rektör, mütevelli heyeti tarafından seçilir ve YÖK'ün onayıyla göreve başlar. Görev dönem süresi dört yıldır, ancak dönem sınırlaması yoktur.
Rektör Seçimlerinin Demokratikliği
Ülkemizde rektörlük ile ilgili hayati tartışmalardan biri de bu seçimlerin demokratikliği olmuştur. Bir çok örnekte en çok oy alan adaylar yerine sonuncu olmuş, hatta birkaç oy alabilmiş kişiler rektör olarak atanmışlardır. Bu nedenle seçimlerin gerçek anlamda seçim olmadığı ve göstermelik olarak yapıldığı iddia edilmiştir.
Ülkemizde rektörlük seçimleri siyasi çekişmelerin bir uzantısı olarak görülmüştür. Oysa Batı Avrupa ve Kuzey Amerika'da rektörlük makamı daha profesyonel bir konuma sahiptir ve ortak mutabakatı temsil eder. Rektörler bu ülkelerde daha çok üniversitenin bilimsel ve finansal gelişmesine odaklanmışlardır ve başarıları bu konulardaki katkıları ile ölçülür.
Diğer Ülkelerde Rektörlük
İngiltere hariç birçok ülkede yaygın olarak üniversitenin başındaki kişi veya ikinci idareci olarak kullanılır.
İngiltere'de rektör kelimesinin yaygın bir kullanımı yoktur. Oxford, Cambridge ve Londra üniversitelerinin başında 'chancellor'lar vardır. Bu üniversitelerin üzerinde ayrıca kraliyet ailesinden sembolik bir hami de bulunur. Bir çok üniversite kolejinin başında ise 'master'lar bulunur. Az sayıda üniversitede 'president' veya müdür 'warden' vardır. Oxford'un iki kolejinin başında (Lincoln College ve Exeter College) rektör vardır. Londra Üniversitesi'nde de Imperial College of Science, Technology and Medicine'ın başındaki kişiye rektör denilmektedir.
