Gök Mekaniği(Teorik Astronomi) Nedir?
Astronomi;Gök olaylarını,gezegenlerin,yıldızların ve yıldız sistemlerinin gökyüzündeki hareketlerini ve yerlerini onların fiziksel yapı ve kimyasal bileşimlerini inceleyen bir bilim dalıdır.Astronomi;konum astronomisi,astrofizik ve kuramsal astronomi olmak üzere üç temel dala ayrılır.Bunları alt dalları ile beraber özetlemek gerekirse;
1)Küresel Astronomi ve Konum Astronomisi
Gökcisimlerinin,gök küresi üzerindeki hareket ve yerlerinin saptanması,yıldızların koordinatlarını değiştiren nedenlerin incelenmesi,tutulmalardaki koşulların saptanması ve aletsel hataların hesaplanması ile uğraşır.
2)Gök Mekaniği(Teorik Astronomi)
Gözlemlerin sonuçlarını yorumlayarak,gökcisimlerinin hareketlerini düzenleyen kanunları bulur ve onların yörüngelerini hesaplar.Buna teorik astronomi,diğer adıyla gök mekaniği denir.Bir diğer tanıma göre gök mekaniği;Gök cisimlerinin hareketlerini, denge durumlarını, yörünge ve karşılıklı çekim kuvvetlerini inceleyerek hesaplar yapan, gök günlükleri hazırlayan bir gökbilimi dalıdır. Eskiden "mihanik-i semaviyye" adıyla bilinirdi. Güneş çevresinde gezegenlerin dönüşü, Ay’ın, tabii ve sun’i uyduların hareketleri, etkileşimleri hep gök mekaniğinin konusuna girer.
Gök mekaniği, Newton Çekim Kanunu ve Newton Hareket Kanunlarına dayanan genel mekanik kanunlarını gök cisimlerine uygular. Gezegen ve uyduların hareketleri, gelgit olayları hep bu mekanik kanunlarla tanımlanır. Bu bilim, günümüzde çok yüksek bir düzeye ulaşmıştır. Özellikle Ay’ın çok karmaşık hareketi konusunda elde edilmiş olan net bilgiler, gök mekaniğinin düzeyini ortaya koymaktadır.Gök mekaniği, gökadamızdaki çeşitli yıldız gruplarına başarıyla uygulanabilmektedir. Bunların hareketleri, uzaklıkları, ayrıca çift yörüngelerinin çözümlenmesi, yıldız kütlelerinin belirlenmesi bu bilim dalı sayesinde gerçekleşmektedir.
3)Astrofizik
Astrofizik;gökcisimlerinin fiziksel özelliklerini inceler.Eğer gözün hassas olduğu ışınım aralığı incelenirse,''Optik Astrofizik''; Atmosferimizin müsade ettiği birkaç milimetre ile 20 metre dalga boyu arasındaki ışınım incelenirse, ''Radyo Astronomi'' adını alır.
Bunun yanında,uzay astrofiziği ile ilgili bir çalışma alanı=>Roketler ve suni uydular üzerine konmuş aletler vasıtasıyla,atmosferimizin geçirmediği ışınım alanlarını inceler.
Kaynak:Astronomi ve Uzay Bilimleri(Ankara Üniversitesi Rasathanesi/12 Ekim 2006)
