Irk Bitig

Irk Bitig, 9. yüzyıla ait falcılıkla ilgili Göktürk Alfabesi ile kağıda yazılmış eserlerdendir.

Irk Bitig eserinin ilk iki sayfası (5b ve 6a)

Bin Buda civarındaki mabetlerde bulunan Göktürk yazılarıyla yazılmış bu tam ve mükemmel el yazması, şimdiye kadar elde edilen yazmaların en dikkat çekici olanıdır. Bulunan diğer yazmalar ise Altun Yaruk ve Sekiz Yükmek tir. Yazma, küçük bir kitap halindedir. Sarı renkli, kuvvetli, kalın ve iyi bir Çin kağıdı üzerine yazılmıştır. Sayfalarının uzunluğu 13.6 cm, genişliği 8 cm, tabakalarının her biri birbirine dikilmemiş, ama tutkal ile yapıştırılmıştır. Bu tutkal o kadar sağlamdır ki, aradan uzun bir zaman geçmiş olmasına rağmen, hâlâ gevşememiştir. Kitap ciltli değildir. Çok fazla okuduğu için sayfa köşeleri ve dış yaprakları oldukça yıpranmış ve kırışmıştır. Kâğıdın çok kaliteli bir cinsten olması kitabın son zamanlara kadar muhafaza edilebilmesini sağlamıştır. Toplam 104 sayfa ve 65 paragraftan ibarettir. Kitabın adı 101. sayfada açıkça Irk Bitig olarak kaydedilmiştir. "Fal Kitabı" anlamına gelmektedir. Bu fal kitabı Doğu Türkistan’da Uygurlar’ın hakim olduğu ve Uygur Edebiyatı’nın parlak devirlerini geçirdiği çağa aittir. Bu bölgede ve Orta Asya’nın diğer bölgelerinde bu şekilde birçok yazma bulunmuştur. Bunların çoğu Budizm’e giren Türklere ait olup çoğunluğu Orhun Alfabesi ile yazılmıştır.

Irk Bitig eserinin son iki sayfası (55b ve 56a) Bu kısım Budist Çince ile yazılmıştır.

MsXLabs Üye Girişi