Mudanya

Marmara Bölgesi’nde, Bursa iline bağlı ilçe ve ilçe merkezi kent.

Yüzölçümü 346 km2 olan Mudanya ilçesi doğuda Osmangazi, güneyde Nilüfer, güneybatı ve batıda Karacabey ilçeleri, kuzeyde de Marmara Denizi ile çevrilidir.

Gemlik Körfezine bakan Mudanya topraklarını, doruğu ilçe sınırları dışında kalan Mudanya Dağları engebelendirir. Gemlik ve Bandırma Körfezi arasında kıyıya koşut olarak uzanan bu dağlar Mudanya kentinin güneybatısında 600 m’ye yükselir. İlçenin sularını, güney ve güneybatıda doğal sınır oluşturan Nilüfer Çayı toplar.

İlçe ekonomisi tarım, ticaret ve sanayiye dayanır. Başlıca bitkisel ürünler buğday, zeytin, soğan, üzüm ve şeftalidir. Yörenin Tirilye türü sofralık zeytini ülke çapında ünlüdür. Marmara Denizi ve Gemlik Körfezinde balıkçılık yapılır. Bursa’nın iskelesi olarak canlı bir ticaretin yaşandığı ilçede bir kablo fabrikası, akaryakıt depoları ve küçük sanayi kuruluşları vardır. Yaz turizmi bakımından önemli bir potansiyel taşıyan ilçe kıyılarındaki Zeytinbağı (eskiden Tirilye) yakınında bir orman içi dinlenme yeri kurulmuştur. İlçe topraklarında çimento hammaddesi yatakları vardır.

İÖ 7. yüzyılda batıdan gelen Bitinyahların yerleştiği yöre, Pergamon (Bergama) ve Roma yönetimlerinden sonra Bizans egemenliğine girdi. Kısa bir süre Haçlıların elinde kaldı. 1321’de Orhan Bey (Gazi) tarafından Osmanlı Beyliği topraklarına katıldı. Yöredeki eski Bitinya kenti Myrle- ia’ya Haçlı Seferleri sırasında Latinlerce verilmiş olan Montania adı, zamanla bozularak Mudanya biçimine dönüştü. 19. yüzyıl sonlarında Hüdavendigâr (Bursa) vilayetinin Bursa sancağına bağlı bir kaza olan Mudanya, Kurtuluş Savaşı sırasında Ingilizlerin Temmuz 1920’de denizden ve havadan giriştiği bombardıman sonunda ele geçirildi, ardından da Yunan yönetimine bırakıldı. Kurtuluş Savaşı’nın önemli bir dönüm noktası sayılan Mudanya Mütarekesi 11 Ekim 1922’de burada imzalandı.

Marmara Denizi kıyılarındaki başlıca limanlardan birinin yer aldığı Mudanya kenti, Bursa’nın iskelesi ve sayfiyesi işlevlerini görür. İstanbul’la düzenli vapur seferleri ayrıca bir yanaçık cezaevinin bulunduğu İmralı Adasma bağlantıyı sağlar. İl merkezi Bursa’ya 24 km uzaklıktadır.

İlçe tarihsel yapı kalıntıları açısından pek zengin sayılmaz. Kent yakınlarında İÖ 4. yüzyıldan kalma bir mezar ile bir Bizans katakompuna rastlanmıştır. Zeytinbağı kasabasındaki eski Bizans kilisesi cami olarak kullanılmaktadır. Mudanya Mütareke Müzesi (1960) mütarekenin imzalandığı köşktedir.
Mudanya Belediyesi 1869’da kurulmuştur. Nüfus (1990) ilçe, 38.656; kent, 17.196.